«پایان» گشت ارشاد را تبدیل به «آغاز»چالش دیگری نکنید!

گروه سیاسی: سایت تابناك نوشت:چندی پیش محمد جعفر منتظری دادستان کل کشور در نشستی با عنوان «تبیین ابعاد جنگ ترکیبی در اغتشاشات اخیر» که در شهر قم برگزار شده بود به عنوان نخستین مقام رسمی خبری را درمورد سرانجام گشت ارشاد اعلام کرد که بسیار پر اهمیت بود.
منتظری در پاسخ به سوال یکی از حاضران مبنی بر اینکه چرا گشت ارشاد تعطیل شد، اظهار داشت: گشت ارشاد ربطی به قوه قضائیه ندارد و از همان جایی که در گذشته تاسیس شد از همانجا نیز تعطیل گردید. البته قوه قضائیه نظارت‌های خود را بر کنش های رفتاری در سطح جامعه ادامه می دهد.
سخن مقام ارشد قضایی واکنش های متعددی در پی داشت و برخی با استقبال از سخن دادستان کل کشور این اقدام را نشانه ای از اصلاح برخی از رویکردهای ناموثر ارزیابی کردند و برخی دیگر هم معتقد بودند که سخن دادستان کل کشور به درستی منتقل نشده و وی خبر از تعطیلی گشت ارشاد نداده بلکه فقط عنوان کرده است  که گشت ارشاد از زمان تاسیس مرتبط با قوه قضاییه نبوده و قوه قضاییه نظارت خود را برکنش‌های رفتاری در سطح جامعه را ادامه خواهد داد.البته تاکنون خبری از سوی فراجا به عنوان متولی و مجری گشت ارشاد یا گشت های امنیت اخلاقی بیان نشده اما آنچه را که از سخنان حامیان فعالیت گشت ارشاد در جامعه می توان گفت این است که گشت ارشاد به صورت گذشته فعالیت نخواهد داشت و برخی از این افراد به دنبال ایجاد ابزارهای جدید هستند.
حسین جلالی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در گفتگویی اظهار داشت: وقتی ناآرامی‌ها زیاد می‌شود اراذل و اوباش افزایش پیدا می‌کنند، در جاده می‌ریزند و بی‌حجابی زیاد می‌شود در نتیجه وقتی ناآرامی‌های تمام شود این موارد هم تمام می‌شوند. همه این موارد یکی دو هفته دیگر جمع می‌شوند منظور این است که روسری‌ها به سر زنان برمی‌گردد.نماینده مردم رفسنجان در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه دادستان کل اعلام کرد گشت ارشاد تعطیل شده است، به منیبان گفت: حتماً نباید گشت ارشاد باشد؛ ۲۰ سال است که گشت ارشاد نداریم بلکه پلیس امنیت اخلاقی داشتیم. در مجموع حجاب وجود دارد اما روش و شیوه دعوت به آن تغییر کرده است.جلالی در توضیح اینکه منظور از تغییر روش دعوت به حجاب چیست؟ تصریح کرد: منظور از تغییر روش این است که امکان دارد در قالب تذکری از طریق پیامک به افراد بی‌حجاب اعلام شود که شما حجاب رعایت نکردید و سعی کنید به قانون احترام بگذارید. بعد از تذکر، وارد مرحله اخطار می‌شویم بعد هشدار و در مرحله سوم ممکن است حساب بانکی فرد بی‌حجاب مسدود شود.
همچنین دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان گفت: پیشنهاد مجموعه ستاد امر به معروف درباره حجاب این بود که جرم بودن بی‌حجابی در حد اعلای قانونی آن باقی بماند، اما حدی از آن هم به‌عنوان تخلف در نظر گرفته شده و برای آن جریمه‌های گام به گام و بازدارنده ایجاد شود. حجت‌الاسلام محسن مظاهری گفت: پیشنهاد مجموعه ستاد امر به معروف درباره حجاب این بود که جرم بودن بی‌حجابی در حد اعلای قانونی آن باقی بماند، اما حدی از آن هم به‌عنوان تخلف در نظر گرفته شده و برای آن جریمه‌های گام به گام و بازدارنده ایجاد شود.
مظاهری با اشاره به خلاء‌های قانونی موجود در برخورد با این تخلف، گفت: در این خصوص هم ضمیه‌‎های قانونی به کمیسیون فرهنگی داده شده، این پیشنهادات برای حفظ قوانین و جامعه مطرح شده و بسیار همسو و سازگار با اصول مدنی است.وی تأکید کرد: اگر گشت ارشاد نتیجه نداشت، دشمن با این شدت و حدت آن را زیر سوال نمی‌‎برد. گشت ارشاد فقط در خصوص ناهنجاری پوششی بود و بالای ۹۰ درصد هم مفید واقع شده و بدون تکرار بوده است، در اصفهان بعضی از این افراد وارد بحث شده و طی صحبت با مشاوران ما قانع می‌شدند.
