گروه بین الملل: رییسجمهوری آمریکا، در یک فرمان اجرایی خواستار به صفر رساندن صادرات نفت ایران، از جمله به چین، منزوی کردن هرچه بیشتر ایران و پایان دادن به تهدید هستهای و موشکی جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن شده است.
دونالد ترامپ، در این فرمان اجرایی تاکید کرده که رفتار جمهوری اسلامی تهدیدی برای منافع ملی ایالات متحده است و ضروری است که حداکثر فشار بر حکومت ایران اعمال شود تا تهدید هستهای آن پایان یابد، برنامه موشکهای بالستیکش محدود شود و حمایت این کشور از گروههای به ادعای او«تروریستی» متوقف گردد.
در این فرمان اجرایی که از آن بهعنوان یادداشت یا دستورالعمل امنیت ملی نیز یاد شده است، به تاریخچهای از اقدامات جمهوری اسلامی علیه آمریکا و متحدانش اشاره شده و سپس دستورات مشخصی به وزیران خزانهداری، امور خارجه، دادگستری، بازرگانی و نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل برای اعمال فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی داده شده است.
در فرمان اجرایی رییسجمهوری آمریکا، «جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای و موشکهای بالستیک قارهپیما»، «خنثیسازی شبکه ایران و کارزار منطقهایش»، «تضعیف سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن و محروم کردن این نیروها از منابعی که فعالیتهای بیثباتکننده آنها را تامین میکند» و «مقابله با توسعه موشکها و سایر قابلیتهای تسلیحاتی متعارف و نامتقارن ایران» بهعنوان محورها و اهداف سیاست ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی ذکر شده است.
در این فرمان اجرایی، برای اعمال فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی پنج دستور مشخص به وزیر خزانهداری آمریکا داده شده است.
بر اساس دستور دونالد ترامپ، وزیر خزانهداری آمریکا موظف است که فورا تحریمها یا اقدامات اجرایی مناسب را علیه تمامی اشخاصی اعمال کند که شواهدی مبنی بر نقض تحریمهای مرتبط با ایران از سوی آنها وجود دارد.
وزیر خزانهداری آمریکا همچنین موظف شده است که کارزاری قوی و پیوسته برای اجرای تحریمهای ایران بهمنظور جلوگیری از دسترسی حکومت و نیروهای نیابتی آن به منابع مالی راهاندازی کند.
رییسجمهوری آمریکا همچنین وزیر خزانهداری را موظف کرده است که هرگونه مجوز عمومی یا دستورالعملی را که به ایران و یا نیروهای نیابتی آن تخفیف اقتصادی یا مالی میدهد، مورد بازنگری قرار دهد یا آنها را لغو کند.
ترامپ در فرمان اجرایی خود از وزیر خزانهداری خواسته است که دستورالعملها و راهنماییهای جدیدی را به بخشهای تجاری، از جمله کشتیرانی، بیمه و اپراتورهای بندری ارائه دهد و آنها را از خطرات نقض تحریمهای آمریکا آگاه کند.
براساس این فرمان اجرایی، وزیر خزانهداری ایالات متحده همچنین موظف شده است که تدابیر تدوین شده در گروه ویژه اقدام مالی (FATF) برای مقابله با اقدامات جمهوری اسلامی را حفظ کند و نظارتهای مالی برای جلوگیری از «درآمدزایی غیرقانونی ایران» را تقویت کند.
در فرمان اجرایی دونالد ترامپ برای ازسرگیری سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز موظف شده است که در چهار محور دست به اقداماتی مشخص و قاطع بزند.
بر اساس دستور رییسجمهوری آمریکا، وزیر امور خارجه این کشور موظف است معافیتهای تحریمی، بهویژه آن دسته از معافیتهایی که به حکومت ایران امتیازات اقتصادی یا مالی میدهد از جمله معافیتهای مربوط به پروژه بندر چابهار را لغو و یا بهگونهای اصلاح کند که موجب قطع بهرهمندی جمهوری اسلامی از امتیازهای ناشی از آن شود.
وزیر امور خارجه آمریکا همچنین موظف شده است که با همکاری وزیر خزانهداری صادرات نفت ایران، از جمله به چین، را به صفر برساند.
بر اساس این فرمان اجرایی، وزیر امور خارجه آمریکا موظف شده است که کارزاری دیپلماتیک را برای منزوی کردن جمهوری اسلامی در جهان، از جمله در سازمانهای بینالمللی رهبری کند.
