رنج بازار خودرو از کمبود نظارت واقعی

گروه اقتصادی: روزنامه خراسان نوشت: هرچند نقش روانی افزایش نرخ ارز بر سطح عمومی قیمت‌ها به ویژه کالا‌ها و از جمله دارایی‌های ثابت قابل کتمان نیست، اما همواره این بحث مطرح بوده است که اثر واقعی افزایش نرخ ارز بر قیمت محصولات به ویژه محصولاتی که تولید داخل هستند و عمده مواد اولیه آن‌ها وارداتی است، چگونه است و در شرایطی که یک محصول داخلی است، چگونه می‌توان پذیرفت که بلافاصله با تغییر در نرخ ارز، قیمت این محصولات نیز تغییر کند.
رصد قیمت خودرو در روز‌های اخیر از افزایش بی‌محابا و تاحدی افسارگسیخته قیمت‌ها دراین بازار حکایت می‌کند، به طوری که قیمت صفر و کارکرده برخی انواع خودرو‌های ایرانی طی هفته‌های اخیر تا ۲۰ درصد افزایش داشته است. تردیدی نیست که جو روانی نشئت گرفته از گرانی ارز و نوسانات آن در روز‌های اخیر عامل اصلی تاثیر گذار بر این بازار است، اما جای این سوال جدی، ولی تکراری وجود دارد که اولا اگر خودرو‌های وارداتی تاثیرپذیری مستقیمی از نرخ ارز داشته باشند، چرا خودرو‌های ایرانی که بعضا تا ۹۰ درصد یا بیشتر قطعات آن‌ها تولید داخل است، تا این حد از گرانی دلار تاثیر می‌پذیرند؟ ثانیا گرچه نرخ دلار اسکناس صرافی تا آستانه ۳۶ هزار تومان و نرخ‌های کف بازار تا نزدیک ۳۹ هزار تومان بالا رفته است، اما نرخ دلار حواله هنوز در کانال ۳۰ و ۳۱ هزار تومان قرار دارد و اتفاقا نیاز‌های دلاری خودروسازان نیز از نوع عمده و حواله است و اصولا خودروسازان چندان سروکاری با بازار اسکناس ارز ندارند و نباید تاثیرپذیری از نوسانات این بازار داشته باشند.
اکنون این پرسش مطرح است که آیا گرانی بازار ارز بیشتر یک بهانه برای فرصت طلبی برخی خودروسازان یا دلالان خودرو است یا دلیلی واقعی برای گرانی خودرو؟ درچنین شرایطی نقش ناظران بر بازار چیست؟‌
نمی‌توان و نباید تاثیر قیمت ارز بر بازار خودرو را نادیده گرفت، اما شکی هم نیست که بخشی از روند کنونی افزایش قیمت خودرو نشئت گرفته از جو روانی حاکم بر بازار است تا واقعیت‌های موجود؛ بنابراین در چنین فضایی نقش ناظران بر بازار مثل سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان بازرسی کل کشور و بازرسی‌های اصناف و اتحادیه‌های ذی‌ربط و دیگر نهاد‌های نظارتی اهمیت بیشتری می‌یابد.
از سوی دیگر باید نظارتی جدی بر برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن ها) و فضای مجازی نیز وجود داشته باشد چرا که این فضا بستر بسیار جذاب و پرتنشی را برای افزایش قیمت در جو روانی نشئت گرفته از بازار ارز فراهم می‌کند. البته هم اکنون برخی از برنامه‌های کاربردی حتی درصورت درج قیمت در آگهی‌های خودرو توسط کاربران، به صورت خودکار قیمت‌ها را حذف می‌کنند و زمینه را برای عرضه و تقاضای معمول و چانه زنی بین خریدار و فروشنده ایجاد می‌کنند که خوب است این روش به تمام سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها و دیگر سکو‌ها و بستر‌های فضای مجازی تعمیم یابد.