گروه بینالملل: شورای امنیت سازمان ملل متحد در گزارش جدیدی درباره افغانستان -که بخشهایی از آن را نصیراحمد فائق، سرپرست سفارت دائمی افغانستان در سازمان ملل در توییتر منتشر کرد- گفته است رژیم طالبان در افغانستان پشتونمحور است و به سیاستهای استبدادی و انحصاری دهه ۱۹۹۰ بازگشته است.
برخی از سرکردههای گروه تروریستی طالبان
سهیل شاهین، سخنگوی «دفتر امارت اسلامی» که از دوحه فعالیت میکند، در واکنش به گزارش شورای امنیت آن را «مغرضانه» نامیده و خواهان تهیه گزارش براساس «واقعیات میدانی» شده است! شاهین در گفتوگو با شبکه طلوع مدعی شد که «تمامی اقوام در حکومت کنونی سهم دارند». ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز امروز ۲۱ خرداد، گزارش شورای امنیت را «یکجانبه، نامتوازن و دور از واقعیت» نامید!
سیاست طالبان در ممنوع کردن تحصیل دختران و زنان از بعد از مدرسه ابتدایی عمدهترین موضوعی بوده که جامعه جهانی را در دوران بازگشت طالبان به قدرت، به انتقاد از این حکومت کشانده است. اما طالبان با وجود برخی اختلافنظرهای داخلی خود در این خصوص، تا حال در این زمینه کوتاه نیامدهاند.
در این گزارش که تیم تحلیل و نظارت کمیته تعزیرات شورای امنیت سازمان ملل تهیه کرده، آمده است که روابط طالبان با گروههای تروریستی ازجمله القاعده و تحریک طالبان پاکستان همچنان برقرار است و این گروهها یکدیگر را حمایت میکنند. شورای امنیت سازمان ملل پیشازاین در گزارشهایی از برقراری روابط میان طالبان افغان و سازمانهای تروریستی بینالمللی ازجمله القاعده صحبت کرده است. در گزارش ژوئن سال ۲۰۲۲ این سازمان آمده بود که ضمن برقرار بودن روابط میان طالبان و القاعده، حدود ۴۵۰۰ تن از اعضای تحریک طالبان پاکستان وارد افغانستان شدهاند و از این کشور بهعنوان پناهگاه برای راهاندازی جنگ در پاکستان استفاده میکنند.
در گزارش جدید شورای امنیت درباره فعالیت آزادانه گروههای تروریستی در افغانستان آمده است: «تعدادی از گروههای تروریستی، آزادی فعالیت بیشتری تحت حاکمیت طالبان دارند. آنها از این فرصت استفاده میکنند و تهدید تروریسم در افغانستان و منطقه در حال افزایش است.»
در این گزارش از حرکت اسلامی ازبکستان متشکل از تروریستهای ازبکستانی، حزب اسلامی ترکستان شرقی متشکل از تروریستهایی از سن کیانگ چین و جماعت انصارالله متشکل از تروریستهای تاجیکستانی، بهعنوان گروههایی نامبرده شده است که در افغانستان حضور دارند و از حمایت طالبان برخوردارند.
