مسئولان اطلاعات خود را از «راک» بالا ببرند

گروه فرهنگی: یکی از اتفاقات متفاوت این روزهای موسیقی برگزاری کلاس‌های آموزشی موسیقی راک توسط شهاب صادقی (نوازنده، آهنگساز و مدرس موسیقی) است. او که فعالیت حرفه‌ای خود را از اوائل دهه هشتاد آغاز کرده، مدتی‌ست در صفحه یوتیوب خود به آموزش گیتار می‌پردازد.صادقی که به دلیل مشکلات اقتصادی مردم و جلوگیری از شیوع بیماری کرونا؛ کلاس‌های خود را به‌صورت رایگان و مجازی برگزار می‌کند، طی جلسات آموزشی‌اش ضمن تدریس گام به گام گیتار، جزییات کاملی از سیستم‌های صدا را در قالب ویدیو در دسترس هنرجویان و علاقمندان قرار می‌دهد.شهاب صادقی که تازه‌ترین کنسرتش، اسفندماه سال گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا لغو شد، در گفتگو با ایلنا از چگونگی شکل‌گیری ایده برگزاری کلاس‌های رایگان و مجازی‌اش گفت و درباره وضعیت کلی سبک راک در کشور توضیحاتی داد.کنسرت گروه موسیقی شهاب صادقی ۲۳ اسفندماه ۱۳۹۵ با شعار «تزکیه و تخلیه» در سالن «اریکه ایرانیان» برگزار شد.

طی ماه‌های گذشته افراد معدودی به آموزش موسیقی در فضای مجازی پرداخته‌اند و این در حالی است که چنین اتفاقی تاکنون در سبک راک رخ نداده و شما نخستین نفر هستید که در این زمینه اقدام به برگزاری کلاس‌های رایگان و آنلاین کرده‌اید. چطور به این فکر رسیدید؟
به طور کلی موضوعاتی وجود داشت که مرا به برگزاری کلاس‌های آموزشی رایگان ترغیب کرد. یکی از موضوعات مقوله مالی و اقتصادی بود. به هرحال کلاس‌های آموزشی گیتار الکتریک نسبت به دیگر سازها عموما ارزان قیمت نیستند و همین موضوع هنرجویان و علاقمندان را همواره با مشکلاتی مواجه می‌کند. خودم که مدرس گیتار الکتریک به صورت خصوصی هستم خیلی با چنین مسائلی مواجهم. می‌دیدم که هنرجویان از گران بودن کلاس‌ها ناراحت بودند و با مشکلات بسیاری در این زمینه دست و پنجه نرم می‌کردند، بنابراین یکی از دلایل برگزاری کلاس‌ها همین موضوع بود و در نهایت تصمیم گرفتم برای افرادی که توان مالی پرداخت هزینه‌ها را ندارند، کلاس‌هایی برگزار کنم تا به صورت رایگان از آنها بهره‌مند شوند. یکی دیگر از مواردی که مرا به برگزاری کلاس‌های مجازی ترغیب کرد کرونا و بحرانی است که به واسطه این بیماری ایجاد شده است. احساس کردم اگر در شرایط فعلی کاری انجام دهم و کلاس‌های رایگان برگزار کنم به خیلی‌ها انگیزه خواهم داد. به این فکر کردم علاقمندان و هنرجویان به‌جای آنکه اوقات بیکاری و فراغتشان را در بیرون از خانه بگذرانند و به شیوع بیماری کمک کنند، می‌توانند در خانه آموزش ببیند و به فراگیری موسیقی بپردازند، بی‌آنکه هزینه‌ای پرداخت کنند. تصورم این بود که بهترین کار در شرایط فعلی همین اتفاق است.استارت این کار در تعطیلات نوروز زده شد، اما کلاس‌هایم کلی بود و به جزییات نمی‌پرداخت. در آن مقطع می‌خواستم به نوعی کمک حال هنرجویان و علاقمندان باشم. در ادامه به این نتیجه رسیدم که اگر می‌خواهم کلاس‌های مجازی‌ام نیز مانند کلاس‌های خصوصی جزیی و کامل و تکمیل و مفصل باشد، باید آن را گسترش دهم و در این صورت است که می‌توانم کمک حال هنرجویان باشم و به این ترتیب آنها نیز از زمانی که صرف می‌کنند نتایج بهتری خواهند گرفت.

