گروه اقتصادی: محسن پاک نژاد، ۵۹ ساله است. این یعنی که گزینه وزارت نفت، به عنوان یکی از مهمترین وزارتخانههای کشور و شریان اقتصادی ایران، نه آن قدر جوان است که بگوییم نمیتواند وزارتخانه را اداره کند و نه آن قدر پا به سن گذاشته که بگوییم به متعلق به مکتب پیرمردهاست و اتفاقا همین مساله در ترکیب با سابقه طولانی در بدنه وزارت نفت از وی یک گزینه مناسب برای وزارت نفت میسازد؛ یکی از معدود گزینههایی که شاید انتقادات کمتری را برانگیخت.
به گزارش اقتصاد ۲۴، پاک نژاد پیش از این سوابقی چون معاون امور تولید شرکت ملی نفت ایران را در رزومه خود داشته است. او همچنین، به عنوان معاون وزیر نفت ایران در امور مهندسی، پژوهش و فناوری نیز خدمت کرده است. پاک نژاد در عرصههای مختلف مرتبط با صنعت نفت ایران فعالیت کرده و نقشهای کلیدی در برنامهریزی و اجرای پروژههای نفتی داشته است. وزیر پیشنهادی نفت در مدیریت و بهرهبرداری از منابع نفت و گاز ایران نیز مشارکت کرده و یکی از افراد مؤثر در این حوزه به شمار میآید.با این سوابق دیگر عجیب به نظر نمیآید که ۱۰ مدیر ارشد نفتی در بیانیه ای سرگشاده از این مدیر نفتی دفاع کنند.
حمایت ۱۰ مدیر نفتی کشور از وزارت پاک نژاد
علی کاردر، حمیدرضا عراقی، سعید خوشرو، رامین حاتمی، رضا دهقان، رسول فلاح نژاد، حمید بورد، محمد صادق عظیمی فر، جهانگیر پورهنگ و تورج دهقانی ۱۰ مدیر نفتی هستند که به حمایت جدی از پاک نژاد به عنوان وزیر نفت پرداختند.
آنها در بخشی از بیانیه خود نوشته اند: «اکنون که فرصتی استثنایی برای انتخاب فردی از درون صنعت نفت فراهم آمده است، انتظار داریم که تمامی مسئولان، بهویژه نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، با حمایت از این انتخاب بجا، اجازه دهند تا مدیری از درون خود صنعت، سکاندار این وزارتخانه حیاتی شود.
این انتخاب نه تنها اعتماد و انگیزه کارکنان صنعت نفت را تقویت خواهد کرد، بلکه با بهرهگیری از تجربه و دانش مهندس پاک نژاد، میتواند راهحلهای عملی و فوری برای مشکلات موجود، از جمله ناترازی گاز و بنزین را به همراه داشته باشد. ما به خوبی میدانیم که کشور در شرایطی بسیار حساس و بحرانی از نظر انرژی قرار دارد و صنعت نفت بیش از هر زمان دیگری نیازمند مدیری است که بدون آزمون و خطا، با درک عمیق از وضعیت موجود، بتواند راهبری دقیق و کارآمدی ارائه دهد. انتخاب مهندس پاکنژاد، که فردی شناخته شده بهواسطه پاکدستی، سلامت اخلاقی و تعهد بینظیر به منافع ملی است، فرصتی بینظیر برای کشور است تا از این برهه حساس عبور کند.»
در بخش مهم دیگری از این بیانیه نیز با اشاره به مساله انتخاب افراد سیاسی خارج از بدنه وزارت نفت هم آمده است: اگر امروز، این فرصت مغتنم نادیده گرفته شود و مجدداً فردی سیاسی و خارج از این صنعت به عنوان وزیر انتخاب شود، دیگر جای گلایه و اعتراض نخواهد بود. صنعت نفت ایران سالهاست که از تصمیمات و مدیران سیاسی در این حوزه خسته شده و اکنون نیازمند مدیری است که نه از روی سیاست، بلکه با نگاهی تخصصی و حرفهای به این عرصه بپردازد.»در واقع به نظر میرسد اکنون اصلیترین محورهای حمایت از این کاندیدای وزارت نفت، اهمیت این موضوع است که این نامزد وزارت نفت، یک مدیر با سابقه نفتی و متعلق به بدنه همین وزارتخانه است.
