مهمانان تالاب انزلی با سوغات مرگ

گروه جامعه: با وجود خشکسالی، ساخت موج شکن غیر اصولی در ورودی تالاب انزلی و سد سازی در سرچشمه‌ها این تالاب در معرض نابودی و ورود مار‌های غیر بومی در اطراف موج شکن جدید، زندگی مردمان بومی این منطقه را به خطر انداخته است.هم اکنون تالاب انزلی در حال خشک شدن است و بخش‌هایی از رود خانه‌های توریستی همجوار مانند سیاه درویشان واقع در شهر صومعه سرا خشک شدند، در همین راستا با محمدرضا محبوب فر کارشناس محیط زیست گفتگو کردیم و او گفت: یکی از مهمترین علتهای تخریب تالاب انزلی به دلیل تصرف اراضی ملی در حریم تالاب است. طی ۱۰ سال اخیر شاهد پرونده‌های زیادی در جهت تخریب چند هکتاری تالاب به صورت زمین خواری، ساحل خواری، سد سازی بر سرچشمه ها، توسعه‌ی مناطق مسکونی، صنعتی و زمین‌های کشاورزی به اسم رفع محرومیت بودیم.

محبوب فر در ادامه بیان کرد: اما ۳۰ درصد از خشکی تالاب مربوط به موج شکن جدید انزلی است که با توجیه توریست ایجاد شده و حریم تالاب را تحت تاثیر قرار داده و موجب عدم ورود و خروج آب تالاب شده است.او با اشاره به اینکه با وجود چندین موج شکن قدیمی نباید موج شکن جدید احداث می‌شد، افزود: موج شکن جدید انزلی بدون توجیه اقتصادی و محیط زیستی به صورت غیرقانونی ساخته شده است و باید تخریب شود.

عضو انجمن آمایش سرزمین ایران در مورد افزایش چشمگیر مار‌ها در تالاب و شهر انزلی گفت: بخشی از مار‌ها بومی تالاب هستند و از قبل بوده اند، اما مار‌های غیر بومی از نژاد چیلپر و ناتریکس که از مناطق همجوار آورده شده اند.او تصریح کرد: برای ساخت موج شکن جدید سنگ‌هایی از مناطق همجوار آورده شد که احتمال می‌رود این مار‌های غیر بومی به همراه این سنگ‌ها وارد تالاب انزلی شده باشند.

این کارشناس محیط زیست درباره خطرات این مار‌های غیر بومی برای انسان، تصریح کرد: ممکن است این مار‌ها باعث گزش یا وحشت مردم شوند، اما سمی نیستند و به دلیل کم شدن حجم آب تالاب و بهم خوردن اکوسیستم طبیعی، تکثیر و زاد و ولد مار‌های بومی و غیر بومی زیاد شده است.محبوب فر عنوان کرد: اگر تالاب احیا شود، تعداد مار‌ها کم خواهد شد؛ اما با روند فعلی عمر تالاب رو به اتمام است و تعداد مار‌ها بیشتر خواهد شد همچنین در ۵۰ سال اخیر بیش از ۲ متر از سطح آب دریای خزر کاسته شده که این امر باعث غلظت آب دریا و افزایش شوری آب می‌شود.

او با بیان اینکه شوره زار‌ها در حواشی دریای خزر افزایش پیدا کرده است، گفت: شاهد بیابان زایی در سواحل شمالی کشور هستیم.عضو انجمن مخاطرات محیطی افزود: تالاب انزلی یک سرمایه ملی است که با پوشش‌های گیاهی و جانوری خاص با ثبت در سازمان یونسکو تحت پوشش کنوانسیون رامسر متعلق به مردم ایران و سراسر دنیا است و هیچ شخص و نهاد سازمانی یا دولتی حق اعلام مالکیت یا تصرف آن را ندارد.

عبدالرضا کرباسی دکترای ژئوشیمی زیست محیطی دریایی نیز درباره خطری که تالاب انزلی را تهدید می‌کند، اظهار کرد: هر ۳۰ سال باید یک متر از عمق تالاب کاسته شود در حالی که در همین بازه زمانی سه متر از عمق تالاب انزلی کاسته شده است.او در ادامه عنوان کرد: کاهش سطح آب تالاب انزلی ناشی از بی توجهی وزارت نیرو نسبت به ورود میلیون‌ها متر مکعب فاضلاب و عدم احداث تصفیه خانه، بی توجهی وزارت جهاد کشاورزی نسبت به ورود سموم و کود شیمیایی و وزارت صنعت و معدن نسبت به ورود میلیون‌ها متر مکعب فاضلاب صنعتی است.

همچنین این تالاب محل رویش نیلوفر آبی است، نیلوفر آبی گلی بزرگ به رنگ‌های سرخ و سفید است. این گل از لای گل و لای برمی خیزد که در ادیان مختلف مقدس و پاک در نظر گرفته می‌شود. در ایران باستان نیز این گل جایگاه ویژه‌ای دارد.نیلوفر آبی با نام لاله تالابی شهرت جهانی دارد. گیاهان تالاب به سه دسته‌ی گیاهان شناور، غوطه ور و گیاهان حاشیه‌ای تقسیم می‌شوند، اما حال با خشک شدن تالاب انزلی می‌توان گفت هیچ نیلوفر آبی در این تالاب دیده نمی‌شود.جالب است بدانید که تالاب انزلی از مهم‌ترین و بزرگترین زیستگاه‌های جانوران ایران است. این تالاب با مساحتی بالغ بر ۲۰ هزار هکتار در استان گیلان قرار دارد. حوزه آبریز تالاب انزلی حدود ۳۷۴ هزار هکتار است.

این تالاب سالانه پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی است که از سوی کشور‌های همسایه شمالی به ایران می‌آیند و از جالب‌ترین زیستگاه‌های طبیعی جانوران است. تالاب انزلی با ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی جزء تالاب‌های آب شیرین و طبیعی کشور است که این رود‌ها پس از آبیاری مزارع و شالیزار‌ها همراه جریان‌های سطحی حوزه آبریز تالاب وارد تالاب می‌­گردند.تالاب انزلی به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر میزان بالای رطوبت و آب با هیچ‌یک از تالاب‌های ایران قابل مقایسه نیست. این تالاب چندین جزیره را در خود جای داده‌است، اما همانطور که گفته شد، این روز‌ها تالاب انزلی حال خوشی ندارد.