مشاهداتی که خواب از چشمان «وزیر» ربود

به گزارش ایسنا، دکتر سیدحسن هاشمی در مطلبی با عنوان «حضور تیم سلامت در زندان‌ها مصداق یک کار جهادی است» در وب سایت شخصی خود آورده است:« نخستین بار بود که وارد یک زندان می‌شدم. به نظرم از پشت دوربین یک فیلم مستند هم نمی‌توان عمق آن چه را در چنین فضایی می‌گذرد به تصویر کشید. چیزهایی که دیدم تکان دهنده و بسیار آزار دهنده بود. قزل‌حصار بزرگ‌ترین زندان کشور است که گنجایش ٦ هزار زندانی را دارد و امروز بیش از دو برابر این رقم را در خود جای داده است. زندانیانی که بیش از ٥٠ درصدشان زیر ٤٠ سال سن دارند و بسیاری از آنها جوان هستند. جوانانی که باید در بازار کار کشور، نیروی مولد باشند. جوانانی که دیدن‌شان پشت میله‌های زندان، درد را بر جان و دل انسان می‌نشاند.

نمی‌دانم مقصر شرایطی که دیدم، کیست؟ و آیا در چنین شرایطی به دنبال مقصر بودن گره‌ای را باز می‌کند؟ یا بهتر است به فکر درمانی برای این درد باشیم. دردی که به بخش‌های مختلف جامعه آسیب می‌رساند. آن چه مسلم است این که نمی‌توان بر این مشکل چشم فروبست. اگر هم چنین کنیم، دیری نخواهد پایید که این معضل، خود را بر زندگی همه ما تحمیل می‌کند. نمی‌توانیم نقش مواد مخدر را در گسترش جرم، محکومیت و زندانی شدن نیروهای اکثراً جوان کشور نادیده بگیریم. نمی‌توانیم حدود ٨٠٠ نفر را در یک سوله بگنجانیم و انتظار نداشته باشیم با معضل بیماری‌های واگیردار مواجه شویم. آری، زندان محیطی سخت آزار دهنده است، چون بی‌سواد و پزشک و مهندس، آن که ٦ ماه محکومیت دارد و آن که ٢٠ سال و پیر و جوان مجبورند زیر یک سقف روزگار بگذرانند؛ ١٤ نفر در ٥ متر مربع، روی تخت‌های سه طبقه.

محیط زندان سخت تکان دهنده است چون بیماری‌های پوستی، سل مقاوم، ایدز و... در یک قدمی انسان‌ها قرار دارد و این در حالی است که متأسفانه هیچ‌کدام از آنها تحت پوشش بیمه نیستند. شب گذشته فکر پزشکان مشغول به کار در زندان‌ها که با مشکلات بهداشتی و خطرات ناشی از بیماری‌های مختلف درگیر هستند و ماهانه حدود ١ میلیون و ٣٠٠ هزار تومان حقوق می‌گیرند، خواب از چشمانم ربود.

البته نباید از حق بگذریم که مدیران، مسئولان و تیم پزشکی حاضر در زندان‌ها نهایت تلاش خود را به‌کار می‌برند و کاری جهادی و ایثارگرانه انجام می‌دهند؛ ولی باز هم زندانیان حتی برای نیازهای ضروری خود با مشکلاتی مواجه هستند. وضعیتی که من دیدم، نیاز به توجه بیشتر دارد. سرانه بهداشت و حتی نیروی انسانی زندان‌ها بسیار پایین است. در گام نخست باید تلاش کنیم این سرانه را تغییر دهیم.

سازمان‌های بیمه‌گر هم باید در این مورد تکلیف خود را انجام دهند. در حال حاضر از بودجه طرح تحول سلامت، اعتباراتی به سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت می‌شود و آنها موظف هستند سهم خود را از این سرانه پرداخت کنند. یادمان باشد که زندانیان دیر یا زود به جامعه باز می‌گردند و اگر به بیماری‌های واگیردار مبتلا شده باشند، به یک بمب ساعتی متحرک می‌مانند. بمبی که می‌تواند به سلامت بخشی از جامعه آسیب جدی برساند.

