بلایی که دیابت سر چشم می‌آورد

بهرام بحرانی فوق تخصص شبکیه چشم، درباره «درگیری شبکیه در اثر ابتلا به دیابت»، گفت: رتینوپلاستی دیابتی یکی از عوارض متعدد دیابت است که در اثر آسیب عروق شبکیه به وسیله قند خون بالا ایجاد می‌شود و اگر تشخیص و اقدامات مورد نیاز در زمان مناسب انجام نشود متاسفانه می‌تواند موجب نابینایی شود. 

وی ادامه داد: در سنین ۷۴-۲۴ سالگی علت اصلی نابینایی در سراسر جهان رتینوپلاستی دیابتی است. بسیاری از افراد دیابتی در مراحل اولیه درگیری رتینوپلاستی دیابتی علائمی ندارند و وقتی علامت دار می‌شوند معمولا آسیب شدید شبکیه دارند. همین موضوع اهمیت ویزیت دوره‌ای بیماران دیابتی را حتی بدون ایجاد علائم چشمی نشان می‌دهد. این فوق تخصص شبکیه چشم افزود: توصیه می‌شود اولین معاینه چشم پزشکی در بیماران دیابتی نوع یک، پنج سال بعد از تشخیص دیابت و در بیماران دیابت نوع ۲ بلافاصله بعد از تشخیص انجام شود. بحرانی یادآور شد:‌پس بر اساس شدت درگیری شبکیه معاینات چشم پزشکی از هر چند ماه تا یک سال مجددا صورت گیرد تا اگر اقدامی مورد نیاز است به موقع انجام شود تا از کاهش دید بیشتر و یا از عوارض غیر قابل بازگشت جلوگیری شود. وی بیان داشت:‌عدم کنترل قند خون، بالا بودن چربی، بالا بودن فشارخون، کشیدن سیگار و بارداری احتمال ایجاد رتینوپلاستی دیابتی را افزایش می‌دهد؛ بنابراین همزمان با کنترل قند خون، کنترل فشارخون، چربی خون و نکشیدن سیگار اهمیت زیادی در جلوگیری از ایجاد و همچنین بدتر شدن رتینوپلاستی دیابتی دارد. 

این فوق تخصص شبکیه تصریح کرد:‌درگیری شبکیه به صورت درگیری اولیه (ٍEarly) و پیشرفته (Advance) تقسیم بندی می‌شود. در درگیری اولیه جدار عروق ضعیف شده و خون از طریق جدار ضعیف شده عروق خارج می‌شود و وارد بافت شبکیه می‌شود و همچنین ممکن است به دلیل انسداد عروق آسیب دیده خون رسانی به بافت شبکیه مختل شود و دید بیمار را کاهش دهد.

بحرانی متذکر شد: در مراحل پیشرفته برای جبران انسداد عروق آسیب دیده، عروق جدیدی تشکیل می‌شود که این عروق شکننده و غیرطبیعی هستند و احتمال خونریزی داخل چشم را افزایش می‌دهند که ممکن است نیاز به جراحی داخل چشمی داشته باشند.

وی اضافه کرد:‌اغلب این عروق جبرانی همراه با بافت غشاء مانندی هستند که این بافت می‌تواند با کشیدن شبکیه باعث کندگی شبکیه از قسمت‌های زیرین شوند و نیاز به جراحی پیدا کنند. گاهی این عروق جبرانی روی عنبیه تشکیل شده و موجب افزایش فشار چشم شوند که جزء اورژانس‌های چشم پزشکی در بیماران دیابتی محسوب می‌شوند. 

این فوق تخصص شبکیه خاطرنشان کرد: درمان‌هایی که در رتینوپلاستی دیابتی استفاده می‌شدند بر اساس شدت و نوع آسیب می‌توانند متفاوت باشد از تریقات داخل چشمی، لیزر شبکیه و عمل جراحی ویترکتومی برای درمان عوارض رتینوپلاستی دیابتی استفاده می‌شود. ممکن است درمان انجام شده نیاز به تکرار داشته باشند.