ناگفته‌های معاون زنگنه از «بنزین پتروشیمی»

در پی تصویب طرح ضربتی افزایش تولید بنزین در دولت احمدی‌نژاد مقرر شد تا در ۶ مجتمع پتروشیمی شازند اراک، جم، برزویه (نوری)، امیرکبیر، واحد آروماتیک بندر امام و بوعلی سینا روزانه ۱۵ تا ۱۷ میلیون لیتر بنزین تولید شود. البته در آن زمان کارشناسانی به مخالفت با اجرای این طرح پرداختند اما تحریم‌ها و نیاز روزافزون به این فراورده نفتی اجرای این طرح در آن زمان را توجیه‌پذیر کرد. کارشناسان مخالف اجرای طرح ضربتی افزایش تولید بنزین معتقد بودند که با خروج برخی از مجتمع‌های پتروشیمی از جمله بندر امام، نوری و بوعلی از زنجیره تکمیل ارزش افزوده محصولات پتروشیمی، فاز تولیدی این واحدها تغییر خواهد کرد و بدین سبب واحدهای فوق مجبور خواهند بود با نیمی از ظرفیت خود کار کنند.

غیراقتصادی بودن تولید بنزین پتروشیمی‌ها به سبب نیمه‌کاره ماندن زنجیره تکمیل ارزش افزوده در صنعت پتروشیمی در کنار گران بودن این بنزین برای دولت، تنها دلیل مخالفت کارشناسان با تولید این محصول نبود بلکه کیفیت این محصول با کیفیت سوخت بنزین استاندارد فاصله زیادی دارد که هم درصد بالایی بنزن و هم حجم زیادی «آروماتیک» به همراه دارد که هر دو، سلامت افراد جامعه را به خطر می‌اندازد. آنچه مسلم است در سال‌های اخیر به‌دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی غرب ملزم شدیم تا با استفاده از این محصول، هزینه سنگینی برای خودکفایی کشور بپردازیم اما اکنون با کمرنگ شدن تحریم‌ها طی توافق 1+5 به نظر می‌رسد نیاز است که دولت از اقتصادی‌ترین روش استفاده کند تا سلامت مردم نیز تأمین شود.

عباس کاظمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، اخبار ضد و نقیض رسانه‌ها را غوغاسازی ژورنالیستی می‌داند و می‌گوید: «متأسفانه بسیاری در خصوص موضوع بنزین، سیاسی‌کاری و از رسانه‌ها به عنوان ابزاری برای رسیدن به مقاصد سیاسی خود استفاده می‌کنند اما هر عددی در مهندسی ظرف خود را دارد و هیچ کدام از این آمارها غیر از غوغاسازی ژورنالیستی چیز دیگری نیست.» وی به تشریح کیفیت سه نوع بنزین پتروشیمی، پالایشگاهی و وارداتی می‌پردازد و علت آنکه به جنجال‌های اخیر رسانه‌ای در خصوص بنزین پتروشیمی غوغاسازی ژورنالیستی می‌گوید را شرح می‌دهد.

در چند ماه اخیر در سه کلان شهر تهران، کرج و اراک بنزین یورو 4 توزیع شد و بنزین پتروشیمی نیز از سبد سوخت کشور حذف شد. همین موضوع سبب بهبود وضعیت هوا و کاهش آلودگی آن شد. کاظمی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «کاهش آلودگی هوا در چند ماه اخیر برای همه مردم قابل درک است و این موضوع تأیید‌کننده آلاینده بودن بنزین پتروشیمی و پاک بودن بنزین یورو 4 است.» مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با بیان اینکه برخی از رسانه‌ها اسنادی را در توجیه پایین بودن بنزن بنزین پتروشیمی‌ها ارائه کرده‌اند اما این اسناد ناقص است، می‌افزاید: «برخی از رسانه‌ها اسنادی را منتشر کرده‌اند که بر اساس آن طی آنالیز صورت‌گرفته روی محموله‌های بنزین پتروشیمی تحویل‌شده در مارس 2014 از پتروشیمی نوری، بنزن زیر 2 درصد است اما در کنار این اسناد، سند میزان بنزن بنزین تولیدی را در واحدهای دیگر پتروشیمی نظیر بندرامام و بوعلی که حدود 8 درصد است، ذکر نمی‌کنند.»

