گزینه‌های جدید، بهانه افزایش اجاره مسکن

شاید سال‌های قبل، دهک‌های پایین و اقشار کم درآمد می‌توانستند خانه اجاره‌ای خود را از مناطق جنوبی شهر انتخاب کنند، اما با صعود مبالغ اجاره بسیاری از ساکنان این مناطق، مجبور شدند برای زندگی به حاشیه شهر مهاجرت کنند. در حال حاضر قیمت اجاره دیگر در مناطق جنوبی قیمت پایین نیست بلکه با رشد قیمت‌ها و کاهش درآمد خانوار به‌خاطر شرایط اقتصادی و در این چند ماه به‌خاطر شیوع کرونا، نرخ اجاره در تمام مناطق رشد بی‌رویه‌ای دارد.بر اساس آخرین آمار از قیمت اجاره، در شهر تهران این عدد در خرداد امسال 27.6 درصد نسبت به خرداد سال گذشته افزایش یافته است.

سیاستگذاران بخش مسکن، از سال گذشته برنامه‌هایی را برای ساماندهی بازار اجاره در نظر گرفته‌اند که این برنامه‌ها تا به حال اجرا نشده است. اما با توجه به شیوع کرونا و مشکلات بیشتر مستأجران برای تأمین اجاره جدید یا مشکلاتی که در جابه‌جایی وجود دارد، ستاد ملی کرونا مصوبه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس آن برای افزایش قیمت اجاره سقفی در نظر گرفته شده است. این سقف قیمتی در تهران، 25 درصد، کلانشهرها20 درصد و شهرهای دیگر 15 درصد است. این مصوبه دارای چند شرط (الزام) است شرط اول اینکه مستأجر در دوره اجاره فعلی به تعهدات خود عمل کرده باشد و مستأجری که موجب ضرر و زیان مالک شده باشد مشمول این تمدید نمی‌شود و همچنین در صورتی‌که مالک در دوره اجاره، قصد فروش رسمی ملک را داشته باشد مستأجر باید در مدت دو ماه، ملک را تخلیه کند و شرط آخر اینکه مستأجر سقف اجاره‌ای را که تعیین شده است ، قبول نکند که این شروط، مشمول این مصوبه نیست.به گفته مسئولان وزارت راه و شهرسازی این مصوبه برای آرام کردن فضای روانی در بازار اجاره بسیار مؤثر است بویژه در کلانشهرها که در حال حاضر در ۷ شهر کشور که نرخ اجاره نشینی در آنجا بالای ۴۵ درصد است.پرداخت تسهیلات رهن به مستأجران، بسته‌های تشویقی مانند تخفیف مالیاتی برای موجران، راه‌اندازی بنگاه‌های اجاره‌داری حرفه‌ای، اخذ مالیات از خانه‌های خالی برای تشویق مالکان به عرضه واحدها از جمله برنامه‌هایی است که در دو سال گذشته، سیاستگذاران از آنها برای ساماندهی بازار اجاره نام برده‌اند اما هیچ‌کدام از آنها هنوز اجرا نشده است.

بر اساس آمار رسمی، گران‌ترین مناطق تهران برای اجاره نشینی، مناطق 1، 2، 3، 5 و 6 با متوسط قیمت اجاره هر متر 60 هزار تومان، است. ارزان‌ترین مناطق هم منطقه‌های 11، 12، 15، 16، 17، 18، 19 و 20 است که متوسط قیمت اجاره هر متر آپارتمان در این 7 منطقه 41 هزار تومان است. مناطق 4، 7، 8، 13، 14 و 22 جزو مناطق متوسط قیمتی قرار دارند. متوسط قیمت اجاره هر متر آپارتمان در مناطق متوسط بین 41 تا 60 هزار تومان است.بر اساس آمار مرکز آمار، متوسط مبلغ اجاره در مناطق 22 گانه شهر تهران 50 هزار تومان برای هرمتر آپارتمان است. حداقل قیمت اجاره هر متر آپارتمان 3600 تومان و حداکثر قیمت هم متری 270 هزار تومان است. با این حساب مثلاً اجاره ماهانه واحدی 70 متری با حداقل قیمت در شهر تهران بدون ودیعه، ماهانه 252 هزار تومان و همین آپارتمان با حداکثر قیمت، اجاره ماهانه 18 میلیون و 900 هزار تومان خواهد داشت. البته نگاهی به آمار قیمت اجاره در مناطق 22 گانه نشان می‌دهد که متوسط قیمت در هیچ‌کدام از مناطق کمتر از متری 20 هزار تومان نیست و قیمتی مانند متری 3600 تومان قیمتی مستثنی است. روند تغییرات متوسط مبلغ اجاره ماهانه پرداختی برای اجاره یک مترمربع آپارتمان در شهر تهران از زمستان سال 94 تا زمستان سال 98 رسیدن قیمت از متری 19 هزار تومان به متری 50 هزار تومان است.این افزایش قیمت موجب شده که مهاجرت از تهران به شهرهای اطراف در دو سال گذشته روند صعودی به خود بگیرد. البته کارشناسان اقتصادی معتقدند چون شهرهای اقماری و شهرهای حاشیه‌ای امکان لازم برای پذیرفت جمعیت بیشتر را ندارند و از طرف دیگر شهرهای حاشیه‌ای توسعه نیافتگی چند ساله دارند، بنابراین مهاجرت از تهران به حاشیه، از نظر تبعات امنیتی، سیاسی و اقتصادی مهاجرتی خوشایند به حساب نمی‌آید.