بازگشت به برجام به آسانی فشار دادن یک کلید نیست

گروه سیاسی: ایالات متحده آمریکا در ادامه کشمش‌ها با ایران بر سر بازگشت به توافق هسته‌ای وین اعلام کرد که همچنان بر حل مشکل موجود از راه گفتگو تاکید دارد و برای این منظور راه دیپلماسی غیرمستقیم را در پیش گرفته است.
مشاور امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرد که ایالات متحده و ایران دیپلماسی غیرمستقیم از طریق اروپایی‌ها و دیگران را آغاز کرده‌اند.
جیک سالیوان تصریح کرد: دو کشور برای انقال پیام‌هایی در جهت فراهم ساختن زمینه بازگشت به چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ از کانال‌هایی واسط همچون کشورهای اروپایی و دیگران استفاده می‌کنند.
این سخنان در حالی مطرح شده که ایران تاکنون هرگونه گفتگو با مقامات آمریکایی در خصوص برجام پیش از برداشته‌ شدن کلیه تحریم‌‌های اعمال شده توسط واشنگتن در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ را رد کرده است.از سوی دیگر ایالات متحده ضمن تاکید بر لزوم بازگشت تهران به تعهدات وین پیش‌تر از دعوت تروئیکای اروپا برای شرکت در نشست غیررسمی با ایران در قالب کمیسیون مشترک برجام خبر داده و در خصوص شرکت در این نشست اعلام آمادگی کرده بود.تهران اما دعوت اروپا را نپذیرفت و تاکید کرد که هنوز زمان و فرصت مناسب برای نشستن بر سر یک میز با اروپایی‌ها فرا نرسیده است.
 خبرنگاری با اشاره به اظهارات مایک پومپئو، وزیر خارجه سابق آمریکا پرسید آیا دولت جو بایدن در خصوص پاسخ به حملات به پایگاه الاسد ضعف نشان نداده است.
جیک سالیوان در پاسخ به این پرسش گفت: اگر شما به الگوی حملاتی که در طی سا‌ل‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ علیه نیروها و تاسیسات آمریکایی (در عراق) انجام شد، نگاه کنید، یعنی از نظر تعداد حملات و چه نوع خسارتی را به بار آوردند، آنگاه مطمئن نیستم که وزیر سابق در موقعیتی قرار داشته باشد که در خصوص چگونگی پاسخ دادن به این حملات به ما توصیه‌ای بکند.
مشاور امنیت ملی کاخ سفید اضافه کرد، ایالات متحده حق حفاظت از پرسنل و امکانات خود را برای خود محفوظ می‌دارد. زمان و مکان (چنین پاسخی) را خودمان انتخاب خواهیم کرد و تدابیر لازم را برای جلوگیری از حملات بعدی و تحمیل هزینه به کسانی که به ما حمله می‌کنند ، انجام خواهیم داد.جیک سالیوان همچنین تصریح کرد، اما من قصد ندارم مشت خود را در مورد عملیات خاصی که ممکن است در روزها یا هفته‌های آینده انجام دهیم ، باز کنم.
سخنان  جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید مبنی بر این که دیپلماسی با ایران به صورت غیرمستقیم در جریان است دریچه تازه‌ای را به روی تحولات باز می‌کند.
به گفته  سالیوان ارتباط میان دو کشور از طریق اروپایی‌های و دیگر کانال‌های واسط برقرار شده و واشنگتن از این راه تلاش دارد موضع خود را نسبت به چگونگی انجام تعهدات دو کشور به تهران منتقل و مواضع ایران را نیز از همین طریق دریافت کند.این مقام ارشد کاخ سفید در ادامه تاکید کرده که ایالات متحده منتظر شنیدن مواضع ایرانی‌ها است. وی تلاش در پیش گرفته شده در این خصوص را دشوار توصیف کرد و افزود: اکنون در یک روند دیپلمایک قرار داریم و می‌توانیم به جلو حرکت کنیم تا در نهایت به هدف خود که همانا جلوگیری از دستیابی ایران به هسته‌ای از طریق دیپلماسی است، برسیم.
