رونق گردشگری در کشورهای همسایه ایران

گروه اقتصادی: نوروز امسال اگرچه با افزایش سفرها مواجه بودیم. اما زیر پوست این سفرها تغییری ایجاد شد که ریشه در وضعیت اقتصادی و فقر مردم  دارد. آنطور که رئیس انجمن صنفی دفاتر هواپیمایی می‌گوید الگوی سفر مردم برای گردشگری تغییر کرده است چون دیگر توان پرداخت هزینه‌ها را ندارند.برخی از مردم امسال از سفرهای نوروزی استقبال زیادی کردند. تا آنجا که برخی از شهرها ترافیک اقامتی ایجاد شد. در همان روزها بهادری جهرمی، سخنگوی دولت رکوردشکنی فروش بلیت در سفرهای نوروزی را نوید آغاز چرخه اقتصادی در حوزه‌های گردشگری دانست. او این افزایش فروش بلیت‌ها را نشان از بازگشت توان اقتصادی مردم دارد.

تغییر الگوی سفر ایرانیان به علت فقر
اما آنطور که رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی می‌گوید الگوی سفر مردم تغییر کرده است. بر این اساس برخی از کسانی که تا همین یکی دو سال گذشته سفرهای خارجی می‌رفتند حالا به سفرهای داخلی روی آوردند.حرمت‌الله رفیعی به تجارت‌نیوز می‌گوید: «در وضعیت اقتصادی فعلی الگوی مسافرت ایرانیان تغییر کرد. افرادی که به افریقا و کشورهای دورتر با هزینه بیشتر می‌رفتند به سمت کشورهای اروپایی تغییر الگو دادند. مقاصد اروپایی به کشورهای نزدیک‌تر مثل ترکیه تغییر کرد. برخی هم دیگر توان سفر خارجی ندارند و گردشگری داخلی را انتخاب کرده‌اند.»

گردشگری ارزان با اجاره خانه مشترک
برخی هم برای سفرهای داخلی، گردشگری ارزان را انتخاب کردند. منظور از گردشگری ارزان، سفرهایی است که کمترین هزینه را برای مسافر داشته باشد. رفیعی در این مورد می‌گوید: «مسافرانی داشتیم که به صورت ۱۰ تا ۲۰ نفره در یک خانه اقامت داشتند تا هزینه کمتری پرداخت کنند.»او می‌گوید: «به طور کلی یکی از دلایلی که گردشگری داخلی ما رونق گرفت، وضعیت اقتصادی فعلی است. ظرفیت پروازهای ایرلاین‌های ایرانی به مقاصد خارجی دیگر مثل سابق پر نمی‌شود و گردشگران ما کم شده‌اند.»پیش از این هم مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی از افت کیفیت گردشگری داخلی نوشت. بر اساس این گزارش با بررسی داده‌های آماری موجود و در دسترس بین سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۸ مشخص شد که هر چند کمیت گردشگری داخلی بیشتر شد، اما از کیفیت آن کم شد. ضمن اینکه توزیع سفر در بین خانوارها به صورت عادلانه رخ نداد. سه برابر شدن سرانه سفر خانوارها به واسطه افزایش سفرها برای «خانوارهای سفرکرده» رخ داد.

بر اساس این گزارش این شکاف رفاهی موجب شد تا خانوارهای بیشتری به فکر کاهش هزینه‌های سفر باشند. بنابراین اقامت در خانه اقوام و دوستان، استفاده بیشتر از وسایل حمل‌ونقل شخصی، کاهش هزینه‌های مربوط به خرید سوغاتی و عدم استفاده از تورهای گردشگری نتیجه این وضعیت است که مانع از رخداد پیامدهای مطلوب در حوزه گردشگری داخلی شد.

رونق گردشگری در کشورهای همسایه ایران
رفیعی با اشاره به افزایش سفرهای نوروزی می‌گوید: «نوروز امسال هتل‌ها از اقامت مسافران رضایت داشتند. مردم دو سال بود که به سفر نرفته بودند. امسال تهران‌گردی رواج پیدا کرد. در دوره نوروز از حدود ۶۰ درصد از هتل‌های تهران استفاده شد.»گردشگری در ایران حال و روز خوبی ندارد. اما کمی آن طرف‌تر و در کشورهای همسایه مثل ترکیه و امارات میلیاردها دلار برایشان درآمد دارد.ترکیه آمار جدیدی از وضعیت گردشگری خود منتشر کرد. فقط در یک ماه و در استانبول یک میلیون و ۱۵۶ هزار و ۴۰۰ گردشگر داشتند. اما نکته مهم دیگر این است که ایرانیان رتبه اول را در میان گردشگران ترکیه داشتند.

ترکیه مقصد اول گردشگران ایرانی را گرفت
رفیعی می‌گوید: «بیشترین حجم سفر ایرانیان طی امسال و سال گذشته به ترکیه بود. بعد از ترکیه، عراق و بعد از آن کشورهای حوزه خلیج فارس بیشترین مقصد ایرانیان برای سفر بود.»آنطور که او می‌گوید اگر مرزهای زمینی برای سفربه عراق باز بود، این کشور رتبه اول خروج گردشگران ایرانی را داشت.

چرا مقصد اول ایرانیان ترکیه است؟
رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی می‌گوید: «جایی که بستر گردشگری خوبی مهیا باشد، مسافران هم استفاده می‌کنند. ترکیه در جذب گردشگر موفق بود. حتی در دوران کرونا به جز چند ماه اول، ترکیه کشوری بود که مسیرها را به روی گردشگران باز کرد.»او ادامه می‌دهد: «نزدیک‌ترین کشور به ایران که بیشترین و راحت‌ترین جاذبه‌های گردشگری را دارد، ترکیه است. البته اگر بخواهیم با دوره قبل از کرونا مقایسه کنیم، نوروز امسال نسبت به نوروز ۹۸ و ۹۷ گردشگری خروجی ما به سمت ترکیه ۵۰ درصد ریزش داشت. اما در مقایسه با نوروز سال گذشته رشد حدود ۶۰ درصدی داشتیم.»