خطر مهاجرت استادان دانشگاه‌ها در سایه بی‌پولی

گروه جامعه: چند سالی است که حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به طور متوسط افزایش حدود ۱۰ درصدی را تجربه کرده است.این رقم بسیار کم نه تنها هیچ نسبتی با رشد میزان تورم سالانه در کشور ندارد، بلکه قابل مقایسه با سایر حقوق‌بگیران و کارکنان نهاد‌ها و دستگاه‌های دولتی در دهه اخیر نیست، زیرا دامنه افزایشی حقوق سالانه کارمندان سایر نهادها بین ۱۵ تا ۳۰ درصد بوده است، با این مقایسه به نتیجه می‌رسیم که حقوق دریافتی اعضای هیئت علمی دانشگا ه ها مناسب نیست.از طرفی افزایش پنجاه درصدی حقوق کارمندان ارگان‌های مختلف در اسفند سال گذشته و حذف دانشگاهیان از این افزایش، باعث کاهش چشمگیر توان مالی اعضای هیئت علمی وزارت علوم شده است.افزایش تورم و تغییر نکردن حقوق اعضای هیئت علمی در سال‌های گذشته باعث شده است تا سبد معیشت این قشر دانشگاهی روز به روز خالی‌تر شود و قدرت خرید آن‌ها تا ده برابر کاهش پیدا کند و همین فشار‌های اقتصادی چیزی جز کاهش انگیزه استادان دانشگاهی و تغییر در عملکرد کیفی تدریس به همراه نخواهد داشت، البته طی سال‌های اخیر اساتید فرهیخته‌ برای پرورش طالبان علم از جان و دل مایه گذاشته اند و توانایی خود را به خوبی نشان داده اند.باید توجه داشت که با کاهش دستمزد و حقوق برخی استادان به فکر مهاجرت از کشور افتاده اند و همین معضل باعث می‌شود تا روز به روز سرمایه‌های انسانی کشور را از دست دهیم. کشوری که سرمایه‌های انسانی خوبی را تربیت کند می‌تواند رشد و توسعه بهتری داشته باشد و اگر برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان  اقدامی نکنیم در آینده‌ای نه چندان دور با کاهش نیروی انسانی فرهیخته در کشور و بدتر شدن وضعیت اقتصادی رو به شویم.

تلاش برای ترمیم حقوق اعضای هیئت علمی در سال ۱۴۰۰
به همین منظور منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در دست بررسی است، اظهار کرد: با اینکه ۱۰۰ درصد نظرات ارائه شده اتفاق نمی‌افتد، اما بودجه ای که برای سال آینده پیش‌بینی شده است، شرایط خوبی دارد و امیدواریم در تغییرات نهایی نیز افزایش یابد.وزیر علوم به موضوع افزایش حقوق اعضای هیئت علمی نیز اشاره کرد و گفت: ابتدای سال توانستیم بخشی از حقوق اعضای هیئت علمی را ترمیم کنیم البته اکنون نیز پیگیر موضوع هستیم و به ترتیب پس از انجام امور اعضای غیر هیئت علمی، این امر نیز انجام خواهد شد.به گفته او، در اجرای برنامه‌ها حتماً باید توجه ویژه‌ای برای آینده دانشگاه‌ها و آموزش عالی نسل بعد داشته باشیم و هدف‌گذاری‌ها باید دقیق و بر اساس برنامه پیش رود تا بتوانیم مسئولیت خود را در این مقطع زمانی حساس، به نحو احسنت انجام دهیم.غلامی یادآوری کرد: دانشگاه‌ها باید کارگروه ویژه آینده‌پژوهی برای نگاه به آینده و ترسیم جایگاه خود در مقاطع زمانی مشخص داشته باشند و در این راستا از ظرفیت خوب اساتید جوان، پیشکسوت، با تجربه و توانمند در حوزه مطالعات آینده پژوهی استفاده کنند همچنین در کنار همه برنامه‌های کلانی که به عنوان برنامه‌های فرادستی اجرا می‌شود، توجه به آینده نیز مدنظر دانشگاه‌ها قرار گیرد تا در جهت کمک به اصلاح و ترمیم برنامه‌ها، اقدامات خوبی قبل از پایان سال جاری اتفاق بیفتد.