مظاهری با اشاره به موارد کاری ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: یکی از موضوعاتی که به شدت دنبال آن هستیم، خدمت‌رسانی به ارباب رجوع است که موارد آن به دقت بررسی می‌شود، همچنین بعضی از تخلفات مالی کشف شده، به واسطه گزارش‌های رسیده به مجموعه ما بود، انتصابات نابجا و موضوعات دیگر از موارد مورد توجه ستاد امر به معروف است، در واقع ما در پی نهادینه کردن امر به معروف هستیم، گشت ارشاد ربطی به ستاد امر به‌معروف نداشته و مدت‌هاست که ستاد گشتی نداشته است، اما به‌عنوان یکی از مصادیق معروف که متولی خاصی ندارد، از آن دفاع و نسبت به آن مطالبه‌‏گری می‌کنیم.
همچنین فرمانده پیشین نیروی انتظامی گفت: گشت‌ارشاد از سال ۸۰ یا ۸۱ در کشور راه‌اندازی شد از آن زمان براساس همین عنوان گشت‌ارشاد هم که بر روی آن است قرار بر این بود تا فقط جنبه ارشادی داشته باشد نه جنبه انتظامی و قضایی. ولی فراز و فرود‌هایی داشته و الان به نظر می‌آید با توجه به مجموعه فضای کشور و نحوه ارزیابی، برای اجرای قانون حجاب و عفاف و سایر مسائل، ارزیابی جامعی نیاز است و باید روش‌ها و ابزار‌ها نوسازی شود.
سردار اسماعیل احمدی‌مقدم  در پاسخ به این سوال درباره حوادث اخیر نظر شما درباره لزوم استفاده از گشت ارشاد با توجه به آنکه دادستان کل کشور خبر از تعطیلی آن را داده بود چیست، گفت: من درحال‌حاضر دست‌اندرکار این موضوع نیستم که بدانم تصمیم‌گیران چه تصمیمی در این موضوع خواهند گرفت. طبیعتا گشت‌ارشاد ابزار اقدام انتظامی برای پیاده‌سازی یک قانون بوده و طبیعتا ممکن است که با گذر زمان ابزار‌ها و روش‌ها در تحقق قانون نوسازی شود.
وی تصریح کرد: از گذشته هم که بنده در نیروی انتظامی بودم، تلاش ما همواره در اولویت پیشگیری اجتماعی از طریق فرهنگ‌سازی بود و مثل راهنمایی و رانندگی تلاش بر این بود که از طریق فرهنگ‌سازی تخلفات کاهش پیدا کند و جریمه گام آخر باشد، نه گام اول. طبیعتا اقدامات انتظامی و قضایی گام آخر در برخورد با تخلفات و جرائم هستند. من الان اطلاعی ندارم که مسئولان چه تصمیمی می‌گیرند، به نظر می‌آید با ارزیابی روند گذشته که نزدیک به ۲ دهه گذشته است، گشت‌ارشاد از سال ۸۰ یا ۸۱ در کشور راه‌اندازی شد از آن زمان براساس همین عنوان گشت‌ارشاد هم که بر روی آن است قرار بر این بود تا فقط جنبه ارشادی داشته باشد نه جنبه انتظامی و قضایی. ولی فراز و فرود‌هایی داشته و نهایتا الان به نظر می‌آید با توجه به مجموعه فضای کشور و نحوه ارزیابی‌ها و نحوه اجرای قانون حجاب و عفاف و سایر مسائل، ارزیابی جامعی نیاز است و باید روش‌ها و ابزار‌ها نوسازی شود. مهم‌تر از همه این است که هر مقرراتی به فرهنگ‌سازی و همراه‌سازی مردم و رفع موانعش هم نیاز دارد وگرنه ممکن است این مقررات در مسیر اجرا دچار چالش شود.
احمدی‌مقدم در پاسخ به این سوال که آیا گشت‌ارشاد نیاز به یک بازنگری دارد یا خیر، گفت: من اسم گشت‌ارشاد نیاوردم. عرض من کلی بود وگرنه گشت‌ارشاد یک ابزار و روش است. یک زمانی در دو دهه قبل توسط مسئولان تدبیر شده، مسلما ما نیاز به نوسازی ابزار‌ها و روش‌ها داریم و جامعه هم نسبت به دو دهه پیش تحولات زیاد اجتماعی، علمی و فناوری داشته و طبیعتا باید روش‌هایمان را نوسازی کنیم.
اما آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد این است که اگر قرار است اصلاح یا تغییری در نحوه انجام کار گشت ارشاد رخ دهد باید بدون تعجیل و با پرهیز از اقدامات سطحی باشد و باید با نگاهی موشکافانه به عملکرد آن کاملا نقاط ضعف و قوت آن را مدنظر قرار داد و درنظر داشته باشیم که اقدام عجولانه و غیرکارشناسی در دورانی که کشور با یک جنگ ترکیبی تمام عیار روبرو است شاید قابل جبران نباشد و از هم مهم مهمتر اینکه اگر قرار است قانونی تصویب شود یا اصلاح گردد حتما نظرات جامعه شناسان و حقوقدانان را صائب دانسته و برای حل این موضوع از آنان یاری خواسته شود و اینگونه نباشد که «پایان گشت ارشاد»تبدیل به «آغاز چالش» دیگری گردد.