علت آبگرفتگی‌های مداوم شهرهای جنوبی ایران

گروه جامعه: طی سال‌های اخیر بسیار شاهد بوده‌ایم که پس از بارش باران حتی بارش‌های اندک در برخی از استان‌های ایران ازجمله استان خوزستان و به‌ویژه شهر اهواز سیلاب شهری و آبگرفتگی معابر رخ داده است. مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها گفت: این اتفاق رخ می‌دهد چون شهرهای ما به‌صورت شهرهایی عایق و نفوذناپذیر ساخته شده‌اند.ابوالقاسم حسین‌پور  ضمن اشاره به جاری شدن روان‌آب در برخی مناطق جنوبی کشور اظهار کرد: میزان بارش باران در برخی نقاط بسیار زیاد گزارش شده است. برای مثال در ماهشهر طی ۲۴ ساعت گذشته حدود ۱۶۰ میلیمتر بارش رخ داد اما خوشبختانه با این‌ وجود در سطح حوضه‌های آبخیز سیلاب مخربی نداشتیم. آنچه که در شهرهای مختلف جنوب ایران رخ داد آبگرفتگی شهری بود که مرتبط با اشکالاتی در شهرسازی و سیستم زهکشی شهری است.وی در ادامه با بیان اینکه متاسفانه سامانه‌های زهکشی در برخی نقاط کشور از جمله شهرهای جنوبی توان جذب بارش‌ها و هدایت آن‌ها از سطح شهر را ندارند، تصریح کرد: عوامل متعددی در این امر دخیل هستند که ازجمله آن‌ها می‌توان به دخل و تصرف‌ در رود دره‌ها، کانال‌های زهکشی و بی‌توجهی به شیب شهر اشاره کرد. از سوی دیگر شهرهای ما به‌صورت شهرهایی عایق و نفوذناپذیر ایجاد شده‌اند این درحالیست که ضرورت شهرسازی‌ با مدل‌های غیرعایق و نفوذپذیر روزبه‌روز بیشتر می‌شود.مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: برای مثال سنگ‌فرش کردن پیاده‌روها، موزاییک کردن حیاط خانه‌ها و برخی اماکن شهری و استفاده از آسفالت‌های نفوذناپذیر در سطح خیابان‌ها ازجمله مواردی هستند که شهرها را تبدیل به شهرهای عایق می‌کنند و سبب می‌شوند که عرصه‌های تجمع و نفوذ سیلاب در محیط‌های شهری از بین روند.

به گفته حسین‌پور درحال‌حاضر ما با گسترش بیش از حد سطوح عایق شهری مواجه هستیم و اگر می‌خواهیم که روان‌آب‌ها خسارات کمتری به‌دنبال داشته باشند باید این روند را اصلاح کنیم. اگر بارش‌ها بتوانند جذب زمین شوند، رطوبت خاک حفظ می‌شود و فضای سبز شهری نیز می‌تواند از آن آب تغذیه کند.وی با اشاره به اینکه متاسفانه ما بیشتر از آنکه به فکر استفاده از ظرفیت بارش‌ها باشیم به‌دنبال دفع آن‌ها از سطح شهرها هستیم و هزینه‌های زیادی نیز برای این کار صرف می‌کنیم، گفت: به‌دلیل اینکه کارها از ابتدا به‌صورت اصولی انجام نشده است اکنون با مشکلاتی مواجه هستیم و حتی دیده می‌شود که بارش‌های اندک در پهنه‌های شهری سبب وقوع آبگرفتگی و سیلاب می‌شود.مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با بیان اینکه پیشنهاد می‌کنیم که برای مدیریت سیلاب‌های شهری به سمت ساخت شهرهای نفوذپذیر حرکت کنیم، اظهار کرد: در بالادست شهرها، اجرای پروژه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری کمک بسیار زیادی به کنترل شدت سیل خواهد کرد. خوشبختانه پروژه‌های کنترل سیل در بسیاری از شهرهای جنوبی ما بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند.
حسین‌پور در پایان گفت: براساس آخرین گزارش‌ها طی بارش‌های اخیر پروژه‌های آبخیزداری در استان‌های خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، لرستان، چهارمحال و بختیاری و ایلام بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد آبگیری شده است. پس از سیل‌های شدید اسفند و فروردین سال ۹۸، برخی نقاط جنوبی کشورها بارها و بارها با سیلاب و آبگرفتگی مواجه شده‌اند.