یعنی این کلاس‌ها به لحاظ کیفی تفاوتی با کلاس‌های حضوری ندارد؟
بله همینطور است. حال می‌توان گفت کلاس‌هایی که در یوتیوب برگزار می‌کنم، ادامه همان کلاس‌های خصوصی است؛ زیرا مقولات مهم با تمام جزییات تدریس می‌شود و طی این روند هنرجویان واقعا از وجود معلم بی‌نیاز خواهند شد، گویا در کلاس‌های حضوری آموزش می‌بینند. 

برای برگزاری کلاس‌های مجازی‌ با چه چالش‌هایی مواجه بودید و چه شد که یوتیوب را برای فعالیت‌های مجازی انتخاب کردید؟
 با چالش خاصی مواجه نبوده‌ام و هرچه بوده؛ حواشی بوده است. قبلا در صفحه اینستاگرامم به صورت زنده تدریس می‌کردم، اما این کار با مشکلاتی همراه بود. مثلا اینکه امکان سیو کردن جلسات وجود نداشت و فایل‌های مربوطه به مدت 24 ساعت در اینستاگرام می‌ماندند و قابل مشاهده بودند، به همین دلیل هنرجویان نمی‌توانستند در آینده از کلاس‌ها بهره‌مند شوند. یوتیوب در مقایسه با اینستاگرام دارای مزایای بیشتری است. جز اینکه یوتیوب فیلتر است و این موضوع مشکلاتی را برای کاربران ایجاد می‌کند، اما سایتی همیشگی است و فایل‌های بارگذاری شده در آن پس از مدتی پاک نمی‌شوند. این ویژگی برای من اهمیت دارد؛ زیرا می‌خواهم ویدئوهای آموزشی‌ام برای همیشه ماندگار شوند.

 یوتیوب در میان هنرمندان دیگر کشورها نیز عمومیت بیشتری دارد و بستر مناسبی برای فعالیت‌های هنرمندان و مدرسان موسیقی و دیگر هنرها به حساب می‌آید. طی چند ماه گذشته که بیماری کرونا مردم دنیا را درگیر کرده نیز خوانندگان و گروه‌های خارجی کنسرت‌هایشان را در یوتیوب برگزار کرده‌اند.
بله همینطور است. به نظرم موسیقی یکی از مشاغلی است که بیشترین ضربه را از کرونا خورده است. شما حساب کنید شغل و حرفه افرادی چون من موسیقی است و تنها از این راه کسب درآمد می‌کنیم و حال شغل‌مان به نوعی تعطیل است. معمولا در طول سال کنسرت‌هایی برگزار می‌شد و منبع درآمد اصلی موزیسین‌ها بود و حال با وجود بیماری کرونا این بخش وجود ندارد. 

خودتان نیز قرار بود طی این مدت کنسرتی برگزار کنید؟
بله قرار بود پنجم اسفندماه سال گذشته کنسرت برگزار کنیم اما متاسفانه به دلیل بحران بیماری کرونا لغو شد.

فعالیت‌های آموزشی‌تان طی این مدت چه وضعیتی پیدا کرده است؟
قاعدتا نحوه فعالیت آموزشگاه‌های موسیقی نیز تحت تاثیر وضعیت موجود بوده و من نیز طی این مدت تعداد عمده‌ای از هنرجویانم را از دست داده‌ام، زیرا از ابتلا به کرونا هراس داشتند و به همین دلیل در کلاس‌ها حضور نمی‌یافتند و این رویه همچنان وجود دارد. از طرفی حضور در کلاس‌های آنلاین نیز برای بسیاری از هنرجویان مقدور نیست و شاید راندمان پایینی داشته باشد. بحران کرونا برای من و دیگر موزیسین‌ها و مدرسان ضربه بسیار سنگینی بود. . البته متاسفانه هیچ حمایتی از موزیسین‌ها و مدرسان و آموزشگاه‌ها ازسوی دولت وجود ندارد.
 