گزارش میافزاید که القاعده در حال احیای مجدد قابلیت عملیاتی خود است و تحریک طالبان پاکستان با حمایت رژیم طالبان، حملاتی را در داخل پاکستان سازماندهی و اجرا میکنند. بر اساس این گزارش، جنگجویان خارجی تهدیداتی در مرزهای افغانستان ایجاد کردهاند و حملات داعش خراسان، بیش از قبل، «پیشرفتهتر و مهلکتر» شده است. در گزارش تیم تحلیل و نظارت شورای امنیت آمده است که طالبان به مواد توافقنامه دوحه که در فوریه ۲۰۲۰ میان طالبان و دولت آمریکا به امضا رسید عمل نکردهاند. طالبان در این توافقنامه متعهد شدند که علیه گروههای تروریستی مستقر در افغانستان مبارزه میکنند و اجازه نمیدهند که از خاک این کشور علیه دیگر کشورها استفاده شود. رهبران طالبان در نزدیک به دو سال اخیر، بارها مدعی شدهاند که هیچ گروه تروریستی در افغانستان حضور ندارد و هیچ کشوری از خاک افغانستان تهدید نمیشود. سران طالبان بارها ایالات متحده آمریکا را به نقض توافقنامه دوحه متهم کردند و گفتند که به رسمیت شناختن رژیم طالبان ازجمله مواردی است که به آن عمل نشده است. این ادعای طالبان در حالی مطرح شده است که در گزارش جدید شورای امنیت سازمان ملل آمده است: «حضور جنگجویان خارجی در افغانستان که طالبان به آنها پناه داده است، تهدید امنیتی در حال افزایش برای کشورهای همسایه است.»
داعش خراسان در سال ۲۰۲۲، دستکم دو بار از خاک افغانستان به تاجیکستان و ازبکستان حملات موشکی انجام داد. این حملات هرچند تلفاتی در پی نداشتند، اما نگرانیها از افزایش تهدید علیه کشورهای آسیای مرکزی را شدت بخشید.
در حالی که طالبان مدعیاند کشت، قاچاق و مصرف مواد مخدر در افغانستان را مهار کردهاند و برای به صفر رساندن آن تلاش میکنند، گزارش شورای امنیت میگوید که قضاوت عملکرد طالبان دراینباره زود است، اما بهای مواد مخدر و کشت متامفتامین در افغانستان افزایش یافته است. در اواسط اردیبهشت، یک محموله بزرگ متامفتامین به ارزش حدود ۷۰ میلیون دلار در مرز ازبکستان و افغانستان کشف و ضبط شد. این محموله که از مزارشریف بارگیری شده بود، قرار بود وارد ازبکستان شود. در گزارش جدید شورای امنیت آمده است که برخی سران طالبان در قاچاق مواد مخدر دست دارند و از آن نفع میبرند. در همین حال در این گزارش آمده است که از ۳۵ استاندار طالبان، ۳۴ تن آنان پشتوناند و همچنین در کابینه این گروه تنها پنج وزیر غیر پشتون حضور دارند که همه آنان اعضای طالباناند.
این گزارش همچنین میافزاید که فهرست افراد تحت تحریم طالبان نسبت به سال گذشته، از ۴۱ نفر به ۵۸ نفر افزایش یافته است، اما رهبران طالبان علیرغم تحریمها، به برخی از کشورها سفر میکنند. این نشان میدهد که طالبان و کشورهای همسو با این گروه، تعزیرات شورای امنیت سازمان ملل را بهصورت پیوسته نقض میکنند. در تازهترین مورد، مولوی ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات طالبان که در فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا و سازمان ملل قرار دارد، سهشنبه گذشته به روسیه سفر کرد. شورای امنیت سازمان ملل متحد، از اوت ۲۰۲۱ که طالبان قدرت را در افغانستان تصاحب کردند، بارها جلساتی در واکنش به فرمانهای طالبان علیه زنان برگزار کرد، اما تاکنون هیچ از اعلامیهها و توصیههای شورای امنیت، تاثیری روی عملکرد طالبان در افغانستان نگذاشته است.
طالبان در پاسخ به فشارهای سازمان ملل، خواهان کرسی افغانستان در این سازمان و همچنین به رسمیت شناخته شدن حاکمیت این گروه بهعنوان دولت رسمی افغانستان است. تاکنون سازمان ملل متحد و دولتهای جهان، طالبان را بهعنوان دولت رسمی افغانستان به رسمیت نشناختهاند، اما همواره بر تعامل با این گروه، برای نظارت بر اوضاع افغانستان و پیشگیری از وقوع فاجعه بشری در این کشور تاکید میکنند.