از کجا بفهمیم غلظت خون داریم؟

گروه علمی: نوعی بیماری که وقتی مقدار هموگلوبین خون از میزان نرمال بیشتر می‌شود، می‌توانیم بگوییم که فرد غلظت خون دارد. اما از کجا بفهمیم غلظت خون داریم؟به گزارش جام جم، ظاهرش نشان نمی‌دهد؛ این‌که بیماری ساده‌ای مانند غلظت خون می‌تواند حرکت خون در رگ‌ها را کند کرده، کم آبی شدید ایجاد کند، باعث لخته خون شده و در نهایت گاهی به سکته قلبی و مغزی یا حتی بیماری‌های مزمن مانند تنگی نفس منجر شود. واقعیت همین است که غلظت خون یا پلی‌سیتمی، بسیار آهسته رشد می‌کند. به این معنا که این شانس را به فرد می‌دهد که از پیشرفت بیماری جلوگیری کند و برای سال‌های طولانی، به دور از عوارض ناشی از آن، زندگی آرام و سالمی داشته باشد اما در غیر این صورت، دردسرهایی جدی برای فرد مبتلا به همراه خواهد داشت.

شاید بهتر است همین ابتدای ماجرا، این تصور اشتباه را که خون تیره یا حتی خون ظاهرا غلیظ، نشان‌دهنده غلظت خون فرد است، کنار بگذاریم؛ آن‌وقت است که بهتر می‌توانیم به مبانی علمی‌تری که بیماری پلی‌سیتمی را همان غلظت خون می‌گویند، اعتماد کنیم؛ نوعی بیماری که وقتی مقدار هموگلوبین خون از میزان نرمال بیشتر می‌شود، می‌توانیم بگوییم که فرد غلظت خون دارد. در واقع زمانی که درصد گلبول‌های قرمز خون بیشتر از حالت نرمال باشد، فرد به غلظت خون بالا مبتلا شده است؛ اتفاقی که باعث می‌شود کیفیت کار گلبول‌های قرمز کاهش پیدا کند و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و اندام‌های بدن به‌درستی انجام نشود.

خطری جدی در پس ظاهری آرام
شاید بهتر است به غلظت خون هم مانند فشار خون و دیابت نگاه کرد؛ چراکه خودش به‌تنهایی شاید چندان خطرناک به نظر نیاید اما زمینه‌ساز بیماری‌ها و مشکلاتی در بدن می‌شود که فرد را به دردسرهایی جدی می‌اندازد. مثلا این‌که افزایش غلظت خون در بدن می‌تواند باعث کُندشدن حرکت خون در قلب و رگ‌ها شود وخب چنین اتفاقی ممکن است خدای نکرده به سکته مغزی ختم شود.

آمبولی ریوی و بزرگ‌شدن کبد و طحال هم از دیگر عوارضی است که غلظت خون می‌تواند به‌دنبال داشته باشد. برای همین است که اتفاقا بر خلاف ظاهر آرام وبی‌حاشیه غلظت خون، می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌هایی شود که جبران‌شان، سخت، دشوار و زمان‌بر است؛ نوعی بیماری که آرام‌آرام و با گذشت زمان رشد می‌کند و در قریب به اتفاق موارد، خودش را در سنین۴۰سالگی به بعد نشان می‌دهد.

دچار غلظت نشوید
پیشگیری از ابتلا به غلظت خون، در دو گروه دسته‌بندی می‌شود؛ دسته اول عواملی هستند که دراختیار انسان است و با رعایت آنها می‌تواند از غلیظ‌شدن خون جلوگیری کند ودسته دوم،عواملی ناخودآگاه هستند که به‌دلیل شرایط زندگی، ژنتیکی، ارثی و...می‌توانند فرد را به غلظت خون برسانند؛ پس چه بهتر که از علت‌هایی مانند کشیدن سیگار، پرخوری و کم‌تحرکی و ازهمه مهم‌تر، تحمل استرس‌ و فشارهای ذهنی و روانی دوری کرد.

این راهم درنظر داشته باشید که افرادی که در ارتفاعات و مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند، به‌دلیل کمبود اکسیژن در چنین مناطقی، بیشتر از دیگران، ممکن است به بیماری غلظت خون مبتلا شوند. آن وقت است که برای غلظت خونی که در اثر تعریق شدید، کیست‌های متعدد کلیه، بیماری‌های زمینه‌ای، مسمومیت با مونوکسید کربن، مشکلات خونی و... ایجاد می‌شود، باید به فکر چاره‌ای درمانی و پزشکی بود.

درمان را جدی بگیر!
درمان‌های غلظت خون در سه گروه درمان‌های دارویی، پرتودرمانی و نهایتا درمان‌های خانگی که برای بسیاری از ما آشنا هستند، تقسیم‌بندی می‌شوند. این‌طور که معلوم است، پزشک برای کاهش غلظت خون، داروهای رقیق‌کننده خون را به شما پیشنهاد می‌دهد که این داروها را باید دقیقا طبق دستورالعمل و تجویز پزشک متخصص مصرف کنید.

در برخی موارد، پرتودرمانی و البته در بسیاری از موارد، مصرف مواد رقیق‌کننده خون مانند آب انار، چای سبز و...توصیه می‌شوند.در این میان، فراموش نکنید بیمارانی که به نشانه‌های غلظت خون‌شان آگاه هستند،باید درصورت بروزعلائم، پیش ازهرگونه خوددرمانی، خودشان را به پزشک متخصص برسانند؛ چراکه درمان غلظت خون اگر به‌موقع صورت نگیرد، می‌تواند مشکلاتی جدی‌تر ازهروقت دیگری را به همراه داشته باشد.

من غلظت خون دارم؟
«اگر ضعف و بی‌حالی و خستگی مداوم دارید، سردرد و سرگیجه به سراغ‌تان می‌آید، گاهی دچار تاری دید می‌شوید، بعد از حمام‌رفتن دچار خارش پوستی می‌شوید و تنگی نفسی بیش از حالت معمول دارید، به غلیظ‌بودن خون‌تان شک کنید.» این را دکترآرش انوشیروانی، فوق تخصص خون می‌گوید که معتقد است اینها فقط برخی از نشانه‌های احتمالی غلظت خون هستند اما برای تشخیص قطعی غلظت خون، شرح حال و معاینه، همراه با درخواست آزمایش‌های کامل لازم است: «اگر میزان هموگلوبین در بانوان بیشتر از ۱۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر ودرآقایان بیشتر از۱۸میلی‌گرم دردسی‌لیترباشد و همچنین به تناسب آن میزان هماتوکریت افزایش پیدا کند، احتمال غلیظ‌بودن خون فرد وجود دارد.»