گروه ورزشی: ریکاردو ساپینتو، مربی ۴۹ ساله پرتغالی، سرمربی تیم فوتبال استقلال تهران شد. باشگاه استقلال او را با لقب «ستاره پیشین تیم ملی فوتبال پرتغال و باشگاه اسپورتینگ» معرفی کرده است. در بیانیه این باشگاه آمده که آقای ساپینتو بیش از ١٢ سال سابقه مربیگری و حضور متوالی در رقابتهای باشگاهی و قارهای اروپا را دارد.
مرد اول نیمکت استقلال، چهرهای خاص، با رفتارهایی خاص و جنجال آفرین است. تنوع تاکتیکی را میپسندد و به مقید ماندن به یک سیستم آرایشی خاص اعتقادی ندارد. به نظر میرسد ریکاردو ساپینتو همانند دوران بازیگریاش، ناآرام، مهارنشدنی و غیرقابل پیشبینی است.
اکتبر سال ۲۰۱۳ نشریه رکورد پرتغال، پرونده خاک گرفته یکی از خبرسازترین احکام انضباطی تاریخ فوتبال اروپا را باز کرد. در این گزارش، ماجرای ۲۶ مارس ۱۹۹۷ به صورت یک فیلمنامه بازنویسی شده بود.«ریکاردو ساپینتو، با لباس شخصی به ورزشگاه ملی رسید. هیچ کس نمیتوانست انگیزههای واقعی او را حدس بزند. همه تصور میکردند که مهاجم اسپورتینگ لیسبون آمده است به هم تیمیها و دوستانش انگیزه بدهد؛ سرمربی او را برای آخرین اردو و بازی مقابل ایرلند شمالی دعوت نکرده بود.»
ریکاردو ساپینتو، آن زمان ۲۵ سال داشت. سومین سالی بود که در خط حمله اسپورتینگ لیسبون بازی میکرد و در فصل آخر، بهترین گلزن لیگ پرتغال شده بود. اما به اردوی تیم ملی برای دیدار با تیم ملی ایرلند شمالی در فهرست آرتور ژرژ قرار نگرفت.
طبق گزارش نشریه رکورد، دلیل دعوت نشدن ریکاردو ساپینتو، جریمه احتمالی به دلیل بیانضباطیهای اخلاقی در جریان دیدار با فرانسه و یونان در هفتههای گذشته بود. اما این موضوع را به او نگفته بودند. رکورد نوشته بود زمانی که ساپینتو به اردوی تیم ملی رسید، بازیکنان تصور میکردند، او به دعوت دوستانش به ورزشگاه آمده است.
«او با یک خودروی ولوو آبی رنگ به ورزشگاه رسید. پیاده شد و از مسیر تونل به زمین تمرین رفت. شاهدان میگفتند در اولین لحظات برخورد با آرتور ژرژ، او را به دو مشت میهمان کرد. بعد هم دو یا سه لگد به سمت سرمربی انداخت. شاهدان صدای فریادهای ریکاردو ساپینتو را میشنیدند که فریاد میزد و به آرتور ژرژ توهین میکرد.»
در ادامه، زمین تمرین را ترک کرده بود. بدون آنکه منتظر واکنشی بماند به سمت ماشینش رفت و سوار شد. ولی روی آگواس، دستیار جوان آرتور، به سمت خودروی او دوید و با مشت به شیشهاش کوبید. رکورد نوشته بود اقدام روی آگواس، روحیه جنگجویی را دوباره زنده کرد. ریکاردو ساپینتو پیاده شد و این بار دستیار سرمربی را به باد کتک گرفت.
اگرچه از لحظات اولین درگیری میان مهاجم سابق اسپورتینگ لیسبون و سرمربی تیم ملی پرتغال تصویری منتشر نشد، ولی رسانههای تصویری پرتغال عکسهایی را که از درگیری ریکاردو ساپینتو با روی آگواس در خارج از ورزشگاه ضبط شده بود بارها به نمایش گذاشتند.رکورد این اتفاق را «یکی از جدیترین رویدادهای تاریخ فوتبال پرتغال» خواند. ریکاردو ساپینتو پس از این اتفاق یک سال از فوتبال محروم شد. محرومیتی که یک مقام عالیرتبه ورزش پرتغال در ابطال آن به ستاره اسپورتینگ لیسبون کمک کرد؛ ژرژ نونو پینتو، رئیس باشگاه پورتو.
فوتبالش در ۲۵ سالگی نابود نشد. برای هواداران پرتغالی عجیب بود که بشنوند رئیس باشگاه پورتو، از مهاجم اسپورتینگ لیسبون مقابل فدراسیون فوتبال پرتغال دفاع کرده است.
نتیجه دفاعیه، تعلیق محرومیت یک ساله، به شرط خروج ریکاردو ساپینتو از فوتبال پرتغال بود. در حکم فدراسیون فوتبال پرتغال قید نشده بود که او از حضور در لیگهای سایر کشورهای اروپایی محروم است؛ سه سال به اسپانیا و باشگاه رئال سوسیداد رفت و پس از آن دوباره به اسپورتینگ برگشت. این بار برای شش سال متوالی.