مدیر نفتی برای همه فصول
محسن پاک نژاد، متولد سال ۱۳۴۵ در شهر تهران است. او کارشناسی مهندسی برق خود را از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع خود را نیز از دانشگاه صنعتی امیرکبیر گرفته است.پاک نژاد فعالیت خود در وزارت نفت را از دهه ۷۰ و زمانی که در میانه دهه ۲۰ زندگی بود آغاز کرد و اکنون بیش از ۳ دهه است که در وزارت نفت مشغول به کار است.
پاک نژاد در ابتدا به عنوان مشاور وزیر نفت و رئیس ستاد نظارت بر سوخترسانی وزارت نفت حکم گرفت، اما در فاصله سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹ به عنوان مدیر طرح توسعه میادین گازی فعالیت کرد و و در سال ۱۳۷۹ و زمانی که ۳۴ ساله بود، بهعنوان مدیرکل نظارت بر صادرات مواد نفتی و بازرسی فنی وزارت نفت منصوب شد.بعدتر نیز این مدیر جوان نفتی کشور، در فاصله سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ با حفظ سمت، در جایگاه عضو اصلی هیئت مدیره شرکت نفت مناطق مرکزی ایران فعالیت کرد. اما کوله بار تجربیات پاک نژاد پربارتر نیز میشود اگر بدانید که او در فاصله سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ مدیر برنامهریزی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران بود. سپس در سال ۱۳۸۶ بود که او به عنوان معاون مدیر برنامهریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران منصوب شد و تا ۱۳۹۲ در این جایگاه فعالیت کرد.
دوران فعالیت در دولت حسن روحانی
همزمان با ریاست جمهوری حسن روحانی و آغاز دولت یازدهم، محسن پاک نژاد بار دیگر به ستاد وزارت نفت بازگشت و حدود یک سال به عنوان مدیرکل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی وزارت نفت به کار مشغول بود.
محسن پاکنژاد سپس به مدت دو سال یعنی از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ به عنوان مدیرعامل و نایب رئیس هیئت مدیره شرکت بازرگانی نفت ایران (بهاختصار شرکت نیکو) فعالیت داشت. او پس از برکناری از این سمت در هشتم تیرماه سال ۱۳۹۵ با حکم علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، به عنوان معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور تولید منصوب شد.هم چنین بعدتر از سال ۱۳۹۷ بهعنوان معاون وزیر نفت در نظارت بر منابع هیدروکربوری منصوب شد و تا سال ۱۴۰۰ در این جایگاه ماند.
نزدیکی به زنگنه، آری یا خیر؟
یکی از مواردی که برخی علیه این مدیر نفتی باسابقه مطرح میکنند مساله نزدیکی وی به بیژن نامدار زنگنه است. نکته این جاست که البته چرا باید نزدیکی به یکی از کارآمدترین مدیران نفتی کشور یعنی بیژن زنگنه امتیاز منفی برای یک مدیر در حوزه این وزارتخانه تصور شود و از سوی دیگر اساسا چطور میشود مدیری که فارغ از همه گرایشات سیاسی به طور فنی و کارآمد از دهه ۷۰ تاکنون در بدنه وزارت نفت بوده را تنها منتسب به یک وزیر خاص کرد.
پاک نژاد در دولتهای هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی در بدنه وزارت نفت فعال بوده است. او تقریبا به عنوان مدیری کاملا غیرسیاسی توانسته در وزارت نفت به فعالیت خود ادامه بدهد و این دقیقا همان مساله ای است که در بیانیه ۱۰ مدیر نفتی نیز دیده میشد.