دستمزد پایین اعضای هیئت علمی باعث مهاجرت آن‌ها می‌شود
محمود نیلی احمد آبادی، رئیس دانشگاه تهران درباره بودجه دانشگاه در لایحه ۱۴۰۰ و حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاه ها اظهار کرد: بودجه دانشگاه تهران در لایحه ۱۴۰۰ متوسط حدود ۴۶ درصد افزایش یافته و بودجه افزایش حقوق اعضای هیئت علمی و کارکنان را لحاظ شده است.او افزود: ۲۵ درصد رشد بودجه دانشگاه تهران برای افزایش حقوق و دستمزد کارکنان در لایحه ۱۴۰۰ است؛ باید توجه داشت که تنها وزارت بهداشت در گذشته توانسته حقوق اعضای هیئت علمی خود را افزایش دهد.نیلی احمد آبادی تصریح کرد: دانشگاه تهران همچنان با حقوق بسیار پایین استادان جوان مواجه است و این افراد در حال حاضر شرایط سختی را می‌گذرانند و مکلات اقتصادی و حقوق پایین دانشگاه‌ها باعث شده تا مهاجرت از ایران در بین اعضای هیئت علمی افزایش پیدا کند.
او با بیان اینکه برای کارمندان دانشگاه تهران افزایش حقوق در نظر گرفته شده، تاکید کرد: در این خصوص وزارت علوم تاریخ نهایی را اعلام می‌کند؛ بنابراین ۲۵ درصد افزایش حقوق اعضای هئیت علمی و کارکنان و حدود ۳۰ درصد افزایش حقوق کارمندان را داشته ایم البته این افزایش حقوق ها  عملا ۱۹ تا ۲۱ درصد است.رئیس دانشگاه تهران مطرح کرد: بودجه دانشگاه تهران در سال ۹۹ حدود ۸ تا ۹ درصد افزایش پیدا کرد و ما با یک بدهی و کسری بودجه داریم که در سال آینده با فرض همین رشد ۴۶ درصد بودجه شاید تنها بتوانیم کسری‌ها را جبران کنیم البته اگر هزینه‌های دیگر بدون هیچ تغییر باقی بمانند.او ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در زمان حضور دانشجویان با آن مواجه خواهیم شد بحث هزینه‌های غذا و نگهداری خوابگاه هاست؛ چرا که در حال حاضر هر پرس غذا برای دانشگاه حدود ۲۳ تا ۲۵ هزارتومان است در حالی که مصوبه صندوق رفاه دانشجویان دریافت حداکثر مبلغ ۲ هزار تومانی را از دانشجویان دارد.نیلی احمد آبادی با بیان اینکه در سال ۹۸ و ۹۹ از محل هدفمندی یارانه‌ها برای غذای دانشجویان به دانشگاه تهران کمک رسانی شد، تاکید کرد: بودجه دانشگاه تهران در این دو سال برای هزینه‌ها پاسخگو نبوده است و ما فکر آینده هستیم چرا که قیمت غذا در سال گذشته نسبت به امسال بسیار پایین‌تر بوده است و با وجود اینکه علاقه زیادی به حضوری شدن کلاس‌ها داریم، اما نگرانی دانشگاه تهران در تامین هزینه غذای دانشجویان است که با تفاوت شدید قیمت و افزایش آن مواجه شده ایم و امیدواریم که وزارت علوم و سازمان بودجه برای این معضل چاره بیندیشند.

شرم داریم حقوق اعضای هیئت علمی را اعلام کنیم
منصور کبگانیان، قائم مقام ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی  درباره مصوبه اخیر دیوان عدالت اداری پیرامون تعیین سقف حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، اظهار کرد: بحث  عدم افزایش ۵۰ درصدی حقوق اعضای هیئت علمی را به دولت و سازمان برنامه و بودجه منتقل کرده ایم.دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه ضمن تایید پایین بودن حقوق اعضای هیئت علمی، گفت: حقوق اعضای هیئت علمی در سال‌های گذشته با رشد مناسبی رو به رو نبوده است. هیئت علمی‌های جوان به دلیل اعمال نشدن افزایش پنجاه درصدی حقوق بیشتر از سایر اعضای هیئت علمی ضربه می‌بینند، زیرا در ابتدای تشکیل زندگی هستند و معمولا امکانات اولیه سکونت را هم در اختیار ندارند.
او با بیان اینکه شرم داریم میزان حقوق اعضای هیئت علمی جوان را اعلام کنیم، ادامه داد: بین حقوق اعضای هیئت علمی با عرف جامعه و حقوق کارکنان سایر دستگاه‌ها فاصله معناداری وجود دارد و باید به این موضوع توجه جدی شود. اینکه حقوق اعضای هیئت علمی متناسب با قانون و برنامه توسعه حقوق کارمندان دولت افزایش پیدا نکرده است،  تبعیض ناروا محسوب می شود از طرفی باید دانست که در تمام دنیا بیشترین حقوق مختص به اعضای هیئت علمی و معلمان است و کشور ما هم برای این موضوع به هیچ عنوان نباید تبعیض قائل شود، بلکه باید در هر شرایطی افزایش حقوق قشر فرهیخته دانشگاهی را جدی بگیرد، چرا که اعضای هیئت علمی نخبگان جامعه هستند و بی توجهی به آن‌ها چیزی جز آسیب دیدگی علم را به همراه نخواهد داشت.بنابراین لازم است تا دولت اصلاح مجدد در پرداخت حقوق کارکنان وهمچنین اعضای هیئت علمی را جدی بگیرد؛ چرا که حقوق پایین صدمه های سنگینی به اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز علمی که افراد متخصص تربیت می کنند، وارد می‌کند و در چنین شرایطی باید جلوی این روند نادرست در کشور از سمت دولت و وزارت علوم گرفته شود.