آیا نحوه آموزش گیتار الکتریک با دیگر سازها در فضای آنلاین متفاوت است؟
 بله نحوه آموزش گیتار الکتریک با دیگر سازها متفاوت است. یکی از ویژگی‌های ساز گیتار الکتریک ماندگاری صدای آن است. زمانی که شما با گیتار الکتریک نتی را به صدا درمی‌آورید آن صدا قطع نمی‌شود و ادامه پیدا می‌کند و این اتفاق به نوعی کثیفی صدا حین نواختن را افزایش خواهد داد. به همین دلیل مدرس و نوازنده حتما باید از همان ابتدا در تمیز کاری وسواس به خرج دهند و در جهت رفع این کاستی باید تکنیک‌هایی را اعمال کنند. تکنیک‌های مذکور باید حضوری آموزش داده شوند و مدرس برای اجرای درست آنها باید دست هنرجو را روی ساز جابجا کند تا آن تمیزی لازم در نوازندگی‌اش لحاظ شود. قاعدتا پرداختن به این موارد در آموزش آنلاین کار آسانی نیست.

به اعتقاد شما موسیقی راک طی دو دهه اخیر چه روندی را پیموده و نظر مسئولان نسبت به این سبک تا چه حد تغییر کرده و آیا هنوز جبهه منفی نسبت به آن وجود دارد؟
نمی‌دانم این جبهه منفی که می‌گویید و واقعا هم وجود دارد از کجا و چگونه رقم خورده و شکل گرفته است. واقعا نمی‌دانم که در ابتدا چه کسی به این موضوع اذعان کرد که فعالان سبک راک ممکن است شیطان‌پرست باشند و ایراداتی و برچسب‌هایی از این قبیل! واقعا آنطور که برخی تصور می‌کنند نیست و این حرف و حواشی‌ها سندیتی ندارد.

تصور عوام این است که فعالان سبک راک با دارو و دراگ و ماری‌جوانا و مواد مخدر سرو کار دارند. از طرفی سبک راک به خودی خود گونه‌ای نمادین است و شاید آن نمادها ذهن عوام و مسئولان را به سمت مسائلی چون شیطان‌پرستی برده و تفکر آنها را دچار اشکال کرده است.
شاید موسیقی پاپ نیز زیرشاخه‌های داشته باشد که مورد تایید مسئولان نیستند. آیا در این صورت باید موسیقی پاپ را ممنوع کنیم؟ به هرحال موسیقی راک سبکی بسیار متنوع است و طیف گسترده‌ای از زیر شاخه‌ها را دربرمی‌گیرد. در این میان برخی از بخش‌ها بدون نقص و حاشیه هستند و برخی دیگر دارای حاشیه‌های بسیارند. بنابراین اینکه ما کل موزیسین‌های راک را در یک دسته قرار دهیم و همه آنها را با یک معیار بسنجیم غلط است. به طور مثال این درست نیست که همه فعالان راک را شیطان‌پرست بدانیم و اینگونه تصور کنیم که همه بخش‌های مربوط به این سبک دارای نماد هستند. بر همین اساس اگر قرار باشد نسبت به نگرش و عملکرد مسئولان انتقادی را مطرح کنیم باید از ‌آنها بخواهیم نسبت به سبک راک اطلاعات خود را بالا ببرند و زیر شاخه‌هایش را رصد کنند تا آنها را بشناسند و دریابند. در این صورت آنها می‌توانند با نگرش درست زیرشاخه‌هایی که مورد نظر و تاییدشان نیست را ممنوع کنند، نه اینکه کل موسیقی راک را نادیده بگیرند. راک یکی از سبک‌های موثر دنیاست. بر همین اساس، می‌توانم به جرات بگویم میزان تاثیری که موزیسین‌های راک دارند را فعالان ژانرهای دیگر ندارند. اما متاسفانه حواشی‌ها و نظرات منفی از نقطه‌ای آغاز شدند و دهان به دهان عمومیت پیدا کردند و در ادامه به گوش مسئولان رسیدند و این روال تا به امروز ادامه داشته است. با همه اینها در این لحظه که با شما حرف می‌زنم، می‌توانم بگویم امروز نسبت به گذشته درهای بیشتری به روی سبک راک و فعالان این عرصه باز شده است. این فرهنگ‌سازی به مرور صورت گرفته و حال می‌توان گفت امروزه مسئولان نسبت به راک نگاه بهتری دارند. حال برای مسئولان نسبتا روشن شده که سبک راک آن چیزی نیست که تصور می‌کرده‌اند. آنها به نوعی متوجه شده‌اند که راک می‌تواند در ایران به سبکی رسمی تبدیل شود. قاعدتا برای جا افتادن بهتر این فرهنگ و تغییر نگاه عموم مردم و مسئولان نسبت به راک هم زمان بیشتری لازم است.

