وضعیت شیوع دیابت بارداری در کشور

بنا بر اطلاعات ارائه شده توسط متخصصان، از عوامل افزایش‌دهنده خطر ابتلا به دیابت بارداری می‌توان به چاقی مادر، سن بالاتر از ۲۵ سال، داشتن سابقه قبلی ابتلا به دیابت بارداری، وجود سابقه دیابت نوع دو در خویشاوندان درجه اول، داشتن سابقه تولد نوزاد مرده یا دچار نقص عضو، وجود مایع آمنیون زیاد و نژاد اشاره کرد. دو عامل تفاوت نژادی و چاقی اگرچه جزو دو عامل خطرزای مهم برای دیابت بارداری به‌حساب می‌آیند، اما توزیع دموگرافیک چاقی و دیابت بارداری یکسان نیست. بیشترین میزان چاقی در آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار و کمترین آنها در آسیایی‌هاست. از طرفی بیشترین میزان دیابت بارداری در آسیایی‌ها و کمترین میزان آن در آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار دیده می‌شود.

در رابطه با این مشکل عمده دوران بارداری، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی زابل در یک مطالعه مروری، میزان شیوع دیابت بارداری در ایران را مورد بررسی قرار داده‌اند.آن‌ها برای انجام این تحقیق از اطلاعات ارائه شده در پایگاه‌های الکترونیکی SID ، MagIran ، Google Scholar استفاده کرده و سپس داده‌ها را از طریق روش متاآنالیز، تجزیه و تحلیل کرده‌اند.

یافته‌های این پژوهش که در فصل نامه علمی پژوهشی «پرستاری دیابت» منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند که در مقالات منتشر شده، از ۳۱ استان کشور، تنها در ۱۴ استان اطلاعات در زمینه شیوع دیابت بارداری در دسترس بوده است. بر این اساس کمترین شیوع این بیماری مربوط به استان اردبیل با شیوع کمتر از دو درصد و بیشترین شیوع نیز در استان‌های تهران و مازندران به ترتیب با شیوع ۲۴ و ۲۳ درصد بوده است.

به گفته عبدالغنی عبدالهی محمد، دانشیار و پژوهشگر دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی زابل و همکارانش، «شیوع دیابت بارداری در کل کشور بالا و میزان شیوع آن در استان‌های کشور متفاوت است و جهت شناسایی علت تفاوت در میزان شیوع دیابت بارداری در استان‌های مختلف و اتخاذ بهترین راهکار و سیاست‌ها در زمینه بهداشتی و درمانی و به‌ منظور کاهش عوارض و شیوع دیابت بارداری، لازم است تحقیقاتی در تمام استان‌ها با روش غربالگری یکسان صورت بگیرد».

آن‌ها افزوده‌اند: « به رغم بهبود کلی در نتایج بارداری طی سال‌های اخیر، همچنان زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض خطر بالایی در ابتلا به عوارض بارداری قرار دارند. این عوارض مادر، جنین و نوزاد را در بر می‌گیرند. عوارض مادری دیابت بارداری شامل: زایمان پیش از موعد، عفونت، پلی هیدرامنیوس، افزایش فشار خون در بارداری و پیلونفریت هستند».تحقیقات به‌ عمل‌ آمده نشان می‌دهند در جوامعی که شیوع بالاتری از دیابت نوع دو دارند، شیوع دیابت بارداری نیز بالاتر است.

با توجه به این که بر اساس پیش‌بینی و تخمین‌های سازمان جهانی سلامت، تعداد افراد مبتلا به دیابت در جهان به ۳۰۰ میلیون نفر در سال ۲۰۲۵ خواهد رسید، لازم است دست اندر کاران امر، توجه ویژه‌ای را به این موضوع برای حفظ سلامت مادران باردار و فرزندان‌شان داشته باشند.