دونالد ترامپ همچین از وزیر امور خارجه خود خواسته است که از استفاده جمهوری اسلامی از سیستم مالی عراق و کشورهای خلیج فارس برای دور زدن تحریمها جلوگیری کند.
در فرمان اجرایی رییس جمهوری آمریکا از نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل خواسته شده است که با همکاری متحدان، زمینه بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی را فراهم سازد.
نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل همچنین موظف شده است که جمهوری اسلامی را برای نقض پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای پاسخگو نگه دارد و همزمان جلسات شورای امنیت را برای برجسته کردن تهدیدهای جمهوری اسلامی برگزار کند.
دونالد ترامپ، وزیر دادگستری (دادستان کل) ایالات متحده را نیز موظف کرده است که تمامی اقدامات قانونی برای شناسایی، مختل کردن و محاکمه شبکههای مالی و لجستیکی وابسته به ایران را انجام دهد.
وزیر دادگستری آمریکا همچنین موظف شده است که محموله های نفت ایران را که بهطور غیرقانونی حمل میشود، توقیف کند.
بر اساس دستور رییسجمهوری آمریکا، وزیر دادگستری باید داراییهای دولتی ایران در ایالات متحده و خارج از کشور را شناسایی کند و رهبران و اعضای گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی را تحت پیگرد قانونی قرار دهد.
وزیر دادگستری آمریکا همچنین باید از تمامی ابزارهای حقوقی و سایبری برای مقابله با جاسوسی، نفوذ خارجی و سایر تهدیدهای مرتبط با ایران استفاده کند.
در فرمان اجرایی دونالد ترامپ، وزیر بازرگانی آمریکا نیز موظف شده است که کارزاری قدرتمند و پیوسته برای اجرای کنترلهای صادراتی بهمنظور محدود کردن دسترسی ایران به فناوریهای نظامی به راه بیندازد.
دونالد ترامپ در مقدمه فرمان اجرایی خود برای اعمال فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی، تاکید کرده است که جمهوری اسلامی از زمان تاسیس خود در سال ۱۳۵۷ بهعنوان یک حکومت انقلابی مبتنی بر دین، دشمنی خود را با ایالات متحده و متحدان این کشور اعلام کرده است.
به گفته رییسجمهوری آمریکا، جمهوری اسلامی همچنان «بزرگترین حامی دولتی تروریسم در جهان» است و از گروههایی مانند حزبالله، حماس، حوثیها، طالبان، القاعده و سایر شبکههای تروریستی حمایت کرده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خود از سوی دولت آمریکا بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی تعیین شده است.
ترامپ در این فرمان اجرایی تاکید کرده است که ایران، از جمله سپاه پاسداران، از عوامل و ابزارهای سایبری برای هدف قرار دادن شهروندان ایالات متحده در داخل این کشور و سایر نقاط جهان و اقداماتی نظیر حمله، آدمربایی و قتل استفاده میکند.
به گفته رییسجمهوری آمریکا، جمهوری اسلامی همچنین به گروههای نیابتی خود، ازجمله سازمان جهاد اسلامی و حزبالله، دستور داده است تا سلولهای خفتهای را در داخل آمریکا ایجاد کنند و در حمایت از «فعالیتهای تروریستی حکومت ایران» فعال شوند.
به گفته او، ایران همچنین مسئول ادامه حملات حوثیها علیه نیروی دریایی ایالات متحده، ناوگان متحدان این کشور و کشتیرانی تجاری بینالمللی در دریای سرخ است.
ترامپ همچنین یادآوری کرده است که از آوریل ۲۰۲۴، ایران دو بار به حملات موشکی بالستیک و کروز علیه اسرائیل دست زده است.
او سپس برنامههای هستهای و موشکی جمهوری اسلامی را «تهدیدی وجودی» برای ایالات متحده و کل جهان متمدن خوانده و تاکید کرده است که یک حکومت مانند جمهوری اسلامی هرگز نباید اجازه یابد که به سلاح هستهای دست یابد، یا از تهدید به دستیابی و استفاده از آن برای اخاذی از آمریکا و متحدانش استفاده کند.