کاظمی اظهار می‌کند: «میزان بنزن موجود در بنزین تولیدی از پتروشیمی نوری (برزویه) نیز فقط 5 ماه است که به زیر 2 درصد رسیده و پیش از این بالاتر از 3 درصد بوده است. رسانه‌ها نباید برای مقاصد شخصی عده‌ای تلاش کنند و باید منافع ملی در کنار حفظ محیط زیست را ملاک عمل خود قرار دهند.»

به گفته معاون وزیر نفت، بنزین وارداتی به کشور تنها از نوع بنزین یورو 4 است و بنزین یورو 4 نیز بنزنی کمتر از یک درصد دارد. وی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «بنزین یورو 4 یک بنزین استاندارد است. مطابق استاندارد، بنزن آن زیر یک درصد، آروماتیک آن حدود 32 درصد و حجم گوگرد آن نزدیک نیز به ppm 50 است.» کاظمی ادامه می‌دهد: «حداقل اکتان موجود در این بنزین نیز بالغ بر 93 است.» وی با بیان اینکه امور بین‌الملل شرکت ملی نفت و وزارت نفت بر مطابقت بنزین وارداتی با استانداردها نظارت دارند، خاطرنشان می‌کند: «بدون شک این بنزین جایگزین بهتری برای بنزین پتروشیمی‌هاست و سلامت مردم را نیز به خطر نمی‌اندازد.»

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با طرح این سوال که "چرا رسانه‌ها در گزارش‌های خود به آروماتیک موجود در بنزین پتروشیمی‌ها توجه نمی‌کنند؟"، تصریح می‌کند: «وقتی از زیر 2 درصد بودن بنزن بنزین پتروشیمی نوری سخن می‌گوییم باید حجم آروماتیک آن را نیز در نظر بگیریم. بنزین این واحد پتروشیمی بالغ بر 80 درصد آروماتیک دارد که مطابق استاندارد نباید حجم این آلاینده بالاتر از 40 درصد باشد.»

وی می‌گوید: «آروماتیک بنزین وارداتی به کشور حدود 32 درصد است که از این نظر نیز بنزین وارداتی ارجحیت دارد.» کاظمی اضافه می‌کند: «در رابطه با اهمیت هر یک از ترکیبات در بحث آلایندگی باید در نظر گرفت که به ترتیب بنزن، آروماتیک، اکتان و گوگرد حائز اهمیت هستند و با‌اهمیت‌ترین، بنزن و کم‌اهمیت‌ترین، گوگرد است.» وی یادآور می‌شود که گوگرد بنزین پتروشیمی حدود صفر است. کاظمی تصریح می‌کند: «آروماتیک بنزین پالایشگاه‌ها زیر 40 درصد و بنزن آنها حدود 9/1 درصد است.»

وی میزان گوگرد این نوع بنزین را 500 الی 600 ppm اعلام می‌کند و می‌گوید: «اغلب بنزین تولیدی در پالایشگاه‌های کشور یورو 2 است و این بنزین قدیمی از استاندارد جهانی تبعیت نمی‌کند اما این اعداد در وضعیت فعلی برای ما نگران‌کننده نیستند.» معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش با بیان اینکه مصرف بنزین پتروشیمی‌ها 5/6 میلیون لیتر در روز بود، اظهار می‌کند: «اکنون دیگر این بنزین تولید و توزیع نمی‌شود و به جای آن بنزین وارد می‌کنیم.» کاظمی با بیان اینکه حجم واردات بنزین کشور به 10 میلیون لیتر رسیده است، می‌افزاید: «این بنزین مطابق استانداردهای یورو 4 است.»