گروه اقتصادی: دولت در بودجه ۱۴۰۰ پیشبینی کرده بود که روزانه ۲ میلیون ۳۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد. این در حالی است که رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران میگوید میزان فروش نفت ایران یک سوم میزان پیشبینی شده بود و ایران فقط ۷۰۰ هزار بشکه نفت میفروشد. اما کاهش درآمد نفت چه اثری بر بازار ارز گذاشته است؟ با وجود این که در بودجه ۱۴۰۰ پیشبینی شده که روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز فروخته شود اما رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران میگوید ایران به طور غیررسمی حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز فروخته است. صندوق بینالمللی پول هم گزارش داده میزان فروش نفت ایران روزانه ۶۰۰ هزار بشکه بوده است.
ایران به بازار جهانی برمیگردد؟
این در حالی است که پیش از تحریمها میزان صادرات نفت ایرات قابل توجه بود و ایران از بازار جهانی نفت، سهم داشت. آیا ایران با فروش روزانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه میتواند به بازار جهانی نفت بازگردد؟
پدیدار، رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران، درباره بازگشت ایران به بازار جهانی به تجارتنیوز میگوید: در صورتی که تحریمها رفع شود میتوانیم به بازار برگردیم.پدیدار تاکید میکند: قراردادهای نفتی منعقد شده میان کشورها، در کوتاه مدت مشکلی ایجاد نمیکند. علت آن هم فزونی تقاضا بر عرضه است. اما در بلندمدت باعث وجود مشکل میشود.
ایران با اعمال تخفیفهای نفتی توانسته میزان فروش نفت خود به برخی از کشورها را افزایش دهد. رویترز چندی پیش در گزارشی اعلام کرده بود که چینیها در سه ماه اخیر، روزانه بیش از نیم میلیون بشکه نفت از ایران خریدهاند.این رسانه همچنین گزارش داده بود که نفت ایران حدود ۶ یا ۷ دلار ارزانتر از نفت خاورمیانه است و به جز این، ایران حدود ۵ یا ۶ دلار تخفیف نفتی میدهد. آماری که نشان میداد ایران احتمالا سالانه بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان به چین تخفیف نفتی داده است.
اما جدای از برگشت ایران به بازار جهانی، کاهش فروش درآمد نفت مشکلات زیادی برای اقتصاد ایجاد کرده است. اولین مشکل کسری بودجه و کاهش درآمدهای نفتی است و دومین مشکل، تاثیر این مساله بر قیمت ارز است.
خطای دولت با بازار ارز چه کرد؟
فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد دولت روحانی درآمد ایران از محل فروش نفت در سال ۹۹ را حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرده بود. یعنی حدود یک بیستم میزان بودجه تعیین شده در سال ۱۴۰۰. این در حالی است که درآمد دولت از محل فروش نفت در بودجه، ۱۹۹ هزار میلیارد تومان عنوان شده بود.اما به نظر میرسد درآمد نفتی ایران به شدت کاهش یافته است. به خصوص که به گفته مقامات دولتی، در چهارسال گذشته میانگین فروش نفت ایران، کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه بوده است.
پس دولت در محاسبه درآمدهای ارزی خطا کرده است. اما اختلاف بودجه نفت چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟ یکی از عوامل موثر بر بازار ارز، درآمدهای ارزی و کسری بودجه ناشی از تامین درآمدهای پیشبینی شده است.
پیشبینی درآمدهای نفتی از آن نظر حائز اهمیت است که در صورتی که دولت موفق به تامین آن نشود، ناچار است دست به اقدامات تورمزا بزند. دولت در صورت کسری بودجه ممکن است پول چاپ کند یا از بانک مرکزی پول استقراض کند.بنابراین تحقق نیافتن پیشفرض فروش روزانه دو میلیون بشکه در بودجه ۱۴۰۰ و اختلاف بودجه نفت، پیامدهای نگرانکنندهای برای بازار ارز دارد و موجب تورم میشود.