ادامه هدفمندی و تاثیر آن بر نظام سلامت

دکتر علیرضا زالی با اشاره به طرح پرداخت یارانه‌های نقدی و هدفمند کردن یارانه‌ها به عنوان یک طرح کلان تحولی در کشور اظهار کرد: طرح تحول اقتصادی یک پکیج است که در کنار آن باید شکوفایی اقتصادی تولید و افزایش نرخ رشد را شاهد باشیم. وی ادامه داد: علاوه بر این باید موضوعات مبتنی بر عدالت اجتماعی در ذیل طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و تحول اقتصادی مورد توجه قرار می‌گرفت که بسیاری از این موارد تاکنون محقق نشده است و نشان ‌دهنده آن است که روش انتخاب شده برای اجرای این طرح، علمی نبوده است. بسیاری از کارشناسان امر هم در ابتدای اجرای این طرح نسبت به اینکه این روش بتواند کارایی داشته باشد به دیده شک و گمان می‌نگریستند. رییس سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه تجربه پرداخت مستقیم یارانه‌ در برخی کشورها بخصوص در حوزه آمریکای لاتین با موفقیت همراه نبوده است، عنوان کرد: مناسب‌ترین مدل اجرای طرح این است که در وهله اول گروه‌های آسیب‌پذیر و آن دسته از افرادی که نیازمند به دریافت یارانه‌های ترجیحی هستند مورد بازشناسی قرار می‌گرفتند. زالی افزود: طرح هدفمندی یارانه‌ها با شتاب زدگی به اجرا درآمد و امر بازشناسی تاکنون در کشور انجام نشده است. گروه‌های واقعی آسیب‌پذیری که در حوزه اجتماعی و اقتصادی نیازمند حمایت‌های ترجیحی در حوزه هدفمندی یارانه‌ها هستند را به خوبی مورد بازشناسی قرار نداده‌ایم. در حالی که این کار نیاز به پایش داشته است. در واقع لازم بود هر شش ماه یکبار وضعیت افراد مورد حمایت سیستم هدفمندی مورد بررسی و بازنگری قرار بگیرد.

وی تاکید کرد: اکنون منطقی‌ترین و درست‌ترین اقدام این است که گروه‌های آسیب‌پذیر اجتماعی و گروه‌های نابرخورداری که در حوزه اقتصادی و اجتماعی بالاترین آسیب‌های مولفه‌ای به آنها وارد شده است را مورد شناسایی قرار دهیم. رییس سازمان نظام پزشکی درباره حذف احتمالی اقشار دهک‌های درآمدی بالا از پرداخت یارانه نقدی گفت: البته همه موضوع آسیب‌پذیری‌های اقتصادی- اجتماعی هم در قالب دهک‌ها تجلی پیدا نمی‌کند بلکه عوامل متعددی باید برای بازشناسی مورد توجه واقع می‌شد که تاکنون در کشور ما انجام نشده است. زالی ادامه داد: نکته دیگری که در ابتدای اجرای طرح هم درباره آن مباحثی مطرح شده بود این بود که بخشی از منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به جای آن که مستقیما به خانوار تخصیص یابد در قالب بسته‌های حمایتی تعریف شود. بخشی از این بسته‌های حمایتی در حوزه سلامت تعریف می‌شد. وی با اشاره به اینکه به دلیل فرآیندهای رو به فزونی در فرهنگ ایرانی که رگه‌های مصرف‌زدگی در آن موج می‌زند ممکن است پرداخت نقدی منجر به این نشود که خانواده‌ها همه این مبلغ را در جهت اهداف ضروری خانواده مورد استفاده قرار دهند، گفت: مطالعات ما نشان می‌دهد که اگر پولی را در اختیار خانوارهای ایرانی قرار دهید و نیاز اساسی به آن احساس نشود، بهداشت و درمان در رتبه سیزدهم برنامه‌ریزی آنها قرار می‌گیرد.

رییس سازمان نظام پزشکی ادامه داد: در واقع خانواده این پول را صرف امور دیگر می کند. البته در مواقع بیماری همه این مبلغ صرف درمان می‌شود ولی نگاه پیشگیرانه و دوراندیشانه در خصوص استفاده از این یارانه وجود ندارد. زالی با بیان اینکه در شرایط موجود به نظر می‌رسد که پرداخت‌ها مبتنی بر عدالت نیست، اظهار کرد: مناسب‌ترین اقدام این است که سه دهک اول درآمدی جامعه که حدود 32 میلیون نفر هستند و به صورت یکسان با پایین‌ترین گروه‌های اقتتصادی یارانه دریافت می‌کنند، مورد بازشناسی قرار بگیرند. خارج کردن این گروه از مدار پرداخت یارانه‌ای فرصت مناسب‌تری برای دهک‌های آسیب‌پذیر ایجاد خواهد کرد و مبالغ مناسب‌تری آزاد خواهد شد. وی افزود: به طور حتم یکی از مواردی که قانون‌گذار در قانون برنامه پنجم توسعه به صراحت بر آن تاکید کرده این است که بخشی از منابع حاصل از آزادسازی منابع در حوزه هدفمندی یارانه‌ها باید به حوزه سلامت اختصاص یابد. رییس سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه برای تحقق این قانون دو راه وجود دارد، اظهار کرد: یا باید یک شوک قیمتی را به بازار تحمیل کنیم که در شرایط تورمی فعلی می‌تواند بسیار ویرانگر باشد یا اینکه روند پرداخت یارانه را برای دهک‌هایی که با نگاه غیرعادلانه نسبت به بقیه اقشار آسیب‌پذیر و نابرخوردار جامعه حذف کنیم.زالی ادامه داد: البته شناسایی اینها مقداری مشکل است اما باید به این سمت حرکت کنیم. مطمئنا تخصیص بخشی از این یارانه به حوزه سلامت می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.