از کولبری تا فروش کلیه

گروه جامعه: مناطق جنگی پاکسازی نشده بعد از سه دهه از اتمام جنگ هنوز قربانی می‌گیرند. مانند «لقمان وحید» کولبری که چهار سال قبل به خاطر مین، یک چشم و پای خود را از دست داده است. او حالا می‌خواهد برای عمل چشم، کلیه‌اش را بفروشد تا شاید بینایی‌اش را به دست بیاورد. حدود چهار سال از روزی که لقمان وحید روی مین رفت، می‌گذرد. یک چشم و یک پایش را از دست داد. نه غرامتی به او دادند نه هزینه‌های عمل او را پرداخت کردند، تنها برای اینکه کولبر بود و با ادوات جنگی آسیب دیده!

جنگ ۳۲ سال قبل هنوز قربانی می‌گیرد!
هنوز مین‌های به جا مانده از جنگ ایران و عراق قربانی می‌گیرد اگرچه ۳۲ سال از آن می‌گذرد. انگار از یاد خیلی‌ها رفته که مناطق جنگی باید پاکسازی شود. لقمان وحید هم یکی از این قربانیان است که نه شکایت‌هایش به جایی رسیده و نه صدایش.سال ۹۶ در منطقه «کانی خدا» روی مرز ایران و عراق و در خاک ایران این حادثه برای لقمان وحید رخ داد. پای چپ و بینایی چشم راستش را از دست داد. اگرچه پزشک معالج او گفته بود امکان بازگشت بینایی چشم آسیب دیده وجود دارد اما هزینه جراحی آن را نداشت.

با کمک خیرین چند جراحی انجام داد اما هنوز جراحی اصلی مانده تا بینایی چشم او برگردد. هزینه‌های این جراحی‌ها را نه بهزیستی قبول کرده و نه کمیته امداد. می‌گوید نه هزینه درمان دارد و نه امکان کار کردن. سه فرزند دارد ولی نمی‌تواند هزینه زندگی آنها را فراهم کند. اجاره خانه هم روی دستش مانده.نبود شغل در آن حوالی خیلی‌ها را به کولبری واداشته است. وحید هم می‌گوید پیرانشهر کار پیدا نمی‌شود برای همین کولبری می‌کرد. «اگر کار بود چرا باید ۲۰ کیلو بار را برای صد هزار تومان با همه خطرات جابه‌جا کنم؟»

از کولبری تا فروش کلیه
از ۱۴ سالگی کولبری می‌کند و الان ۳۷ سال دارد. حالا چند سالی است که همان کولبری را هم از دست داده است. گاهی افراد خیر یا موسسه خیریه‌ای مخارج زندگی او را پرداخت می‌کنند. یکی اجاره خانه را می‌دهد و یکی مخارج زندگی را.

آنطور که او می‌گوید بهزیستی ماهانه ۳۹۲ هزار تومان می‌دهد اما کفاف مخارج خانه را نمی‌دهد آن هم با این تورم و گرانی روزافزون اجناس. همسرش هم گاهی روی زمین کشاورزی دیگران کارگری می‌کند اما باز هم نمی‌توانند حتی هزینه‌های زندگی را با آن پرداخت کنند چه برسد به هزینه جراحی چشم.وحید می‌گوید: «تنها راهی که برایش مانده فروش کلیه است. آن هم کسی نمی‌خرد وگرنه تا الان فروخته بودم. الان فقط می‌خواهم بینایی چشمم را برگردانم. همسرم هم گاهی کارگری می‌کند. در «کانی خدا» تنها من نیستم که از این مین‌ها آسیب دیده‌ام. خیلی‌های دیگر هم مثل من هستند.»

خطرات زیادی بر سر راه کولبران و عبور از مناطق صعب‌العبور وجود دارد. حوادثی مثل سقوط بهمن، سقوط از ارتفاعات و یا شلیک گلوله. تا آنجا که رحیمیف نماینده مجلس گفت: طی دو هفته، چهار کولبر با شلیک مستقیم کشته شدند که میانگین سنی آنها ۳۰ بود.

کولبرانی که بارهای چند ده کیلویی را کیلومترها جابه‌جا می‌کنند. خطرهایش را هم به جان می‌خرند تا سفره آنها خالی نماند، از شلیک گلوله تا سقوط و حتی روی مین رفتن. اخیرا چند نفر از نمایندگان مجلس از طرح ساماندهی کولبران گفتند. آنطور که آنها گفته‌اند بر اساس این طرح بازارچه‌های مرزی ایجاد و کولبری حذف می‌شود. براین اساس کولبران می‌توانند در این بازارچه‌ها مشغول به کار شوند.

هنوز از این طرح جزئیاتی نگفته‌اند. کولبران همچنان با خطرات زیاد کار می‌کنند. برخی می‌گویند کار آنها قاچاق است اما خضری، نماینده وقت پیرانشهر در مجلس، گفته بود که سهم کولبران از میزان کالاهای قاچاق به کشور تنها نیم‌درصد است!جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور سابق هم اواحر سال ۹۹ گفته بود حل مسئله کولبری و ساماندهی این پدیده از مهمترین اولویت‌های دولت است اما تاکنون هیچ کاری برای بهبود وضعیت کولبری و کولبران نشده است.