گروه علمی:در یک مطالعه آزمایشی، دانشمندان دستگاهی را با جراحی در مغز دو فردی که اضافه وزن داشتند و از اختلال پرخوری رنج میبرند، کاشتهاند.به گفته محققان جهت جلوگیری از افزایش وزن یک دستگاه برای شناسایی و مختل کردن سیگنالهای مغزی مرتبط با هوسهای غذایی پرخوری طراحی شده است.با نتایج امیدوارکنندهای که پایههای آیندهای را ایجاد میکند که در آن ایمپلنتها میتوانند انواع رفتارهای تکانشی را کنترل کنند.
در اواخر سال ۲۰۱۷ مطالعه جالبی منتشر شد که نشان داد فعالیت خاصی در ناحیهای از مغز به نام هسته اکومبنس میتواند با رفتارهای تکانشی مضر مانند پرخوری مرتبط باشد.این مطالعه بر روی موشها نشان داد که چگونه یک ایمپلنت مغزی میتواند در زمان واقعی، فعالیتهای مرتبط با تکانههای پرخوری را تشخیص دهد، پالسهای الکتریسیته را برای مسدود کردن این سیگنالها ارسال کند و متعاقباً حیوانات را از مصرف بیش از حد غذا منع کند.
ایده تحریک عمیق مغز در انسان کاملاً جدید نیست. چندین سال است که دانشمندان از دستگاههای کاشته شده برای کمک به درمان بیماران مبتلا به بیماریهایی مانند صرع و بیماری پارکینسون استفاده میکنند.اما آن دستگاههای قبلی عموما با هدف مدیریت گستردهتر بیماران با مشکلات شدید کنترل حرکتی تکیه کردهاند.
این تحقیق جدید رویکرد کاملا متفاوتی را در پیش گرفت و به دنبال کنترل رفتارهای تکانشی با شناسایی و مسدود کردن علائم فعالیت مغزی بسیار خاص بود.
این مطالعه جدید اولین شواهد از این ایده را ارائه میدهد که به طور بالقوه در انسان کار میکند. در گزارشی که Nature Medicine منتشر شده، محققان تجربیات دو بیمار انسانی را با استفاده از این نوع دستگاه تحریک مغز توصیف میکنند.دو بیمار در آزمایشی از نظر بالینی مبتلا به اختلال پرخوری تشخیص داده شده بودند و به شدت چاق بودند.
پس از یک روش جراحی که در آن یک دستگاه تحریک مغز با الکترودهایی که هسته اکومبنس را هدف قرار میدهند، کاشته شد، این دو بیمار حدود شش ماه تحت نظر قرار گرفتند.در آن دوره مشاهده اولیه، محققان بر روی ثبت فعالیت مغزی هر بیمار تمرکز کردند. این اطلاعات گاهی شامل بیمارانی میشد که برای آزمایشها به آزمایشگاهها میرفتند و در آنجا بوفههای بزرگی از غذاهای پرکالری به آنها ارائه میشد.
پس از این دوره مشاهده و ثبت اولیه، محققان ایمپلنتها را روشن کردند که هر کدام با محرک عصبی پرخوری خود بیمار کدگذاری شده بود.این دستگاه یک سیستم حلقه بسته است، به این معنی که برای روشن و خاموش کردن انفجارهای الکتریکی به طور مستقل طراحی شده است، زیرا فعالیت هدفمند مغز را حس میکند.
بیماران به مدت شش ماه دیگر تحت نظر قرار گرفتند. محققان نشان دادند که دستگاهها به خوبی کار میکنند و هیچ عارضه جانبی شناسایی نشده است. هر دو بیمار کاهش قابل توجهی در دفعات پرخوری و کاهش احساس از دست دادن کنترل در مقابل غذا گزارش کردند.به طور متوسط، هر بیمار حدود ۱۱ پوند (۵ کیلوگرم) را نیز طی شش ماه بعد وزن کم کرد، با هیچ مداخله غذایی همراه نبود.
کیسی هالپرن، نویسنده ارشد این مطالعه گفت: این یک مطالعه امکانسنجی اولیه بود که در درجه اول ایمنی را ارزیابی میکردیم، اما مطمئناً مزایای بالینی قوی که این بیماران به ما گزارش کردند واقعاً چشمگیر و هیجانانگیز است.همانطور که هالپرن تاکید کرد این مطالعه آزمایشی اولیه برای تمرکز بر ایمنی و امکان سنجی طراحی شده است؛ بنابراین هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا این نوع روش تحریک مغز واقعاً برای کنترل پرخوری مؤثر است یا خیر، اما این نشانههای اولیه نشان میدهد که دستگاه بیخطر است.
به طور خاص، محققان خاطرنشان کردند که چالشهایی در یافتن الگوهای فعالیت مغزی متمایز وجود دارد که میتواند فقط با پرخوری «از دست دادن کنترل» مرتبط باشد، نه با خوردن منظم یا رویدادهای ولع مصرف.پس از ماهها نظارت، سیگنالهای خاصی شناسایی شدند، اما برای بهینهسازی ویژگی سیگنالهای مغزی پرخوری در انسان به کار بیشتری نیاز است.الکساندرا پایک، محقق سلامت روان از دانشگاه یورک تاکید کرد، این دستگاه قبل از اینکه بتواند روی افراد بیشتری مورد استفاده قرار گیرد به ویژگیهای قابل توجهی در نحوه عملکرد آن نیاز دارد.
پایک، علیرغم اینکه یافتههای جدید را امیدبخش خواند، گفت که دستگاه در شکل فعلی آن بسیار فعال است و صدها بار در روز بدون تجربه واقعی غذا خوردن، تحریکهایی را به مغز بیماران ارسال میکند.
نتایج نشان میدهد که الگوی فعالیت مغزی شناساییشده در حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد مواقع زمانی که بیماران بیدار هستند اتفاق میافتد، نه تنها زمانی که بیماران کنترل غذا خوردن را از دست میدهند، به این معنی که شاید بیشتر از آنچه که هست تحریک میشوند.پایک گفت: لازم است (تقریباً ۴۰۰ بار در روز) با تنظیمات فعلی رخ دهد.
بنابراین، اگرچه این تحقیق به آیندهای اشاره میکند که در آن امکان تنظیم رفتارهای تکانشی مانند پرخوری توسط ایمپلنتهای مغز وجود دارد، قبل از اینکه بفهمیم دقیقاً چگونه این کار را انجام دهیم، کارهای زیادی باید انجام دهیم.این تحقیق خاص در حال انجام است و قرار است افراد بیشتری برای اصلاح این فناوری استخدام شوند.
مطالعه جدید در مجله Nature Medicine منتشر شده است.