گروه علم و فناوری: پژوهشگران آمریکایی میگویند ترس از موقت بودن ایمنی بدن پس از ابتلا به کووید-۱۹ در برخی موارد بیاساس است. افرادی که یک بار به ویروس کرونا آلوده شدهاند ممکن است برای همیشه برابر آن مصون بمانند.مطالعاتی که تا کنون درباره آنتیبادی در بدن افرادی که به ویروس کرونا آلوده شدند، صورت گرفته حاکی از آن است که میزان آنتیبادی در خون افرادی که به طور خفیف کووید-۱۹ مبتلا میشوند یا افرادی که هیچ نشانهای از ابتلا به بیماری ندارد، کمتر از سه ماه بعد به قدری اندک است که به سختی میتوان آن را تشخیص داد.
اما حال تحقیقات جدیدی صورت گرفته که هرچند نتیجه آنها هنوز در مرحله ارزیابی است، اما پژوهشگران را امیدوار کرده است. نتیجه این تحقیقات نشان میدهد ابتلا به عفونت خفیف کووید-۱۹ هم میتواند مصونیت احتمالأ دائمی برابر ویروس کرونا را ایجاد کند.آنتی بادیهایی که با ویروس مبارزه میکنند، سلولهای سیستم ایمنی به نام سلولهای B و سلولهای T هستند که قادرند ویروس را شناسایی کنند و ماهها پس از برطرف شدن عفونت هنوز در بدن وجود دارند.ایمونولوژیست دانشگاه واشنگتن، ماریون پپر که در این تحقیقات مشارکت داشته، گفت: «نتایج به دست آمده در این تحقیقات میتواند ترس از ابتلای دوباره به کرونا را که تا کنون تصور میشد آنقدر پیشرفته است که میتواند بارها سیستم ایمنی بدن را فریب دهد را کاهش دهد.»
یکی دیگر از گزارشهای مطالعاتی این تحقیق درمورد ۱۲۰ خدمه یک کشتی ماهیگیری آمریکایی است که پیش از سفر همه تست کرونا داده بودند. هیچیک از خدمه بر اساس آزمایشهای PCR و آزمايش آنتیبادی به ویروس کرونا آلوده نبودند. سه خدمه این کشتی که پیشتر به کووید-۱۹ مبتلا شده بودند، آنتیبادی ضدویروس در خونشان وجود داشت.
در طول سفر ۱۰۳ نفر از خدمه این کشتی به ویروس کرونا آلوده شدند و این کشتی پس از ۱۸ روز برای مراقبتهای پزشکی به بندر بازگشت. سه خدمهای که پیش از شروع سفر در بدنشان آنتیبادی ضدویروس داشتند، دوباره بیمار نشده بودند.البته این مطالعه براساس یک آزمایش تصادفی و در مقیاس بسیار کوچک صورت گرفته است. با این حال، پژوهشگران بریتانیایی که در این مطالعه شرکت نداشتند هم معتقدند ماندگاری اثر آنتیبادی ضد ویروس بیشتر از آن چیزی است که تا کنون تصور میشد.
آنها میگویند در بدن این افراد پروتئینی به شکل Y در خون شناور است که یک بخش آن به سطح خارجی ویروس متصل و مانع از آلودگی سلولها به ویروس میشود.
البته این آنتیبادی تنها یک بخش از پاسخ پیچیده و هماهنگ سیستم ایمنی بدن انسان است. این سیستم تواناییهای دیگری هم دارد به عنوان مثال سلولT یا سلولهای قاتل که سلولهای آلوده شده به ویروس را مجبور به خودکشی میکنند.نکته قابل توجه اینجاست که آنتیبادیها تاریخ انقضا دارند. آنها پروتئینهای بیجانی هستند که نمیتوانند خود را ترمیم کنند و پس از هفتهها یا ماهها از بین میروند. سلولهای B که این پادتنها را تولید میکنند هم پس از مدتی میمیرند. اما دستهای از سلولهایB که در مغز استخوان ساخته میشوند طول عمر بیشتری دارند و میتوانند در صورت لزوم آنتیبادی ضد ویروس را دوباره تولید کنند.مطالعات متعددی که از جمله توسط ایمونولوژیست آمریکایی پپر و تیم او صورت گرفته، نشان میدهد آنتیبادیهای ضد ویروس کرونا در مقادیر اندک در خون باقی میمانند و ماهها پس از بهبود بیمار، هنوز توان از بین بردن ویروسهای جدید کرونا را دارند. به نظر میرسد میزان آنها در خون به یک نقطه پایدار میرسد و از آن کمتر نمیشود.
پپر میگوید: «مشاهده آنتیبادی پس از گذشت مدتی طولانی از زمان برطرف شدن عفونت، نشانه روشن آن است که سلولهای B در مغز استخوان هنوز فعال هستند و آنتیبادی ویروس را تولید میکنند.» بخش دیگری از این تحقیقات نشان میدهد سلولهای T نیز مدتی طولانی فعال میمانند. پژوهشگران این سلولها را از خون افراد بهبود یافته از کووید-۱۹ جدا کردند و در آزمایشگاه به ویروس آغشته کردند. این آزمایش نشان میدهد سلوهای قاتل حتی ماهها پس از بیماری هنوز واکنشهای دفاعی مورد انتظار را نشان میدهد.
نکته جالب توجه در این مطالعات نشان دادن پاسخ ایمنی پایدار در بدن افرادی است که تنها علائم خفیف ابتلا به کووید-۱۹ را داشتند. نتیجه این مطالعات پژوهشگران را امیدوار کرده و نشانه خوبی برای موفقیت واکسن احتمالی ویروس کروناست.در حالیکه ویروسهای بیماریهای عفونی مانند آنفولانزا میتواند به طور مکرر یک جمعیت را مبتلا کند، ویروس کرونا ممکن است متفاوت باشد. ویروس آنفولانزا به دلیل جهش زیاد در ترکیب ژنتیکی خود به سرعت برای سیستم ایمنی بدن ناشناس میشود.
البته هنوز پرسشهای بسیاری در مورد ویروس کرونا بیپاسخ هستند. واکنش ایمنی بدن افراد، هنگام حمله ویروس کرونا بسیار متفاوت از یکدیگر است.
به عنوان مثال، مشخص نیست که میزان ایمنی بدن افرادی که به شدت بیمار شدند هنگام بازگشت ویروس چگونه خواهد بود؛ یا در مورد بدن افرادی که پس از آلودگی به ویروس هیچ علامتی از خود نشان نداده است. در حالت دوم میتوان امیدوار بود که فرد بار دوم نیز به سهولت از کووید-۱۹ جان سالم به در برد.
با توجه به اینکه اکثر موارد ابتلا به ویروس کرونا با عفونتهای خفیف همراه است، اینک با تکیه بر نتایج مطالعات جدید میتوان امیدوار بود که تا کنون افراد زیادی برابر ویروس کرونا ایمن شده باشد.