گروه بین الملل: گروهی متشکل از سیاستمداران قدیمی که موسس آن نلسون ماندلاست، گفتند، اگر سازمان ملل میخواهد همچنان بازیگر اصلی در مقابله با بحرانهای چندجانبه جهانی باقی بماند باید قدرتمندتر و متحدتر باشد.
سیاستمداران سابق جهانی در گروه موسوم به "بزرگان" گفتند، قدرتمندترین ارگان سازمان ملل یعنی شورای امنیت باید به تاثیر فلج کننده وتوهای خود رسیدگی کند و مجمع عمومی سازمان ملل نیز باید به نقضهای گسترده قوانین بینالمللی بپردازد.سازمان ملل پس از جنگ دوم جهانی ایجاد شد تا کشورها بتوانند با هم از بروز جنگهای آتی جلوگیری کرده و چالشهای جهانی را حل و فصل کنند اما اکنون خودش با یک جهان قطبی شده روبروست.ناکامی شورای امنیت سازمان ملل در تصویب قطعنامهای الزام آور برای رسیدگی به حمله ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین و نقضهای منشور سازمان ملل، اختلافات رو به رشد جهانی و آینده سازمان ملل را در کانون توجه قرار داده و باعث مطرح شدن درخواستهایی برای ایجاد اصلاحات در این نهاد جهانی شده است.
بان کی مون، دبیرکل سابق سازمان ملل و معاون گروه بزرگان گفته که به سفرای کشورهای عضو شورای امنیت در یک مراسم خصوصی و پیش از گفتوگو با آسوشیتدپرس گفته: ما در جهانی زندگی میکنیم که چند جانبه گرایی دچار بحران است و سازمان ملل نیز بیش از پیش مسئول این روند است.
چندجانبه گرایی پایه و اساس سازمان ملل متحد است و بان کی مون به ویژه به شورای امنیت اشاره کرد که وظیفه تضمین صلح و امنیت بینالمللی را بر عهده دارد، اما نتوانسته است در مورد جنگ اوکراین و سایر چالشهای جهانی که باعث ایجاد تفرقه بین پنج عضو اصلی آن (روسیه، چین، ایالات متحده، انگلیس و فرانسه) که دارای حق وتوی دائمی هستند، اقدام کند.
بان کی مون ادامه داد: بدون وحدت شورای امنیت، اتفاقی نمیافتد. من قویا به اعضای این شورا تاکید میکنم تا به صورت جدی این مساله را مدنظر قرار دهند که چطور میتوانند اعتبار و وجهه خود را حفظ کنند و اینکه چرا متحد نیستند.
دبیرکل سابق سازمان ملل افزود، پیشنهاد کرده که اعضای شورا باید به طور جدی تغییر روش تصمیم گیری خود را که او آن را "غیرمنطقی" و "غیر معقول" میداند، بررسی کنند؛ همه ۱۵ عضو در بیانیههای ریاست شورا و اطلاعیههای مطبوعاتی، که توصیه هستند و از نظر قانونی الزام آور نیستند، حق وتو دارند. همچنین پنج عضو دائمی دیگر درباره قطعنامههایی دارای حق وتو هستند که از نظر قانونی لازم الاجرا هستند. این مساله به صورت جدی اعتبار سازمان ملل را زیر سوال میبرد.
در این میان، "زید رعد الحسین" کمیسیونر عالی سابق سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در پاسخ به این سوال که آیا سازمان ملل میتواند حامی موثر و قدرتمندی برای پایان دادن به جنگ اوکراین باشد، گفت: تا زمانیکه روسیه دارای حق وتو است، دبیرخانه سازمان ملل به ریاست دبیرکل باید از قدرت خود به عنوان حافظ معاهدههای متعدد برای ایفای نقش "داور" استفاده کند و کشورهایی را که قوانین بینالمللی و حقوق بشر بینالمللی را نقض میکنند، خطاب قرار دهد.وی ادامه داد، این امر باعث پوشش کشورهای دیگر از جمله کشورهایی که با فشارهای اقتصادی و ناامنی غذایی مواجه هستند نیز میشود که آنها هم میتوانند در کنار دبیرکل قرار بگیرند.
"مری رابینسون"، رئیس جمهوری سابق ایرلند و رئیس گروه بزرگان نیز گفت، آنتونیو گوترش، دبیرکل کنونی سازمان ملل در زمینه بشری و کمک به میانجیگری یک توافق مربوط به صادرات غلات از اوکراین به دیگر کشورهای جهان و حفاظت از نیروگاه اتمی زاپوریژیا که اکنون تحت کنترل روسیه و در جنوب شرق اوکراین است، پیشرفت حاصل کرده است.
وی که کمیسیونر عالی حقوق بشر نیز بوده، ادامه داد: من فکر میکنم صدایی وجود دارد که میتواند کمک کند؛ صدای سیاسی به عنوان بخشی از معادله. به نظرم ما باید از دبیرکل سازمان ملل بخواهیم تا از دفاتر این نهاد بینالمللی استفاده کند چون این یک بحران است."ارنستو زدیو"، رئیس جمهوری سابق مکزیک نیز گفت، اوضاع پیرامون روسیه متفاوت و خاص است چون این کشور در مورد اوکراین میگوید "اگر از روش من پیروی نکنید، من به استفاده از سلاح اتمی متوسل میشوم."
وی خطاب به کسانی که میگویند اقدامات روسیه نباید بدون انجام حملات یکجانبه علیه سایر کشورها مطرح شود، گفت: اگر میخواهیم با اقتدار اخلاقی صحبت کنیم، باید به صراحت بگوییم که همه اعضای جامعه بینالمللی بدون در نظر گرفتن قدرتی که دارند باید تابع قوانین بینالمللی باشند.