وضعیت کنونی بازار چای در ایران به گونهای است که حجم عملکرد کارخانههای چایسازی قابل قیاس با چایهای خارجی نیست، چرا که تولید داخلی نهایتا ۱۵ درصد از سهم بازار کشور را دارد و به همین نسبت هم در درآمدها اثرگذار است. به عنوان مثال قیمت چای خارجی کیلویی ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان و قیمت چای ایرانی بین کیلویی ۷۰۰۰ تا نهایتا حدود ۱۸ هزار تومان است.
دست و پنجه نرم کردن کشاورز چایکار با مشکلات موجود برای تولید چای تا آن اندازه زیاد است که او را برای تولید کم و در برخی اوقات اراده وی را برای عدم تولید مصمم می سازد و او ناگزیر میشود تیشه به ریشه بوتههای چای به عنوان تنها محصول تولیدی خود بزند و به شغل دیگری روی بیاورد. امری که نه تنها به نفع او نیست بلکه بازار داخلی را برای انباشت محصول چای کشورهای دیگر مهیا ساخته و این ام به معنای آن است که باید برای محصول چای فاتحه بخوانیم.
برای اینکه تولید چای داخلی رونق بگیرد، نیاز است تا حمایت از چایکار و تبلیغات برای مصرف چای داخلی در اولویت دستگاههای مربوطه قرار بگیرد. زمان آن رسیده است که برای تقویت و حمایت همه جانبه از این محصول استراتژیک، تبلیغ برای مصرف چای ایرانی را گستردهتر کنیم تا چای اصیل ایرانی برای نسل امروز همانند پدران و مادران ما لبریز و لب سوز بماند.
دکتر محمد ولی روزبهان، رییس سازمان چای کشور در این خصوص به خبرنگار خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه گیلان، اظهار کرد: نیاز کشور به چای خشک ۱۱۰ هزار تن است که حدود ۱۴ هزار تن آن( معادل ۱۳ درصد) در داخل تولید میشود و این در حالی است که در سالها گذشته ۶۵ درصد نیاز مصرفی کشور را در داخل تولید میکردیم که البته تنها حدود ۵۰ هزار تن تولید داخل در بازار داخلی مصرف میشد.
وی اضافه کرد: هم اکنون ۲۰ هزار هکتار از باغات چای فعال هستند و بیشترین میزان تولید و برداشت این محصول به رودسر، لاهیجان و لنگرود اختصاص دارد.
رییس سازمان چای تصریح کرد: چای خارجی که نیمی از آن به ارزش حدود ۲۰۰ میلیون دلار به کشور قاچاق میشود عمدتا رنگ و اسانس است که مردم ایران آن را با رغبت میخرند اما چای ایرانی جزو با کیفیتترین چای موجود در جهان است که با قیمتهای بالایی به کشورهای اروپایی صادر میشود.
تبلیغ چای خارجی مغایر با حمایت از تولیدکنندگان
روزبهان ادامه داد: حدود ۸۵ درصد چای موجود در بازار کشور خارجی بوده و طبیعی است که شرکتهای مختلف آن را وارد کنند و برای معرفی محصول خود آن را تبلیغ کنند. نمیشود آنها را به عنوان حمایت از تولید داخلی از تبلیغات منع کرد اما تبلیغات در رسانه ملی مسئله دیگری است، چرا که تبلیغات در رسانه ملی مقبولیت را بیشتر می کند و یک جنبه قانونی به محصول خاص میدهد. با توجه به قوانینی که در سالهای قبل هم وجود داشت تبلیغ محصول ۱۰۰ درصد خارجی که در داخل کشور تولیدش را داشته باشیم ممنوع است و بر این اساس درخواستی از رییس صدا و سیما داشتیم تا تبلیغ چای ۱۰۰ درصد خارجی را ممنوع کنند که البته این مکاتبات آثارش را گذاشته و تبلیغات محدود شده است.
محمدعلی نجفی، استاندار گیلان در جلسه چای استان بر ضرورت انعکاس تحولات مثبت صورت گرفته از سوی صدا و سیما و رسانهها تأکید کرد و افزود: این اقدامات باید در معرض دید مردم قرار بگیرد تا تغییرات را احساس کنند و بدانند که این تحولات در حد شعار نیست.افزایش کیفیت و رفع موانع تولید چای داخلی باید به حدی برسد که این محصول توسط مشتریان پیش خرید شود.