پایه‌های سست اقتصاد ایران

گروه اقتصادی: تاثیر چالش‌های دیپلماتیک بر نرخ ارز در تمامی کشور‌ها انکارناپذیر است؛ ایران نیز به عنوان کشوری که بر اقتصادی متزلزل و با پایه‌هایی سست بر جا مانده، بیش از سایر کشور‌ها از این تنش‌ها تاثیر می‌پذیرد.به گزارش اقتصاد24، ریال همواره در ورطه‌های ناپایدار سقوط و یا در برخی مواقع صعود قرار دارد و با هر خبر جدید سیاسی، همه چشم‌انتظار تغییر نرخ دلار می‌مانیم. جدیدترین و مهم‌ترین تنش دیپلماتیکی که ایران در چند وقت اخیر با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نزاع‌های سیاسی جدی با اسرائیل است. بامداد یکشنبه بیست و ششم فروردین ماه، ایران نسبت به حمله پیشین اسرائیل به سفارت ایران در سوریه، واکنش نشان داد و پهپاد‌های خود را به قصد حمله، روانه خاک اراضی اشغالی کرد. فارغ از نتایج و تلفات این حمله موشکی، اذهان عمومی، بالا رفتن نرخ ارز را پیش‌بینی کردند و این اتفاق نیز رخ داد. دلار که در بیست و پنجم فروردین ماه، در محدوده ۶۵ تا ۶۶ هزار تومان در نوسان بود، با افزایش تنش‌ها در ابتدای روز بیست و ششم فروردین، بر اساس اعلام برخی کانال‌ها مرز ۷۲ هزار تومان را نیز رد کرد.

نکته عجیب آن است که قرارگیری دلار آمریکا بر این نرخ، چند ساعتی بیشتر ادامه نداشت و پس از مدتی، بنا به دلایل نامعلومی این رقم مجدد به محدوده ۶۸ هزار تومان بازگشت. برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این کاهش قیمت ارز، برخلاف استمرار وجود تنش‌های جنگی میان ایران و اسرائیل، ادامه‌دار باشد.

قیمت ارز و سکه کاهشی شد
هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی به نوسانات بازار‌های اقتصادی در چند هفته اخیر اشاره کرد و توضیح داد: بخش مهمی از تغییرات نرخ دلار و طلا ناشی از متغیر‌های بنیادین اقتصادیست. در طی هفته‌های گذشته شاهد افزایش قیمت ارز و در کنار آن طلا بودیم. در این چند روز، به دلیل افزایش تنش میان ایران و اسرائیل، این شیب افزایش قیمت‌ها بیشتر شد و همچنین نرخ نفت در جهان نیز رشد یافت. بدیهست که هر چه تنش‌ها کمتر شود، این رشد قیمت‌ها و نوسانات بازار‌های اقتصادی کمتر خواهد شد.

وی ادامه داد: اخبار بازار‌ها در ایران حاکی از آن است که نرخ دلار تنها چند ساعت رشد قیمت نجومی داشته و در حال حاضر در مدار نزول است. دلیل اصلی آن را می‌توان کاهش نسبی تنش‌های جنگی میان ایران و اسرائیل دانست. به نظر می‌رسد چالش‌ها در حد محدود باقی بماند و تنش‌ها فراتر نرود. از این رو بازار ارز التهاب چند ساعته خود را از دست داد. اما نباید فراموش کرد ایران پیش از درگیر شدن با اسرائیل نیز با مشکل تورم و کاهش ارزش پولی دست و پنجه نرم می‌کرد؛ بنابراین نمی‌توان انتظار کاهش قیمت چشمگیر دلار را در این مدت داشت.

پایه‌های سست اقتصاد ایران
حق‌شناس  به وضعیت اقتصاد ایران در سال گذشته گریزی زد و گفت: دولت در سال گذشته بالاترین تراز تجاری منفی با رقمی حدود هفده میلیارد دلار را تجربه کرد. از یک سو تحریم‌ها و مشکلات در نقل و انتقالات پولی و از سوی دیگر کسری بودجه‌ای که دولت سال‌هاست با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود که نقدینگی در سال جاری، حدود ۲ درصد بیشتر از سال گذشته باشد. تمامی این اتفاقات در کنار یکدیگر، باعث تضعیف پول ملی ایران شده و نباید این عوامل را نادیده گرفت. تا وقتی این عوامل ناپایدارکننده اقتصاد، در ایران ماندگار باشند، شاهد رشد نرخ دلار خواهیم بود.

همه مصائب اقتصاد ایران ، سیاسی نیست
برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که کاهش نرخ دلار در ایران ادامه دار باشد. این درحالیست که بررسی بازار‌های مختلف نشان می‌دهد نرخ جهانی دلار حدود ۶ دهم درصد رشد داشته و ارزش واحد پولی آمریکا در مدار صعود است. مشخص نیست که برنامه‌ریزی‌های ایران برای جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش ریال، تا چه میزان و تا چه زمانی جوابگو باشد. تجربه ثابت کرده زمانی که دلار برای اولین بار مرز عددی را رد کند، حتی با کاهش موقت، مجدد به آن نرخ خواهد رسید.

همانطور که در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۱، دلار مرز ۶۰ هزار تومان را رد کرد و مجدد به بازه ۵۰ هزار تومان بازگشت، امروز از دلار شصت و خورده‌ای تومانی که قرار است ۷۰ هزار تومان را رد کند، صحبت می‌کنیم؛ بنابراین رسیدن دلار به ۷۰ هزار تومان در آینده‌ای نه چندان دور، دور از ذهن نیست. مگر آنکه تیم اقتصادی دولت، بتواند شاخص‌های مهم اقتصاد را بهبود بخشیده و از ادامه روند اشتباه مدیریت بازارها، درس عبرت بگیرد.