خارش مقعد ممکن است چیزی نباشد که شما راحت در مورد آن صحبت کنید، اگرچه بسیاری از مردم گاهی اوقات آن را تجربه میکنند. بیشتر اوقات میتوانید ساکت بمانید و مشکل را در خانه درمان کنید. اما اگر خارش ادامه دارد و باعث ناراحتی قابل توجهی برای شما میشود، دریغ نکنید که از پزشک خود کمک بخواهید، به خصوص اگر شما درد و خونریزی دارید.
خارش مقعد زمانی اتفاق میافتد که پوست اطراف مقعد تحریک میشود. همیشه مشخص نیست که چه چیزی باعث این میشود، اما دلایل احتمالی زیادی وجود دارد.
خارش مقعد بسته به علت ممکن است موقت یا طولانی مدت باشد. زمانی که خارش شدید یا مداوم میشود، یا اگر خونریزی مقعدی، نشت مدفوع یا علائم دیگری دارید که نیاز به درمان دارد، مراجعه به پزشک را به تعویق نیندازید. علاوه بر خارش، علائم ممکن است شامل سوزش، درد، قرمزی قابل مشاهده، تورم، زخم و بثورات در اطراف مقعد باشد.
خارش مقعد چیست؟
خارش مقعد (anal itching) عارضهای است كه برای زنان، مردان و حتی کودکان هم اتفاق میافتد و میتواند بصورت مداوم یا لحظهای باشد. این عارضه اكثراً در بزرگسالان بين سنين 40 تا 60 سالگی (1 الی 5 درصد از عموم مردم) رخ میدهد. خارش مقعد در مردان بيشتر است و نسبت آن در مقايسه با زنان 4 به 1 است. دلایل گوناگونی برای ایجاد این عارضه وجود دارد و به همين خاطر تشخيص دقيق برای تجويز درمان مناسب اهميت بسيار بالايی دارد. برای آشنایی بیشتر با علت خارش مقعد و روشهای درمان آن
در ادامه با ما همراه باشید:
چه چیزی باعث خارش مقعد می شود؟
خارش مقعد که به عنوان خارش آنی نیز شناخته میشود، یک بیماری نیست، بلکه یک علامت مربوط به پوست یا مشکلات پزشکی داخلی است. رطوبت، فشار و نشستن میتواند شدت خارش را افزایش دهد.
درمان شامل کاهش التهاب و اجازه دادن به پوست برای التیام است. پزشکان توصیه میکنند از مالش، خراشیدن و پاکسازی وسواسآمیز خودداری کنید، زیرا میتواند بر بهبودی تأثیر بگذارد. برخی از مهمترین دلایل خارش مقعد به شرح زیر است:
بهداشت
مهم است که مقعد خود را پس از مدفوع کاملاً پاک کنید. زمانی که مدفوع در چینهای مقعد باقی میماند ناحیه پری مقعد ممکن است خارش داشته باشد.
پوست ناحیه پری مقعد شما حساس است. صابون ها، پودرها، لوسیون ها، کرم ها و پمادهای معطر می توانند باعث واکنش آلرژیک شوند.
واکنش آلرژیک
دفعات مدفوع و شکل آن نیز ممکن است در خارش مقعد نقش داشته باشد. اگر سه بار یا کمتر در هفته مدفوع کنید (یبوست) یا اگر اسهال داشته باشید، احتمال خارش مقعد بیشتر است. آنچه میخورید و مینوشید نیز ممکن است باعث خارش مقعد شود، از جمله:
• محصولات لبنی.
• نوشیدنی های گازدار.
• نوشیدنی های کافئین دار (قهوه، چای و نوشابه).
• غذاهای اسیدی یا تند (گوجه فرنگی، مرکبات، فلفل تند و سیر خام).
هموروئید
هموروئید وریدهای متورم و بزرگ شده ای هستند که در داخل و خارج مقعد و راست روده شما ایجاد می شوند. هموروئیدهای بزرگ خارج از مقعد (بواسیر خارجی) می توانند پاک کردن مدفوع را پس از استفاده از حمام دشوار کنند. بواسیر داخل راست روده (بواسیر داخلی) ممکن است باعث خونریزی یا نشتی مقعد (کثیفی مدفوع یا بی اختیاری) شود که می تواند پوست شما را تحریک کند.
