پرداخت خسارت به انگلیس، نه غرامت

"ویلیام هیگ" در بیانیه‌ای که در همین رابطه منتشر کرد نوشت: برای بازگشایی سفارت لندن در تهران باید برخی نگرانی‌ها حل شود که دو نگرانی مهم در زمینه بازگشایی سفارت ما، یکی اطمینان از امنیت کارکنان سفارت و دیگری اطمینان آنها از اینکه می‌توانند وظایفشان را بدون مانع انجام دهند، است. با این حال وی اشاره ای به اینکه وظایف کارکنان این سفارت دقیقا چیست نکرد. روز هشتم آذرماه 1390 عده ای از دانشجویان تهرانی در اعتراض به سالها اقدامات خصمانه انگلیس علیه جمهوری اسلامی ایران مقابل سفارت این کشور در تهران تجمع کردند که در نهایت این تجمع منجر به ورود عده ای از دانشجویان به داخل سفارت و تسخیر آن شد. پس از این اقدام بود که کارمندان سفارت انگلیس بلافاصله ایران را ترک کردند و سفارتخانه‌های دو کشور به حالت تعطیل در آمد. رهبر انقلاب هم چند ماه بعد از این اتفاق در جمع دانشجویان گفتند: در قضیه اخیر اشغال آن سفارت خبیث، احساسات جوانان درست بود. ولی رفتنشان درست نبود. اما حالا که حدود سه سال از این اتفاق می‌گذرد، دو طرف از آمادگی خود برای از سرگیری روابط سخن می‌گویند. اولین بار موضوع از سرگیری در جریان دیدار مجید تخت روانچی با سایمون گس، معاون وزیر خارجه انگلیس در آبان ماه سال گذشته مطرح شد.

معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه کشورمان که به عنوان یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای در ژنو حضور داشت، در حاشیه این مذاکرات با سایمون گس، نماینده انگلیس در مذاکرات 1+5 و سفیر سابق این کشور در تهران دیدار کرد و در نهایت طرفین تصمیم گرفتند کار را از معرفی کاردارهای غیر مقیم آغاز کنند. از آن روز تاکنون اخبار ضد و نقیضی درباره جزئیات از سرگیری این روابط در رسانه های داخلی و خارجی و موضوعاتی مثل پرداخت غرامت از سوی ایران به انگلیس مطرح شده است. در همین خصوص مجید تخت روانچی درپاسخ به این سوال که آیا قرار است به انگلیسی ها غرامتی پرداخت شود اظهار داشت: بحثی تحت عنوان "غرامت" مطرح نیست بلکه بحث "خسارت" است که هنوز در مورد آن با طرف مقابل نه صحبتی صورت گرفته و نه پرداختی انجام شده است. معاون وزیر امور خارجه با بیان این مطلب البته گفت که اگر موضوع از سرگیری روابط ایران و انگلیس به مرحله عملی برسد، در زمان خودش به این مسأله نیز پرداخته خواهد شد که تاکنون اتفاق و تحول جدیدی در این زمینه رخ نداده است.

آقای روانچی در پاسخ به این سوال که آیا ضمانت هایی از انگلیسی‌ها گرفته شده که پس از شروع مجدد روابط رفتارهای سابق خود را تکرار نکنند، نیز گفت: ما در مورد مسائل مختلف از جمله عدم دخالت در امور داخلی کشورمان با آنها صحبت میکنیم و آنها با مواضع ما آشنا هستند؛ ما درباره سیاست‌هایی که انگلیسی‌ها قبلا داشته‌اند نظراتمان را گفته‌ایم و این موضوعی نیست که تنها بخواهیم یک بار و در یک لحظه درباره آن صحبت کنیم. وی تصریح کرد: روابط ما دارای تاریخچه ای "تلخ" است که ما این تاریخچه تلخ را بارها به صورت علنی و خصوصی مطرح کرده ایم و نظراتمان را گفته‌ایم و اینگونه نیست که آن را برای یک حادثه مطرح کرده و بعد آن را کنار بگذاریم. معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا از طرف جمهوری اسلامی ایران هم تضمینی به طرف انگلیسی داده شده یا خیر گفت: یک مقررات بین‌المللی بر روابط کشورها در این زمینه خاص حاکم است و آن هم کنوانسیون‌های وین درخصوص اماکن دیپلماتیک است و ما به عنوان یک کشور عضو این کنوانسیون متعهد به حفاظت از اماکن دیپلماتیک هستیم.

وی خاطرنشان کرد: ما همیشه گفته ایم که ما در چارچوب این تعهد بین‌المللی عمل میکنیم و در این چارچوب هم نظراتمان را به طرف مقابل گفته‌ایم. آقای روانچی درخصوص زمان احتمالی بازگشایی سفارت انگلیس در تهران نیز اظهار داشت: وزیر خارجه انگلیس اعلام کرده که چند هفته دیگر بازگشایی سفارت انگلیس درتهران انجام خواهد شد اما این کار از طرف ما زودتر انجام شده و الان چند ماه است بخش کنسولی سفارت ما در لندن در حال ارائه کلیه خدمات به شهروندان ایرانی است. وی با اعلام اینکه "سفارتهای ایران و انگلیس الان به نام خود دو کشور است و از حالت حافظ منافعی در آمده است"، ادامه داد: سفارت ما قبلاً در انگلیس تحت حفاظت دولت عمان بود و سفارت انگلیس در تهران نیز تحت حفاظت سوئد بود که با توافق طرفین روابط از حالت حافظ منافعی در آمد و الان نام سفارتخانه‌ها بر سردر خود سفارت خانه‌ها نصب شده و پرچم ما نیز در آنجا برافراشته است. معاون وزیر امور خارجه در پایان خاطرنشان کرد: انگلیسی‌ها مقداری زمان نیاز داشتند که بتوانند کارهای خود را انجام دهند و از آنجا که ما می‌خواستیم سریعتر به هموطنانمان خدمات کنسولی را ارائه دهیم، آنجا را زودتر باز کردیم ولی طرف مقابل این کار را با یک فاصله ای در حال انجام دادن این کار است که به نظر می‌رسد تا چند هفته دیگر صورت پذیرد.