اوباما: اعراب خودشان بحران سوریه را حل کنند

در طول چهار سال گذشته باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا سوری ها را ترغیب می کرد که با حکومت کشورشان بجنگند، در عین حال که در طول این سال ها مواضعش همیشه غامض و تردیدآمیز بوده است. یک بار می گفت که حکومت سوریه مشروعیتی ندارد و بار دیگر همه را دعوت به مذاکره با آن می کرد. در حالی که با تلاش های عربی برای کمک به شورشیان و مخالفان مسلح سوری نیز بارها مخالفت کرده و همیشه مخالف دخالت نظامی بوده و حتی اجازه نداده است که منطقه پرواز ممنوع علیه نیروهای اسد اعمال شود.

تنها چند روز بعد از آغاز عملیات عربستان علیه یمن موسوم به "طوفان قاطع" به رهبری عربستان بود که باراک اوباما اظهارات غریبی را بیان کرد و گفت که نمی فهمد چرا عده ای می خواهند دخالت نظامی در سوریه علیه حکومت اسد را ترغیب کنند. آنها اگر واقعا به جنگ با سوریه معتقدند چرا خودشان کاری نمی کنند؟ اظهارات باراک اوباما بحث و جدل های بسیاری ایجاد کرد به گونه ای که بعضی ها این سوال برایشان پیش آمد که آیا اوباما منظوری از این اظهارات داشته یا صرفا می خواهد همه را به پایبندی به یک سری اصول بین المللی گوشزد کند یا این که می خواهد مواضع امریکا را در رد دخالت نظامی در سوریه توجیه کند.

بسیاری این گونه تحلیل می کردند اظهارات باراک اوباما بیان کننده تغییر سیاست های کاخ سفید در قبال بحران سوریه است که هیچ گاه نخواسته علیه آن گزینه سخت گیرانه ای را اعمال کند. طرفداران حکومت سوریه و رسانه های شبه رسمی سوریه نیز تلاش می کنند که اظهارات اوباما را نادیده بگیرند، خصوصا آن بخش از اظهارات او که پرسید چرا عرب ها خودشان با اسد نمی جنگند؟ شاید هم می خواهند از پاسخ دادن طفره بروند. شاید هم این گونه برداشت کرده اند که اوباما به دیگران نشانه ای داده است که جبهه تازه ای را در سوریه باز کنند، یعنی به عبارت دیگر خود امریکا عملا این جبهه را گشوده و اکنون دیگر نوبت دیگران است که ادامه دهند، در نتیجه کسی نمی تواند پاسخی به او بدهد.

در مورد مخالفان سوریه، می توان گفت که آنها به دو دسته خوش بین و بدبین تقسیم شده اند، آنها دقیقا از همین نکته نظر ذکر شده به اظهارات اوباما می نگرنند. اکنون آنها صحبت از امکان آغاز "طوفان قاطعی" برای حالت سوریه می کنند. البته چنین طوفانی نمی تواند جلوی نفوذ ایران را در جهان عرب بگیرد. ایران می خواهد با عبور از سوریه کل منطقه خاورمیانه را ببلعد. تقریبا همه مخالفان سوری بر این نکته وحدت نظر دارند که جنگ جاری در سوریه و یمن و لبنان و عراق و بحرین همگی یکی است، به این معنا که این کشورها تبدیل به صحنه بازی برای نفوذ ایران شده اند و اکنون وقت آن رسیده است که جلوی آن گرفته شود.

عقاب یحیی، مخالف سوریه و عضو هیات سیاسی ائتلاف مخالفان سوری در این باره به العرب می گوید: «کسانی که این گونه تفسیر می کنند که اوباما چراغ سبز نشان داده و به گونه ای گفته که چه کسی جلوی دخالت اعراب در سوریه را گرفته است؟ باید به آنها گفت که اوباما تنها می خواسته است از مواضعش دفاع کند. مردم سوریه از او ناامید شده اند. او شرمند مردم سوریه و مخالفان شده و باب را برای سرکوب بیشتر توسط حکومت سوریه باز گذاشته است.

اخیرا حرف های رئیس سازمان امنیت و وزیر امور خارجه نیز بر اظهارات او مهر تایید زده است. در حالی که امریکا می رود با ایران به توافق برسد، سوال های بسیاری مطرح شده است. بسیاری از اظهارات اوباما این گونه برداشت کردند که او کشورهای عربی و اعراب خلیج فارس را ترغیب کرده است که بیشتر درگیر پرونده های منطقه ای شوند و به نوعی خود را بیشتر غرق کنند.» وی در ادامه می افزاید: «من شخصا قلمداد نمی کنم که اوباما چراغ سبزی نشان داده باشد. سیاست های اوباما قابل دفاع نیستند. او می خواهد در چنین وضعیتی توپ را به زمین دیگران بیندازد.»

اما ولید البنی، دیگر مخالف سوری نظری متفاوت دارد. او می گوید: «اظهارات اوباما به این معنا است که ایالات متحده آماده حمایت از هر گونه عملیاتی علیه حکومت سوریه است به شرطی که هزینه اقتصادی به دنبال نداشته باشد.» وی در گفت وگو با العرب همچنین می گوید: «روشن است که اولویت ایالات متحده احیای نیروی اقتصادی و عدم درگیر شدن در منازعات نظامی است که می تواند پایه های این اقتصاد تازه درمان شده را به لرزه در آورد.» البنی همچنین می گوید: «امریکایی ها کشورهای منطقه را به سمتی سوق می دهند که خودشان راه حلی برای مشکلاتشان بیابند، با پایبندی به پوشش های بین المللی سیاسی و لجستیکی مطابق با مختصات منطقه ای.»

او در ادامه می افزاید: «رئیس جمهور اوباما می خواست برای اسد و حامیان او روشن کند که آماده هر گونه حمایت از هر عملیاتی است که هزینه های اقتصادی برای امریکا نداشته باشد، حالا چه بخواهد سرنگونی اسد باشد چه بخواهد مجبور ساختن او برای قبول نتایج نشست ژنو باشد که بر پایان مسالمت آمیز حکومت سوریه تاکید دارد و وحدت سوری ها را تضمین می کند.» محمد صبرا، رئیس اجرایی حزب جمهوری سوری، از احزاب مخالف حکومت اسد نیز بر این اعتقاد است که ایالات متحده می خواهد مشکلات خاورمیانه توسط قدرت های منطقه ای و نه با دخالت مستقیم نظامی حل و فصل شوند.

او در این باره می گوید: « آن چه اوباما گفت چیز جدیدی نبود، هیچ کس را هم شوکه نکرد، دولت امریکا همیشه گفته است که در سوریه دخالت نظامی نمی کند اما مانع از دخالت طرف های دیگر هم نمی شود. این استراتژی امریکا در منطقه است. می گوید می تواند منطقه را برای درگیری قدرت های بزرگ منطقه ای خالی بگذارد تا خودشان وارد عمل شوند و مشکلاتشان را به هر نحوی حل کنند. البته به دنبال چارچوب روشنی است که این جنگ به جنگی فراگیر هم تبدیل نشود در عین حال اجازه بازسازی به قدرت های در حال جنگ در سوریه را نیز می دهد.»