عفونت های قارچی
یک بدن قارچی (مخمر) به نام کاندیدا باعث عفونت های مخمری می شود. مخمر نوعی قارچ است و کاندیدا نوع خاصی از مخمر است. عفونت های مخمری ممکن است در واژن یا مقعد شما شروع شود. آنها همچنین ممکن است باعث تغییر رنگ، تورم یا بریدگی های کوچک یا ترک در پوست شما در ناحیه شوند.
شقاق مقعد
شقاق مقعدی نوعی پارگی در پوشش دیواره و مجرای مقعد است. ایجاد فشار زیاد در این ناحیه علت اصلی شقاق مقعدی است. تروما ممکن است شامل یبوست، زور زدن هنگام مدفوع، دورههای طولانی اسهال، رابطه جنسی مقعدی یا کشش مقعد باشد.
HPV و زگیل
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس بسیار رایج است که میتواند بر اندام تناسلی و همچنین رکتوم و مقعد تأثیر بگذارد. HPV باعث ایجاد زگیل تناسلی میشود.
زگیل تناسلی نوعی بیماری مقاربتی (STD) است. این بیماری باعث ایجاد برجستگیها یا زگیلهای کوچک در داخل و اطراف ناحیه تناسلی و ناحیه پری مقعد میشود. زگیل تناسلی همچنین ممکن است باعث خونریزی خفیف، ناراحتی و احساس سوزش شود.
بیماریهای پوستی
بیماریهای پوستی هم میتوانند باعث ایجاد خارش در ناحیه مقعد شوند. این بیماریها شامل پسوريازيس، درماتيت سبورئيک، درماتيت آتوپيک، درماتيت تماسی، پلانوس ليچن، سيمپلكی ليچن و اسكلروز ليچن هستند.
تحریک کنندهها
عادات شخصی، مانند آنچه می خوریم و می پوشیم، نحوه تمیز کردن خود و محصولاتی که استفاده می کنیم، می توانند پوست اطراف مقعد را تحریک کنند. شستشوی زیاد، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض رطوبت ناشی از مدفوع شل و تعریق میتواند این وضعیت را تشدید کند. لباس شما همچنین میتواند بر روی پوست ناحیه تاثیر بگذارد. لباسهای زیر یا شلوار تنگ میتوانند گرما و رطوبت (عرق) را در اطراف مقعد حبس کنند و خارش را بدتر کنند.
برخی از غذاها نیز میتوانند هنگام دفع مدفوع باعث تحریک شوند، از جمله غذاهای تند.
خارش مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟
معمولا پزشک یک معاینه فیزیکی برای شناسایی علل احتمالی خارش مقعد، مانند شرایط پوستی یا سایر بیماریها انجام میدهد. آنها ناحیه مقعد شما را به صورت بصری بررسی میکنند و هرگونه تغییر در رنگ و بافت پوست، بثورات یا ضایعات را یادداشت میکنند. ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما ممکن است از شما سوالاتی بپرسد، از جمله:
• آیا شما از دارویی استفاده میکنید؟
• چند وقت یکبار مدفوع میکنید؟
• قوام مدفوع شما چقدر است؟
• چه نوع غذاهایی میخورید؟
• چه نوع نوشیدنی هایی مینوشید؟
• برای حمام از چه صابونی استفاده میکنید؟
• از چه نوع دستمال توالتی استفاده میکنید؟
• آیا معمولاً لباس زیر یا شلوار تنگ میپوشید؟
• آیا آلرژی غذایی دارید؟
خارش مقعد چگونه درمان میشود؟
درمان معمولا چالش برانگيز است چون در اكثر موارد علت خارش قابل شناسايي نيست. به علاوه با توجه به علل گوناگون خارش مقعد، روش های درمانی هم متفاوت هستند.
اگر عامل خارش مقعدی یکی از عارضههای هموروئید، شقاق یا فیستول باشد باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا با توجه به شدت پیشرفت بیماری، بهترین راه درمان را برای شما تجویز کند. در بسیاری از مواقع، جراحی و لیزر بیماری هایی مثل هموروئید، شقاق، فیستول و… تنها راههایی هستند که این عارضه ها را بطور قطعی درمان میکنند.
همچنین بنا به تشخیص پزشک در مواقعی درمانهای خانگی و دارویی تجویز میشود که برخی مراقبتهای خانگی یا استفاده از پمادهای موضعی بخشی از آنها هستند.