شبی افتخارانگیز برای «مسعود کیمیایی»

مراسم بزرگداشت مسعود کیمیایی کارگردان سینما، عصر روز گذشته 18 اردیبهشت‌ماه در کانون زبان پارسی با حضور جمعی از هنرمندان و منتقدان از جمله شهرام ناظری، بهروز افخمی، محمدرضا فروتن، مرجان شیرمحمدی،‌ اکبر زنجانپور، پولاد کیمیایی، هوشنگ گلمکانی، منوچهر اسماعیلی،‌ جعفر والی، احمد طالبی‌نژاد، فخرالدین فخرالدینی و ... برگزار شد.

جمشید مشایخی: کیمیایی فقط به نظر ملت بزرگ ایران اکتفا کرده است

جمشید مشایخی در این مراسم با اشاره به اینکه عاشق مسعود کیمیایی است و افتخار دوستی با او را دارد، خاطراتی را از زمانی که برای فیلم قیصر به عنوان بازیگر انتخاب شد، یادآوری کرد. این بازیگر سینما و تلویزیون همچنین گفت: اولین بار کیمیایی فیلمی را کارگردانی کرد که یک ضدقهرمان نقش اصلی آن را به عهده داشت و ما فکر می‌کردیم محال است این فیلم مشتری داشته باشد اما برعکس شد. دلیل این بود که در جامعه عدالت وجود نداشت.

مشایخی ضمن اشاره به موافقت اکثریت اهل قلم با تفکر او در چنین شرایطی و نیز با اشاره به حضورش در سه فیلم مسعود کیمیایی بیان کرد: او هنرمندی است که هیچ وقت آثارش را به جشنواره‌های خارجی نداد، اگر می‌داد اطمینان دارم جوایز بزرگی را کسب می‌کرد اما او فقط به نظر ملت بزرگ ایران و فرهیختگان آن اکتفا کرد. او در پایان سخنان خود با تشکر از علی دهباشی که بانی مراسم بود، این بیت حافظ را -گر در سرت هوای وصال است حافظا باید که خاک درگه اهل هنر شوی-به کیمیایی،‌ دهباشی و دیگر هنرمندان داخل و خارج ایران از جمله بهرام بیضایی، تقدیم کرد.

آثار کیمیایی گواهی بر یک دور تاریخ ملت ایران است
همچنین علی دهباشی، سردبیر مجله بخارا در ابتدای مراسم گفت: آثار مسعود کیمیایی گواهی بر یک دوره تاریخی ملت ایران است و فیلم‌هایی همچون قیصر، گوزن‌ها و سفر سنگ همه حکایت‌هایی از تیزبینی و دریافت‌های عمیق او در جامعه‌ای هستند که او در آن زندگی کرده و با مردم آن آشنا شده‌ است. دهباشی همچنین در بخشی از سخنان کوتاه خود اضافه کرد: وجه دیگر زندگی کیمیایی توانایی او در نویسندگی است و چندین رمان و داستان و انتشار آنها گواهی بر این قضیه است.

اکبر عالمی :حسد را از خودمان دور کنیم

در بخش دیگری از این مراسم اکبر عالمی گفت: نمی‌دانم چه زمانی برای علی دهباشی فرش قرمز پهن می‌کنیم اما می‌دانم به زودی این کار برای دایوش شایگان انجام می‌شود. او با بیان اینکه امروز نیامده‌ایم که بدون منطق کارنامه کیمیایی را ستایش کنیم، با اشاره به ساخت فیلم قیصر توسط این فیلمساز در سن 27 سالگی ادامه داد: الان در روزگاری زندگی می‌کنیم که زیر همین سقف و در همین مکان چهره‌هایی هستند که نامشان جاودانه می‌ماند و چه بخواهیم و چه نخواهیم مسعود کیمیایی هم از جمله کسانی است که جزو میراث فرهنگی ما محسوب می‌شود.

عالمی در ادامه با بیان اینکه چقدر خوب در ایران ما کنار هم جمع می‌شویم و این اتفاق به این معنی است که یکسری چشم عادل هست که ببیند، گفت: کجا بوده که کیمیایی بیشتر از چارچوبی که در آداب و معاشرت می‌شناسیم خم شده باشد؟ او کجا کار سفارشی ساخته است؟

وی با اشاره به اینکه فیلم قیصر تا به امروز مورد مناقشه است و نیز با اشاره به صحبت‌های جمشید مشایخی درباره عدالت گفت: باید به خودمان نهیب بزنیم و حسد را از خودمان دور کنیم و کارنامه 50 سال کار سینمایی مسعود کیمیایی را به درستی ببینیم. چون نه او و نه خسرو سینایی و بهمن فرمان آرا، نه بهرام بیضایی و نه ناصر تقوایی جای کسی را تنگ نمی‌کنند. اکبر عالمی در پایان سخنان خود اظهار کرد: هنرمندان برای خودشان نیستند بلکه برای جامعه هستند و مرزها را می‌شکنند به همین دلیل میراث فرهنگی بشری محسوب می‌شوند.