دونالد ترامپ در دستور اجرایی خود با اشاره به پنهانکاریهای جمهوری اسلامی و خودداری از همکاری با آژانس یینالمللی انرژی اتمی تاکید کرده است: «ما باید تمامی مسیرهای جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هستهای را مسدود کنیم و به اخاذی هستهای حکومت ایران پایان دهیم.»
ترامپ بعد از صدور دستوری برای احیای «فشار حداکثری» بر ایران گفت که دستور او بسیار سختگیرانه است، اما مایل به دیدار با رئیسجمهور ایران است تا تهران را ترغیب کند دست از تلاش برای رسیدن به سلاح هستهای بردارد.
رئیسجمهور آمریکا در کاخ سفید همچنین اعلام کرد دستوراتی به مشاورانش داده که اگر ایران او را ترور کند، «نابود شود و هیچ چیزی باقی نماند».
اشاره او به گزارش وزارت دادگستری آمریکا در نوامبر گذشته است که ایران تلاش کرده بود او را پیش از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری آمریکا ترور کند. مقامات ایرانی این اتهام را رد کرده و بهتازگی نیز مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در گفتوگو با رسانههای آمریکایی تاکید کرد که تهران به دنبال چنین چیزی نیست.
ترامپ یادآوری کرد برای صدور دستور فشار بر ایران مردد بوده است و ابراز امیدواری کرد که نیازی به استفاده از این دستور نباشد.
او بار دیگر تأکید کرد ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد و افزود حق ما است که از فروش نفت ایران جلوگیری کنیم.
دونالد ترامپ ساعاتی پس از اعلام این تصمیم در نشست خبری مشترکی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، از تمایل خود برای دستیابی به توافق با ایران سخن گفت.
ترامپ اظهار داشت: «این حرفها را به ایران که با دقت گوش میدهد، میگویم. من واقعا دوست دارم بتوانیم به توافقی خوب برسیم، توافقی که به شما اجازه دهد زندگیتان را ادامه دهید. شما موفق خواهید شد.»
رئیسجمهور ایالات متحده سپس به ستایش از مردم ایران پرداخت و گفت: «مردم ایران فوقالعادهاند؛ سختکوش، با استعداد، و زیبا. واقعا گروهی باورنکردنی هستند. من آنها را خوب میشناسم؛ دوستان زیادی از ایران دارم، همینطور دوستان ایرانیتبار در آمریکا. آنها به ایران افتخار میکنند.»
وی سپس بار دیگر عنوان کرد که از اتخاذ سیاست فشار حداکثری بر ایران ناراضی است و اظهار داشت: «باور کنید از انجام این اقدامات خوشحال نبودم، فقط میخواهم این را درک کنید. امیدوارم بتوانیم کاری کنیم که اوضاع به سمت یک فاجعه پیش نرود. من چنین چیزی را نمیخواهم.»
در همین حال روزنامه وال استریت ژورنال خبرداده است که پیش از مراسم تحلیف ریاستجمهوری آمریکا، تیم انتقالی ترامپ به برخی افراد اطلاع داده بود که او قصد دارد به عربستان سعودی برود تا تضمینهایی دریافت کند که اگر فشار بر ایران را افزایش دهد، عربستان نفت بیشتری تولید خواهد کرد.تیم ترامپ برآورد کرده است که تحریمهای جدید علیه ایران میتواند صادرات این کشور را ۵۰۰هزار تا ۷۵۰هزار بشکه در روز کاهش دهد.
تحریمهای مورد بحث در صورت عدم محدود شدن برنامه هستهای ایران شامل هدف قرار دادن بنادر چینی که نفت ایران را وارد میکنند، معاملات نفتی عراق با ایران و سایر مسیرهای انتقال نفت ایران است.
دو مقام سابق آمریکایی گفتهاند که عربستان سعودی تمایلی به افزایش سریع تولید ندارد، زیرا از تکرار مازاد عرضه در سال ۲۰۱۹ نگران است.
در آن سال، دولت ترامپ از عربستان خواست که با پیشبینی بازگشت تحریمهای ایران، تولید خود را افزایش دهد، اما سپس عربستان را غافلگیر کرد و به برخی خریداران آسیایی نفت ایران معافیت داد که منجر به عرضه بیش از حد نفت و کاهش قیمتها شد.
یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار این است که سعودیها بهصورت خصوصی اعلام کردهاند که به مشارکت روسیه در ائتلاف اوپکپلاس نیاز دارند تا قیمتها را حفظ کنند.