از سپتامبر ۱۹۹۸ دوباره به تیم ملی کشورش دعوت شد. پیش از محرومیت از بازیهای ملی فقط یک گل مقابل دانمارک زده بود و پس از آن هم مقابل تیمهای مجارستان، آذربایجان، لیختن اشتاین، بلژیک، ولز و استونی گلزنی کرد. ساپینتو به همراه تیم ملی پرتغال در دو دوره جام ملتهای اروپا حاضر بود و همراه با پرتغال در یورو ۲۰۰۰ سوم شد.ریکاردو ساپینتو سال ۲۰۰۷ با پیراهن استاندرد لیژ بلژیک از فوتبال خداحافظی کرد و از سه سال بعد وارد دنیای مربیگری شد.
او فقط درسال نخست مربیگریاش نفر دوم بود. سال ۲۰۱۰ به عنوان دستیار کنار پدرو کاشینیا در تیم لیریا پرتغال نشست و از سال ۲۰۱۱ سرمربی اسپورتینگ شد. ریکاردو ساپینتو طی ۱۱ سال سرمربیگری، تجربه دو فصل سرمربیگری در یک تیم را نداشته است.از شاخصترین افتخاراتی که ساپینتو طی سالهای مربیگریاش به دست آورده میتوان به فصل ۲۰۱۲-۲۰۱۱ لیگ قهرمانان اروپا اشاره کرد. اسپورتینگ لیسبون تحت هدایت او تیم منچسترسیتی را با هدایت روبرتو مانچینی در مرحله یک هشتم نهایی حذف کرد، اما در یک چهارم نهایی، مقابل اتلتیکو مادرید شکست خورد و حذف شد.ریکاردو ساپینتو همچنین به یک نایب قهرمانی جام حذفی پرتغال با اسپورتینگ در سال ۲۰۱۲ و قهرمانی جام حذفی بلژیک با استاندارد لیژ در سال ۲۰۱۸ رسیده است.
او سابقه سرمربیگری در خاورمیانه را هم دارد. سال ۲۰۱۶ با باشگاه الفتح عربستان قرارداد بست. کمتر از سه ماه بعد و پس از پنج بازی، از سوی مدیران باشگاه کنار گذاشته شد. این کمترین تعداد نشستن او روی نیمکت یک تیم بود. ساپینتو بیشترین تعداد مربیگری را سال ۲۰۱۳ با تیم او.اف.آی کرته یونان، با ۳۴ بار هدایت این تیم تجربه کرد و به مقام ششم رسید.
مثبت یا منفی؟ در مورد تواناییهای فنی ریکاردو ساپینتو، به آشناییاش با سیستمهای مختلف فوتبال نقل قولهای فراوانی شده است. او تقریبا به هیچ سیستم خاصی در فوتبال پایبند نیست و به صورت مداوم، شکل و آرایش تیمهایش را تغییر میدهد.برخی این موضوع را به «تسلط او به سیستمهای فوتبال» ارزیابی میکنند و برخی دیگر از جمله منتقدینش معتقدند که او در انتخاب سیستمهایش «بیثبات» است.
این، تنها نقدی نیست که منتقدان ریکاردو ساپینتو به او وارد میکنند. سرمربی پرتغالی، در تمامی باشگاههایی که حضور داشته، روحیه «پرخاشگری» دوران بازیگریاش را از دست نداده است.
ساعاتی پس از قطعی شدن همکاری باشگاه استقلال با ریکاردو ساپینتو، تصاویری از اعتراض متفاوت او به یک تصمیم داور، در فضای مجازی و رسانهها بازنشر شد. ساپینتو زمانی که سرمربی استاندرد لیژ بلژیک بود، در اعتراض به اعلام یک پنالتی به ضرر تیمش، وارد زمین شد و وسط زمین مسابقه دراز کشید.
پس از آن، جو رسانهای در فوتبال بلژیک علیه ساپینتو شدت گرفت. سال ۲۰۲۰ که تیم واسکو دوگاما با هدایت او در رده نازل هفدهم جدول ردهبندی برزیل قرار گرفت، در جریان یکی از تمرینات، با هواداران خشمگین این تیم درگیر شد. اعتراضهای او به داوریها در ترکیه نیز ادامه داشت.
ساپینتو مربی بسیار «پرانرژی با حرکات غیرقابل پیشبینی» است که در زمان اعتراض به داوران، عادت به «کوبیدن ممتد مشت به دیواره نیمکت» دارد. واکنشهای سرمربی پرتغالی جدید استقلال در قبال «اشتباهات داوران ایرانی» در لیگ برتر چه خواهد بود؟سئوالی که پاسخ به آن وقتی بدانیم اعتراض تمام نشدنی به داوران تبدیل به یکی از عاداتهای اکثر مربیان ایرانی در سالهای اخیر شده است، جالبتر هم به نظر میرسد.کسی از آینده خبر ندارد اما نگاه به سابقه ساپینتو نشان میدهد که او تیمی پرشور به زمین میفرستد و خودش هم در کنار زمین از جوش و خروش کم نمیگذارد. او حالا جانشین فرهاد مجیدی شده که تیمش را بدون شکست پس از یک دهه قهرمان لیگ برتر فوتبال ایران کرده است و از همان روز جدایی مشخص بود جانشین مجیدی با حاشیههای زیادی روبرو خواهد شد.
تواناییهای فنی ساپینتو جای حرف و حدیث ندارد اما شاید بتوان گفت اصلیترین چالش این مربی «ناآرام» تبدیل سر و صدهای خارج از زمین به عاملی برای انگیزه دادن به تیم است و نه رها شدن در دریای بیپایان درگیریها و حاشیهها.