تمایل ایران به افزایش ترانزیت کالا به روسیه

گروه بین الملل: پس از حمله روسیه به اوکراین واردات و صادرات این کشور با مشکلات جدی روبرو شده و ایران می‌کوشد از این فرصت استفاده کند. مدیرعامل کشتیرانی دریای خزر می‌گوید، ایران می‌تواند به مسیر انتقال کالا از هند به روسیه تبدیل شود.
با تهاجم نظامی روسیه به اوکراین که ۲۴ فوریه آغاز شد بسیاری از کشورها تحریم‌های سختی علیه مسکو اعمال کردند که صادرات و واردات کالا از و به این کشور را با افت شدید روبرو کرده است.بنابر گزارش‌ها با تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا تجارت دریایی روسیه به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و تردد کشتی‌ها در بندر سنت پترزبورگ در دریای بالتیک که یک سوم واردات و صادرات دریایی روسیه از طریق آن انجام می‌شد تا ۶۵ درصد کمتر شده است.
تحریم‌ها بر تبادل کالا با روسیه از مسیرهای ریلی و زمینی نیز تاثیر گذاشته و کشورهایی را که با تدابیر تنبیهی علیه مسکو همراهی نمی‌کنند نیز به دردسر انداخته است.
داود تفتی، مدیرعامل کشتیرانی دریای خزر گفت: «با توجه به ناامنی‌ها و مسائلی که در دریای سیاه پیش آمده، در حال حاضر بهترین مسیر برای ترانزیت کالا به روسیه مسیر ایران است.»
تفتی می‌گوید، تحریم بسیاری از کشورها علیه روسیه بهترین فرصت برای صادرکنندگان ایرانی محسوب می‌شود و "این احتمال وجود دارد که صادرات ایران به روسیه به ۸۰ میلیارد دلار برسد".
اگر منظور حجم صادرات سالانه به روسیه باشد این پیش‌بینی بسیار غیرمنطقی است و رویایی غیرقابل تحقق، دست کم در سال‌های آینده به نظر می‌رسد.
خبرگزاری فارس هم به نقل از علیرضا مقدسی، معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک گزارش داد، ارزش کل صادرات ایران "به اقصی نقاط جهان" در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۸ میلیارد دلار بوده است.
به گفته رئیس کل گمرک، در سال گذشته چین، عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و افغانستان پنج مقصد اصلی کالاهای صادراتی ایران بوده‌اند.
مدیرعامل کشتیرانی دریای خزر گفت: «در حال حاضر با توجه به شرایط ایجاد شده برای روسیه، هند به دنبال استفاده از کریدور جنوب - شمال و از مسیر ایران (بندر عباس و بندر چابهار) برای حمل بار صادراتی به سمت روسیه است و ایران ارزان و کوتاه‌ترین و همچنین امن‌ترین مسیر برای روسیه محسوب می‌شود.»
وب‌سایت "تین نیوز"، شبکه خبری تحلیلی صنعت حمل و نقل  به نقل از منابع هندی گزارش داد، هند در جستجوی راه‌های جایگزین برای دور زدن مسیر مسدود شده دریای سیاه و رساندن کالاهای صادراتی خود به کشورهای مشترک‌‌المنافع شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان است.مجموع صادرات هند به این کشورها در سال حدود چهار و نیم میلیارد دلار است. راهی که هند در حال حاضر برای دور زدن دریای سیاه انتخاب کرده انتقال کالا به بندر کینگ دائوی چین و ارسال آن از طریق ریلی به کشورهای مشترک‌المنافع است.
به نوشته "تین نیوز" برخی مسئولان و بازرگانان هندی بر این باورند که استفاده از بندر چابهار می‌تواند گزینه بهتری برای صادرات کالاهای هندوستان به روسیه و کشورهای مشترک‌المنافع باشد.
حدود پنج سال و نیم پیش موافقت‌نامه دالان تجاری ایران، هند و افغانستان (موسوم‌به توافق‌نامه چابهار) به امضاء رسید که مطابق آن قرار بود چابهار به یک دروازه جدید برای دالان ترانزیتی بین جنوب و شرق و همچنین جنوب به شمال تبدیل شود.هند به دلایل گوناگون رغبت زیادی به پیگیری این پروژه نشان نداده و به دنبال راه‌های ترانزیتی جایگزین، از جمله از طریق چین بوده است.
بر این اساس به نظر نمی‌رسد خوش‌بینی مدیرعامل کشتیرانی دریای خزر درباره تمایل هند به استفاده از بندر چابهار و کریدور جنوب شمال ایران برای ارسال کالا به روسیه منطقی و موجه باشد.
بلااستفاده ماندن ظرفیت بندرهای حاشیه دریای خزر در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که رونق تجارت از مسیر جنوب شمال ایران با موانع دیگری روبروست.
داود تفتی  گفت: «در حال حاضر در شمال کشور شش بندر تجاری آستارا، کاسپین، انزلی، نوشهر، فریدون شهر و امیرآباد فعال هستند و واقعیت این است که حدود ۵۰ درصد از ظرفیت این بنادر خالی مانده است.»افزون بر این، تجارت خارجی روسیه پس از حمله به اوکراین فقط به خاطر تحریم‌ها آسیب ندیده بلکه سقوط شدید ارزش روبل نیز بازرگانان را در مبالات تجاری با این کشور بسیار خویشتن‌دار و محتاط کرده است.