با این تفاسیر نسبت به آینده راک در ایران نظر مثبتی دارید؟
بله نسبت به این موضوع بسیار خوشبینم و تصورم این است که در آینده نزدیک موسیقی راک نیز مانند سبک پاپ عمومیت پیدا می‌کند و هنرمندان این عرصه فعالیت‌های راحت‌تر و گسترده‌تری خواهند داشت.

از دهه هفتاد تاکنون گروه‌های بسیاری در زمینه موسیقی راک تشکیل شده اما اغلب آنها پس از مدت کوتاهی دوام نیاوردند. چرا تاکنون در تشکیل گروه‌های راک موفق نبوده‌ایم؟
دلیل عمده این وضعیت عدم کسب درآمد فعالان سبک راک است. زمانی که شما نتوانی از شغل و حرفه‌ات درآمد کسب کنی نتیجه همین خواهد شد، حتی اگر پای عشق و علاقه بسیار در میان باشد. شما باتوجه به جوان بودن و انرژی و انگیزه داشتن درنهایت یک روز دو روز یا چند ماه و چند سال به فعالیتت ادامه می‌دهی. اگر حرفه‌تان موسیقی باشد، باید به کسب درآمد منتهی شود و در غیر این صورت ادامه روند فعالیت آسان نیست و در نقطه‌ای متوقف خواهد شد. یعنی موسیقی برایتان به کاری فوق برنامه تبدیل می‌شود. متاسفانه در حال حاضر موسیقی برای عمده موزیسین‌ها و گروه‌ها کاری فوق برنامه است و آنها در خانه برای خودشان ساز می‌زنند. از سال 1380 به این طرف موزیسین‌هایی را می‌شناسم که موسیقی را رها کرده‌اند. به نظرم اگر تشکلی وجود داشت و اگر سیستم به سمت و سویی می‌رفت که اهالی موسیقی راک به واسطه آن کسب درآمد می‌کردند، وضعیت به این شکل نبود و بندها و گروه‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دادند. متاسفانه مسئولان ما چنین مشکلاتی را نمی‌بینند و به این موضوع توجه ندارند که جوان‌های ما افرادی هستند که موسیقی برایشان شغل است نه تفریح و سرگرمی. زمانی که مسئولان فرد یا افراد یا گروه‌هایی را ممنوع‌الکنسرت می‌کنند یعنی شغلشان را از آنها می‌گیرند، درحالیکه آن فرد یا افراد کاری جز موسیقی بلد نیستند.

در مدتی که آموزش مجازی و رایگان را پیش گرفته‌اید، بازخوردها چگونه بوده است؟
برگزاری کلاس‌های آموزشی برایم انرژی‌های مثبت بسیاری داشته و واقعا باورم نمی‌شد که تا این حد مورد استقبال علاقمندان قرار گیرد. از زمان برگزاری کلاس‌ها تاکنون پیام‌های بسیار زیادی از هنرجویان دریافت کرده‌ام. آنها اجراهای‌شان را برایم ارسال می‌کنند و از تغییرات مثبتی می‌گویند که با وجود کلاس‌ها در نوازندگی‌شان ایجاد شده است. خودم نیز متوجه تغییرات بسیار گسترده‌ای در نحوه نوازندگی هنرجویان شده‌ام و بابت این اتفاق بسیار خوشحالم. کلاس‌های آموزشی‌ام از طرفی باعث شده در روند تدریس به دستاوردهایی برسم، اینکه آنچه در یادگیری بهتر هنرجویان موثرتر است چیست و چگونه می‌توانم در آموزش آنها مفیدتر باشم.

آیا اثر تازه‌ای هم در دست دارید؟
چند اثر در حال تولید داریم که اتفاقا یکی از آنها با نام «جنگ نامریی» در خصوص کروناست و توسط آن از کادر درمان کشور تقدیر می‌کنیم. ما هم از همه مردم می‌خواهیم که در خانه بمانند و اصول بهداشتی را رعایت کنند