جالب این که احمد فاطمی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز درباره این گزینه وزارت نفت گفته است: «برخی از نمایندگان مدعیاند که محسن پاک نژاد وزیر پیشنهادیِ نفت؛ چهره نزدیک به آقای زنگنه وزیر پیشین نفت است، اما آقای پاکنژاد این موضوع را تکذیب کرده است. بیشتر جریان پایداریها این گونه بحثها را مطرح میکنند و با وی مخالف هستند.»
مخالفان پاک نژاد از جبهه پایداری و موافقان او از مدیران نفتی کشور
در واقع با این توضیح به نظر میرسد اصلیترین مخالفان وزارت محسن پاک نژاد، اقلیت افراطی و پرسروصدای جبهه پایداری هستند که با کاهش محسوس مشارکت شهروندان در مجلس بوده که موفق شده اند راهی پارلمان شوند.اصلیترین مصاف این گزینه وزارت را نیز اکنون باید در برابر همین اقلیت پرسروصدا دانست.
این در حالی است که در مقابل این جریان مدیران سابق و فعلی نفتی کشور را باید در زمره حامیان وزارت این نامزد دانست.کما این که مدیرعامل پیشین شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی نیز اخیرا درباره این گزینه وزارت گفت که حُسن آقای پاک نژاد نفتیب ودن و آشنایی کامل وی با بدنه صنعت نفت و همچنین جوان بودن ایشان است.
عباس کاظمی همچنین به شانا گفته بود: «امیدواریم مناسبات جهانی ما، از سوی مجموعه حاکمیت حلوفصل شود تا ایشان نیز بتواند در صنعت نفت تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد، همچنین امیدوارم با تشکیل اتاقهای فکر، با انتقال تجارب، حمایت و همراهی از سوی پیشکسوتان، ایشان در این حوزه موفق باشد و مشکلات این حوزه را برطرف کند. این آمادگی را نیز داریم که دراینباره هر کمکی بتوانیم انجام دهیم. دیپلماسی انرژی، کارایی انرژی، اقتصاد انرژی، انرژیهای غیرکربنی و رابطه آن با محیط زیست، امنیت عرضه و ایمنی انرژی از حوزههای مغفولمانده در صنعت نفت است. ما به خاطر همین ضعف در دیپلماسی انرژی نتوانستیم گاز خود را به هندوستان برسانیم که پیشنهاد من دراینباره تشکیل یک وزارت انرژی و تقویت همه ویژگیهای انرژی با تشکیل ساختار در این حوزه است.»
چرا ساماندهی میادین ایران و حوزه انرژی نیازمند مدیرانی، چون پاک نژاد است؟
در همین حال به گزارش اقتصاد ۲۴ نباید از یاد برد که پاک نژاد در طول دوران فعالیت خود در صنعت نفت، بر مدیریت و اجرای پروژههای بزرگ نفتی، از جمله پروژههای توسعه میادین نفت و گاز ایران نظارت داشته و این دقیقا همان بخشی است که اکنون حوزه نفت و انرژی ایران به آن نیازمند است. توسعه میادین گازی در شرایطی که وضعیت این میادین حتی میتوان گفت اسفبار است، توسعه میادین مشترکی، چون پارس جنوبی و آرش، توسعه میدان گازی چالوس در شمال، همگی نیازمند مدیری است که در این زمینه آگاهی، دانش و تجربه داشته باشد. همچنین از یاد نبریم که محسن پاک نژاد به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره شرکتهای مرتبط با صنعت نفت نیز فعالیت داشته و در تصمیمگیریهای استراتژیک این شرکتها نقش داشته و همچنین او علاوه بر فعالیتهای اجرایی، در حوزه آموزش و پژوهش نیز فعال بوده و به عنوان استاد دانشگاه و پژوهشگر در زمینه نفت و گاز فعالیت کرده است. مجموعه این تجربیات و البته هزینههایی که سه دهه دستکم برای آموزش دانشهای مربوط به حوزه نفت و گاز و انرژی و پتروشیمی برای یک مدیر شده شاید بیش از همه به ما این مساله را یادآوری میکند که چرا نه تنها محسن پاک نژاد گزینه مناسبی برای وزارت نفت است که حتی باید از چنین گزینههای کارآمدی دفاع کرد.