بهروز افخمی: "کیمیایی فیلم و رمان" را کیمیایی می‌کند

در ادامه این مراسم بهروز افخمی که به همراه همسرش مرجان شیرمحمدی در مراسم شرکت داشت متنی را در تقدیر و توصیف مسعود کیمیایی قرائت کرد. این کارگردان سینما در بخشی از این نوشتار بیان کرد: کلمه‌های کیمیایی تصویر و داستان می‌شوند و داستان‌هایش گاهی فیلم می‌شود و گاهی رمان. نثر داستانی او، لحنی غمناک و رازگونه دارد و در قلم او زهری است که کم کم خواننده را به حالتی از نیمه هوشیاری می‌برد. افخمی ادامه داد: مهترین فیلم‌های کیمیایی تماشاگر را هم نیمه هوشیار می‌کند و برای دریافت کارهای او باید خواب و بیدار باشید، چون آدم‌های خود او هم، خواب و بیدارند و زیاد راه می‌روند. ارگردان فیلم سینمایی سن‌پترزبورگ ادامه داد: نام بیشتر شهرهای داستان‌های کیمیایی تهران است، تهران او خسته و بیمار است و خواب و خاطره دارد، تهران او سالن‌های سینمایی متروکه و خیابان‌های تاریک و روشن دارد.

افخمی در ادامه یادداشت خود با اشاره به اینکه بیشتر آدم‌های تهران امروز خواب و بیدار نیستند، گفت: بیشتر آنها یا خوابِ خواب هستند یا بیدار بیدار هستند و عده ای دیگر هم اصلا نمی‌دانند که خواب و بیدار یعنی چه. از همین روست که تهران 50 سال قبل و تهران امروز خیلی شباهت دارند اما بچه‌های آن روز با بچه‌های امروز فرق می‌کنند. او همچنین افزود: اینگونه شد که آن بچه‌ها و نوجوانان پیش از دیگران "قیصر" را کشف و "گوزن‌ها" را درک کردند. افخمی ادامه داد: الان بیش از 50 سال است که برخی او را یا از گوشه چشم می‌بینیند یا وانمود می‌کنند که نمی‌بینند، بعضی‌ها او را با حسرت می‌بینند و آرزو می‌کنند که فیلم آتشفشانی بسازد. این کارگردان در بخش پایانی یادداشت خود اظهار کرد: کیمیایی فیلم می‌سازد و رمان می‌نویسند اما بالاتر از همه، کیمیایی است او آن فیلم و رمان را "کیمیایی" می‌کند پس همان بهتر از گوشه چشم نگاه کنید و آرزو کنید تا یک رمان و یک فیلم دیگر بسازد و شاید هم سر ذوق بیاد گردی از کیمیا در آن فوت کند.

بهزاد عبدی: کیمیایی موسیقی را به خوبی می‌شناسد

در بخش دیگری از این مراسم بهزاد عبدی آهنگساز فیلم متروپل هم در سخنانی با اشاره به واقف بودن کیمیایی به موسیقی گفت: مسعود کیمیایی موسیقی را به ذات، خوب می‌شناسد و آن را می‌فهمد او همچنین بیان کرد، موسیقی فیلم‌های او به هیچ وجه خودنمایی نمی‌کنند و حتی در فیلم شنیده نمی‌شود، اما سی‌دی آنها فروخته می‌شود این در حالی است که الان موجی آمده که کم کم حذف می‌کند و موسیقی را خیلی ساده و بدون ملودی می‌کند. اما ما هرگاه به فیلم قیصر فکر کنیم موسیقی‌ آن به خاطرمان می‌آید. همچنین در بخشی از این مراسم کارینا کیمیایی برای دقایقی گیتارنواخت.

در بخشی از این مراسم تصاویری گزیده از فیلم‌های مسعود کیمیایی مانند "قیصر"، "تیغ و ابریشم"، "ردپای گرگ"، "ضیافت"، "مرسدس و ... که یادآور حضور بازیگران مختلف این فیلم‌ها از جمله بهروز وثوقی، بود، پخش شد.

رونمایی از فیلم کوتاه وقت رو به انتهاست

همچنین در بخشی از این مراسم فیلمی به کارگردانی بهنام یوسف‌پور که با صدای فرهاد اصلانی ساخته شده است، رونمایی شد، این فیلم با نام "وقت روبه انتهاست" درآمدی بر ادبیات نوشتاری مسعود کیمیایی است که در آن جمشید ارجمند، مهدی یزدانی‌خرم، سیامک گلشیری‌،‌ اسدالله امرایی ، علی دهباشی،‌ عباس معروفی و ... حضور دارند.

اهدای پرتره‌ی کیمیایی و سخنان این کارگردان

در بخش پایانی این مراسم شهرام ناظری،‌جعفر والی،‌منوچهر اسماعیلی، مرجان شیرمحمدی و فخرالدین فخرالدینی پرتره‌ی از مسعود کیمیایی را که توسط فخرالدینی تهیه شده بود به این کارگردان سینما اهدا کردند.

همچنین چند جلد از انتشارات بنیاد موقوفات افشار و نیز دانش‌نامه فرهنگ مردم ایران به مسعود کیمیایی اهدا شد. کارگردان سینمایی متروپل پس از دریافت هدایای خود با تشکر و قدردانی از حاضران گفت: امشب شبی افتخارانگیز برای من بود که با لطف دهباشی عزیز صورت گرفت. او با اشاره به دوستان خود که در این مراسم حضور داشتند، گفت: وقتی به این دوستی‌ها و سال‌هایی که با هم دوست هستیم، نگاه می‌کنم،می‌بینم، با وجود اینکه همدیگر را کم می‌بینیم اما هنوز یکدیگر را دوست داریم.

کیمیایی همچنین با اشاره به تاثیر بهروز وثوقی در فیلم‌های نمایش داده شده گفت: صورت بهروز را دیدید، اما آن حس دوکاره که وجود داشت، صدای منوچهر اسماعیلی است که شنیدید. بنابراین گزارش، حضور بسیار مشتاقان کیمیایی باعث می‌شد، گاهی بی‌نظمی‌هایی چون کمبود صندلی‌ برای هنرمندان مدعو قابل مشاهده باشد.