چرا قیمت گوشت قرمز سرسام‌آور شد؟

گروه اقتصادی: قیمت گوشت قرمز بعد از یک‌سال صعود با شیبی ملایم، از پاییز سال گذشته روند افزایشی پرشتابی به‌خود گرفت و در نیمه دوم سال به رقم‌های سرسام‌آوری رسید. در بیشتر خرده‌فروشی‌ها قیمت گوشت ممتاز گوسفندی و گوساله از کیلویی ۲۰۰هزار تومان فراتر رفت. گفته شد قیمت فروش عمده ران گوساله به ١٨٠هزار تومان، سردست گوساله به ١٧٠هزار تومان، فیله گوساله به ٣٣٠هزار تومان، راسته گوساله به ١٨٠هزار تومان، ران گوسفند به ١٨۴هزار تومان، سردست گوسفند به ١٨٠هزار تومان، گردن گوسفند به ١۴٢هزار تومان و راسته مغز بی‌استخوان گوسفندی به ۲۹۰هزار تومان رسیده است. این قیمت‌ها در حالی بود که تولیدکنندگان بار‌ها در مصاحبه‌های خود اعلام کرده بودند دام سبک و سنگین تولیدی روی دست دامداران مانده و دولت با توجه به کاهش بسیار شدید تقاضای داخلی برای جلوگیری از زیان بیشتر تولیدکنندگان باید مجوز صادرات دام مازاد را صادر کند.

گفته‌های مسئولان اتحادیه تولید دام سبک و سنگین و همچنین شورای تامین دام حاکی از آن بود که تولید داخلی بیش از نیاز بازار است. با توجه به قیمت زیر ۷۰هزار تومانی هر کیلو دام در زمان فروش، علت گرانی گوشت را باید نه در بخش تولید بلکه در قسمت توزیع و خرده‌فروشی جست‌وجو کرد. براین اساس در آبان سال گذشته دولت مصوبه صادرات ۳۰۰هزار راس دام سبک و ۵۰هزار راس دام سنگین را صادر کرد، اما ۴ماه پس از آن یعنی نیمه‌های اسفندماه به‌دنبال تداوم گرانی در بازار، مجوز صادرات دام لغو و مدتی پس از آن برخلاف پیش‌بینی‌ها مجوز واردات گوشت گرم نیز صادر شد. این در حالی بود که واردات گوشت منجمد از مدت‌ها قبل انجام و این نوع گوشت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع می‌شد. این اقدام با انتقاد تولیدکنندگانی مواجه شد که معتقد بودند دست‌هایی در کار بوده تا با گرانی عمدی گوشت در بازار برای واردات این کالا مجوز بگیرند و دولت دانسته یا ندانسته با این عوامل که از سوی تشکل‌های تولیدی مافیای واردات گوشت خوانده می‌شد، همراه شده است. تولیدکنندگان تأکید داشتند در مدت‌زمانی که صادرات در جریان بود قیمت گوشت در بازار داخلی افزایش نیافته و این نشان می‌دهد صادرات دام نقشی در بالا بودن قیمت گوشت در بازار داخلی ندارد.

چرا واردات، گوشت را ارزان نکرد؟
اقدام دولت برای واردات گوشت گرم، اگرچه با انتقاد دامداران همراه بود، اما مصرف‌کنندگانی که با قیمت‌های بسیار بالا قادر به خرید گوشت نبودند از آن استقبال کردند به این امید که دست‌کم در روز‌های پایانی سال و شب عید قیمت گوشت در قصابی‌ها پایین بیاید، اما این اتفاق نیفتاد. رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی تهران روز گذشته درباره اینکه با تمام اقدامات انجام شده از سوی دولت قیمت گوشت همچنان بسیار بالاست می‌گوید: قیمت گوشت در این هفته کیلویی ۱۰هزار تومان نسبت به هفته گذشته ارزان شده، اما محاسبات دیگری غیر از قیمت خرید گوشت در تعیین نرخ فروش دخالت دارد که خریداران از آن بی‌خبرند. اصغر ملکی با اشاره به حذف بخش زیادی از وزن دام در هنگام خرید از کشتارگاه و در خرده‌فروشی‌ها، می‌افزاید: به‌دلیل تعطیلی جگرکی‌ها در ماه رمضان، جگر گوسفندی روی دست قصابی‌ها می‌ماند و وقتی قیمت جگر به‌دلیل افت تقاضا کاهش پیدا می‌کند به یقین روی قیمت گوشت تأثیرگذار است. وقتی قیمت دنبه به کیلویی ۸۰هزار تومان می‌رسد کمک می‌کند که قیمت گوشت پایین بیاید، اما روزی که قیمت آن به ۴۰هزار تومان می‌رسد طبیعتا قیمت گوشت برای جبران این افت، افزایش می‌یابد، قیمت پوست نیز روی قیمت گوشت اثرگذار است و این‌ها فاکتور‌هایی است که باید با هم همخوانی داشته باشد. بازار هرکدام ملتهب شود قیمت دیگری با شوک مواجه می‌شود.

او با بیان اینکه «تعیین قیمت گوشت داستانی برای خود دارد» می‌افزاید: گوسفند زنده‌ای که خریداری می‌شود در همان لحظه سر بریدن حداقل ۳کیلو از وزن آن کم می‌شود، چون امعاء و احشای داخلی آن خارج می‌شود، کنسرو نیست که از جایی بخرند و در جای دیگر با همان وزن بفروشند و بگویند این قیمت خرید و این قیمت فروش است.
ملکی اضافه می‌کند: وقتی قصاب گوشت را از کشتارگاه می‌خرد قیمت اولیه‌ای دارد، قصاب بعد از فروختن پوست، کله، سیرابی و جگر به‌طور مثال می‌بیند که دنبه خریدار ندارد و در حالی که برای هرکیلو از آن ۷۵هزار تومان پرداخت کرده حالا باید آن را ۴۰هزار تومان بفروشد، این برای او ضرر است و این ضرر را به ناچار با کشیدن روی قیمت گوشت جبران می‌کند.

واردات دیرهنگام انجام شد
هم‌اکنون دامداران گوسفند را کیلویی ۷۰تا۷۵هزار تومان می‌فروشند. به‌گفته رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی تهران، قصابی‌ها هر کیلو گوشت گوسفندی را از کشتارگاه بین ۱۶۵تا۱۷۰هزار تومان خریداری می‌کنند درحالی‌که قیمت فروش هر کیلو شقه گوسفندی بدون دنبه در قصابی‌ها ۱۸۵هزار تومان است. این قیمت با توجه به ۱۰درصدی که خرده‌فروشان به‌طور مجاز می‌توانند روی قیمت مصرف‌کننده بکشند، زیاد نیست. هر کیلو گوشت منجمد در میادین میوه و تره‌بار نیز کیلویی ۱۱۵هزار تومان به فروش می‌رسد و کمترین قیمت هر کیلو شقه گوسفندی در میادین ۱۱۷هزارتومان است، اما قیمت اجزای پرطرفدار گوشت چه در بخش گوسفندی و چه گوساله بسیار بالاتر از این است. ملکی با اشاره به اینکه بیشتر مردم در تهران خواهان گوشت ممتاز هستند و قیمت این نوع گوشت بالاست، می‌گوید اگر دولت واردات را به روز‌های پایانی سال موکول نمی‌کرد شاید قیمت گوشت می‌توانست از اینکه هست پایین‌تر بیاید، اما واردات دیرهنگام انجام شد.