در مورد قزل حصار باید سرانه بهداشت و درمان زندان را در قالب برنامه پزشک خانواده ببینیم تا دریافتی پزشکان حاضر در زندان افزایش یابد. برای سازمان امور زندان‌ها نیز باید تعدادی پرستار جذب کنیم که می‌توان با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح، پرستاران داوطلب، دو سال خدمت سربازی خود را در زندان‌ها بگذرانند و حقوقی اضافه بر حقوق دوران خدمت نیز برای آنان در نظر گرفته شود.

این مدل می‌تواند در زندان قزل حصار به صورت آزمایشی اجرا شود و بعد در سطح کشور گسترش یابد. با افزایش تعداد پرستاران، در کنار سایر خدمات، بیماریابی در زندان‌ها دائمی می‌شود. دیروز دستور دادم ضمن تجهیز درمانگاه، یک آزمایشگاه مجهز نیز در قزل حصار راه‌اندازی شود تا در هنگام ورود، زندانیان دارای بیماری‌های واگیر مشخص شوند. یکی از همکاران را نیز مأمور رسیدگی و پیگیری این امور کردم تا ظرف یک ماه آینده مقدمات کارها فراهم و مشکلات بهداشتی زندان برطرف شود.

گزارشی از این دیدار را در هیأت دولت هم ارائه دادم. پیرو این گزارش، جناب آقای دکتر جهانگیری به وزرای دادگستری و اقتصاد دستور پیگیری و بررسی دادند تا شرایط مناسب‌تری در زندان‌ها فراهم شود. امیدوارم ما هم بتوانیم متخصصان داخلی، عفونی و روانپزشکانی را در اختیار زندان‌ها قرار دهیم. همچنین ضروری است با همکاری قوه قضاییه بیمارستانی ویژه زندانیان احداث کنیم. از سازمان و نهادهای مختلف هم تقاضا می‌کنم به جای ساخت هتل و سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در شهرهای مختلف از مشهد تا کیش، در ساخت زندان‌هایی مشارکت کنند که حداقل امکانات لازم را برای یک زندانی داشته باشند تا شاهد صحنه‌های دردناک و متأثر کننده در زندان‌ها نباشیم.

البته می‌دانم که زندان، محل گذراندن دوره محکومیت و بازپروری است، اما من مسئول بهداشت و درمان همه مردم کشور هستم و هر کجا مشکلی در این زمینه وجود داشته باشد، خود را موظف می‌دانم که آن را پیگیری کنم. اقداماتی برای سامان بهداشت زندان‌ها نیز از همین دست است و نتیجه آن در کل جامعه تأثیرگذار خواهد بود. همه می‌دانیم که ابتدا باید از وقوع جرم پیشگیری کرد ولی زمانی که جرم اتفاق افتاد، نباید محیط زندان محلی برای گسترش انواع بیماری‌ها باشد. مجرمان هرکدام دارای حقوق شهروندی هستند که نباید نسبت به آنها بی‌تفاوت بود. البته باید انصاف را رعایت کنیم؛ در سال‌های گذشته درخصوص کنترل ایدز و سل در زندان‌ها اقدامات زیادی صورت گرفته است.

هر چند روز سختی را گذراندم اما خوشحالم که حضور در زندان قزل حصار منجر به اخذ تصمیمات خوبی با کمک مسئولان و رئیس قوه قضاییه در مورد بهبود وضعیت زندان‌ها شد. قرار شد کار گروهی به‌منظور سامان اقدامات پیشگیری و تجهیز امکانات پزشکی و همچنین احداث یک آزمایشگاه قوی تشکیل شود و تمام این تصمیمات ظرف ٣ ماه آینده اجرایی گردد. امیدوارم پس از جلسه‌ای که ٣ ماه دیگر در وزارت بهداشت با حضور تمام مسئولان ذیربط خواهیم داشت؛ گزارش دلگرم کننده‌ای به مردم عزیز بدهم.»