فواید و مضرات کافئین برای بازیکنان فوتبال

ورزش فوتبال ترکیبی از فعالیت‌های کم شدت مانند پیاده‌روی، آهسته دویدن و ایستادن همراه با سریع دویدن، چرخش و تکل زدن با فعالیت‌های بدنی شدید است. عملکرد و موفقیت یک بازیکن در زمین فوتبال، هم به آمادگی جسمانی وی و هم به تصمیم‌گیری سریع او بستگی دارد.مطالعات قبلی نشان داده‌اند کافئین که یکی از محبوب‌ترین مکمل‌های غذایی در جهان است، می‌تواند در طول ورزش متناوب از جمله فوتبال، فواید فیزیکی داشته باشد، اما تأثیر آن بر تصمیم‌گیری مبتنی بر ورزش کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است.

اکنون پژوهشگران دانشگاه دانشگاه شیراز ایران و استافوردشایر بریتانیا، تأثیر کافئین را بر دقت پاس، حل مسئله و توانایی‌های تصمیم‌گیری بازیکنان فوتبال بررسی کرده‌اند.پویا سلطانی نویسنده مسئول این مطالعه گفت: مطالعات نشان داده‌اند که کافئین می‌تواند توجه، دقت و سرعت و همچنین انرژی و خلق و خوی فرد را بهبود بخشد. با این حال، تأثیرات کافئین بر عملکردهای شناختی «بالاتر» مانند حل مسئله و تصمیم‌گیری، اغلب مورد بحث است. بنابراین ما تصمیم گرفتیم این موضوع را بررسی کنیم.

پژوهشگران ۱۲ فوتبالیست مرد ۱۶ تا ۱۷ ساله با حداقل چهار سال سابقه بازی در لیگ دسته اول جوانان ایران را بررسی کردند.شرکت کنندگان در این مطالعه مصرف کننده معمولی کافئین به میزان کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در روز بودند. به هر یک از شرکت‌کنندگان ۳ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدنشان کافئین یا پودر آرد در کپسول‌های ژلاتینی داده شد و توانایی‌های تصمیم‌گیری آن‌ها شامل دقت پاس کوتاه ۱۰ متری و پاس طولانی ۳۰ متری مورد ارزیابی قرار گرفت.

در حالی که این دوز به عنوان دوز پایین کافئین در نظر گرفته می‌شود، تحقیقات قبلی نشان داده است که این دوز، انرژی‌زاست یا عملکرد را بهبود می‌بخشد.توانایی پاس دادن این بازیکنان با استفاده از «آزمون پاس فوتبال لفبرو»(Loughborough Soccer Passing Test) یا به اختصار LSPT، یک آزمون مهارتی چندوجهی ویژه فوتبال برای ارزیابی توانایی‌های پاس دادن، دریبل کردن، کنترل و تصمیم‌گیری ارزیابی شد.

قدرت تصمیم گیری آنها از طریق یک کار رایانه‌ای ارزیابی شد که در آن شرکت کنندگان ۱۰ کلیپ ویدیویی از یک بازیکن فوتبال در حال کنترل توپ را تماشا کردند و از آنها خواسته شد که بهترین گزینه را برای پی‌ریزی یک حمله خوب در زمانی که ویدیو متوقف می‌شود، تعیین کنند.

بازیکنان پس از مصرف کافئین در مقایسه با بازیکنانی که دارونما مصرف کرده بودند، در پاس‌های کوتاه ۱.۶۷ درصد و در پاس‌های بلند ۱۳.۴۸ درصد دقت بیشتری داشتند. با این حال، قدرت تصمیم‌گیری آنها ۷.۱۴ درصد کمتر بود و نمرات آزمون LSPT  آنها نیز ۳.۴۹ درصد پس از مصرف کافئین کمتر شد.

نگار جعفری پژوهشگر ارشد این مطالعه می‌گوید: در حالی که دقت پاس کوتاه تقریباً در بین تمام شرکت‌کنندگان قبل و بعد از مصرف کافئین ثابت بود، عملکرد در مورد پاس‌های بلند متفاوت بود. علاوه بر این، اکثر شرکت‌کنندگان پس از مصرف کافئین در تصمیم‌گیری و آزمون LSPT امتیاز کمتری کسب کردند. این می‌تواند نشانگر این باشد که کارهای پیچیده‌تر با تعداد پاس بیشتر ممکن است تحت تأثیر دوزهای پایین کافئین مصرف شده یک ساعت قبل از بازی قرار گیرند.

پژوهشگران می‌گویند به جای توصیه به بازیکنان فوتبال که به طور کامل از کافئین پرهیز کنند، یافته‌های آنها حاکی از لزوم تحقیقات بیشتر در مورد تأثیرات آن بر تصمیم‌گیری در طول یک مسابقه فوتبال است.پویا سلطانی افزود: در طول یک مسابقه فوتبال، بازیکنان باید نشانه‌های مختلفی مانند موقعیت حریف، سازماندهی تیم و فشار زمان را پردازش کنند. تصمیم‌گیری در ارسال پاس اهمیت ویژه‌ای دارد، جایی که یک پاس خوب می‌تواند موقعیت‌های گلزنی ایجاد کند.

پژوهشگران می‌گویند عوامل زیادی برای در نظر گرفتن وجود دارد، اما داده‌های ارائه شده توسط این مطالعه می‌تواند برای طراحی تمرینات مفید باشد.سلطانی می‌گوید: یافته‌های ما نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری می‌تواند تحت تأثیر مصرف کافئین باشد و مربیان ممکن است این معیارهای عملکردی را برای بررسی در تمرین مفید بدانند.

وی افزود: تعدادی از پارامترها مانند دوز کافئین نسبت به وزن بدن، دفعات مصرف کافئین و موقعیت‌های خاص بازیکنان یا سبک بازی آنها می‌توانند دخیل باشند. به عنوان مثال، کاهش جزئی در دقت پاس ممکن است برای یک هافبک بسیار مهم باشد، اما برای یک دروازه‌بان کمتر تاثیرگذار باشد.این مطالعه در مجله Behavioral Brain Research منتشر شده است.