اظهارات مشاور امنیت ملی کاه سفید در کنار تحولات چند روز گذشته از جمله گفتگوی نمایندگان جو بایدن با مقامات اسرائیلی و سخنان متفاوت حسن روحانی این گمانه‌زنی را تقویت می‌کند که شاید اتفاق‌های تازه‌ای پیش رو باشد.برخی تحلیلگران نشست مجازی میان مقامات ارشد امنیت ملی ایالات متحده و اسرائیل را تلاشی از سوی جو بایدن برای آماده سازی زمینه گفتگو و احتمالا توافق با ایران بر سر مسئله هسته‌‌ای همزمان با همسوکردن متحدان واشنگتن در این راستا ارزیابی کرده‌اند.
از سوی دیگر سخنان متفاوت اخیر حسن روحانی مبنی بر ممکن بودن بازگشت گام به گام تهران و واشنگتن به تعهدات برجامی گمانه‌زنی در خصوص احتمال جریان داشتن گفتگوهای غیرمسقیم میان ایران و ایالات را تقویت می‌کند. روحانی یک روز پس از آن که وزیر خارجه روسیه خواستار بازگشت هم‌زمان ایران و آمریکا به برجام شد در سخنانی متفاوت از گذشته تصریح کرد: «آمریکا باید در راهی که خودش آن را شکسته است پیشقدم باشد. برای بازگشت به تعهدات کل در برابر کل یا جزء در برابر جزء هم آماده‌ایم.»
در همین حال، آنتونی بلیکن، وزیرخارجه آمریکا هم از سوی نمایندگان کنگره این کشور تحت فشار قرار گرفته که درباره عملکرد واشنگتن برای حل مساله هسته‌ای ایران توضیح دهد.
جو بایدن، رئیس جمهوری جدید آمریکا، با وعده بازگرداندن کشورش به توافق هسته‌ای میان قدرت‌های جهانی و ایران (موسوم به برجام) در انتخابات سال گذشته شرکت کرد اما از زمان ورود به کاخ‌سفید، عملی کردن این شعار را مشروط به بازگشت کامل ایران به تعهدات برجامی خود کرده است.
ایلهان عمر، عضو مجلس نمایندگان آمریکا،  در جریان جلسه کمیته روابط خارجی با آنتونی بلیکن، از وزیرخارجه کشورش پرسید: "مگر ما (آمریکا) اول از این توافق (برجام) خارج نشده‌ایم، چرا نباید ما اول به آن بازگردیم ... و چه طور می‌شود از ایران انتظار داشت که قبل از بازگشت ما به این توافق، مفاد آن را رعایت کند؟".
بلینکن در پاسخ به این نماینده کنگره گفت: "اول این که ما بارها گفته‌ایم که مشتاق دیپلماسی در این زمینه هستیم و همان طور که پرزیدنت بایدن گفته اگر آنها بازگردند ما هم باز می‌گردیم... اما بازگشت ما (به برجام) مانند فشار دادن یک دکمه نیست و فرآیند آسانی نیست. از زمان خروج ما سه سال گذشته و در این مدت اتفاقات متعددی روی داده، از جمله ایران، متاسفانه، از تعهدات خود بسیار فاصله گرفته... با این حال، ما آماده‌ایم و دیدید که به محض دعوت شرکای اروپایی‌مان برای جلسه مشترک با ایران، گفتیم موافقیم اما این ایران بود که گفت نه. بنابراین، توپ در زمین ایران است که بگوید چه می‌خواهد بکند". بایدن ماه پیش اعلام کرد که دولتش حاضر است با ایران و سایر طرف های برجام برای احیای آن وارد گفت و گو شود اما ایران این پیشنهاد را رد کرده است و می‌گوید آمریکا ابتدا باید تحریم‌ها را لغو کند تا این کشور حاضر به از سرگیری تعهداتش در برجام باشد. آمریکا در مقابل می‌گوید ایران ابتدا باید به طور کامل برجام را اجرا کند.
همچنین ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: "ما هیچ مشوق یا حرکت یکجانبه ای برای آوردن ایران به میز مذاکره ارائه نخواهیم کرد. اگر برداشت ایرانی ها این است که در غیاب هرگونه تلاشی از سوی آنها برای از سرگیری پایبندی کامل به برجام، ما چنین کاری خواهیم کرد دچار سوءبرداشت هستند."