احتمال فروپاشی یک جریان اقیانوسی حیاتی

گروه علمی: محققان می‌گویند اگر روند تولید آلودگی و افزایش دمای زمین ادامه داشته باشد، بخشی از جریان‌های اقیانوسی احتمالاً تا چند دهه دیگر از بین می‌روند و فاجعه‌ای در آب‌وهوای زمین رقم خواهد خورد که روی زندگی تک‌تک افراد جهان تأثیر خواهد گذاشت.  دانشمندان در پژوهشی تازه دریافته‌اند که جریان واژگونی نصف‌النهار اطلس (AMOC) – که جریان «گلف استریم» بخشی از آن است – می‌تواند در اواسط قرن جاری میلادی از بین برود. البته بازه پیش‌بینی‌شده برای وقوع این اتفاق از سال 2025 تا 2095 در نظر گرفته شده است؛ یعنی چنین فاجعه‌ای ممکن است تا دو سال دیگر رخ دهد. AMOC مجموعه پیچیده‌ای از جریان‌های اقیانوسی است که آب گرم را از مناطق حاره‌ای به‌سمت اقیانوس اطلس شمالی می‌برد. در آنجا آب‌ها خنک می‌شوند، در عمق فرو می‌روند و دوباره به‌سمت جنوب برمی‌گردند. این سیستم نقش مهمی را در اقلیم سیاره زمین ایفا می‌کند و موجب تنظیم آب‌وهوا می‌شود. بنابراین فروپاشی آن می‌تواند پیچیدگی‌های زیادی را به‌دنبال داشته باشد و زمستان‌های سخت‌تر را به‌وجود بیاورد. به‌علاوه، باید منتظر افزایش سطح آب دریاها در بخش‌هایی از اروپا و آمریکا باشیم و تغییر باران‌های موسمی در منطقه حاره را ببینیم.

رصد مداوم جریان AMOC از سال 2004 آغاز شد، اما محققان این مطالعه داده‌های بیشتری را بررسی کردند تا ببینند رفتار این جریان در هنگامی که تغییرات اقلیمی ناشی از زیست انسان‌ها وجود نداشت، چگونه بوده است. آن‌ها برای این کار به تحلیل دمای سطحی اقیانوس اطلس شمالی در طول بازه 1870 تا 2020 رفتند.
فروپاشی جریان اقیانوسی AMOC چه زمانی رخ می‌دهد؟

اقیانوس اطلس شمالی در جنوب گرینلند معمولاً با آبی که از منطقه حاره به شمال می‌آید، گرم می‌شود. بنابراین اگر این منطقه خنک شده باشد، یعنی جریان AMOC ضعیف شده است. دانشمندان می‌گویند اولین نشانه‌های هشداردهنده را مشاهده کرده‌اند و با اطمینان می‌توانند پیش‌بینی کنند که فروپاشی این جریان اقیانوسی در زودترین حالت در سال 2025 و در دیرترین حالت در سال 2095 رخ خواهد داد. ولی محتمل‌ترین نقطه زمانی بین 2039 تا 2070 است.

«پیتر دیتلوسن»، استاد فیزیک اقلیمی از دانشگاه کپنهاگ و از نویسندگان ارشد این مقاله می‌گوید: «این اتفاق واقعاً ترسناک است. این چیزی نیست که سرسری آن را در یک مقاله علمی قرار دهیم. اطمینان بالایی داریم که یافته‌های ما درست است.»تحقیقات قبلی هم نشان داده بودند که جریان AMOC درحال تضعیف است، اما تاکنون پنجره زمانی مشخصی برای پیش‌بینی نابودی آن وجود نداشت. حالا این مطالعه که در مجله Nature چاپ شده، هشدار جدی‌تری را در این زمینه صادر کرده است.