150 هزار واحد مسکن‌مهر در مناطق "پرت‌و پلا" بود

عباس آخوندی با اشاره به برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی برای کاهش شاخص دسترسی به مسکن در میان طبقات مختلف جامعه عنوان کرد: در حال حاضر میانگین دسترسی به مسکن در جامعه ایران 11 سال و 8 ماه است که البته این مساله در میان دهک‌های آسیب‌پذیر جامعه به شدت وضعیت بدتری دارد. طبق برنامه‌ ریزی‌های صورت گرفته در طرح جامع مسکن باید این شاخص به شدت کاهش یافته و در قالب دو مرحله به یک اقتصاد خوب و میانگین شش سال برسد. وی با اشاره به شاخص میزان تراکم خانوار در هر واحد مسکونی تصریح کرد: در این شاخص وضعیت بازار ایران چندان بد نیست و ما در حال حاضر به رقم 1.05 خانوار در هر واحد مسکونی رسیده‌ایم، اما اگر بخواهیم این شاخص را از فضای کلی جدا کرده و در محلات مختلف بررسی کنیم در بعضی نقاط شهری این شاخص بالا می‌رود که این موضوع نیز نیاز به اصلاح دارد.

وزیر راه و شهرسازی افزود: براساس آمار‌های رسمی مرکز آمار در ایران یک میلیون و 600 هزار واحد مسکونی خالی از سکنه وجود دارد که این نشان‌دهنده بالا‌رفتن میزان تراکم خانوار در بعضی از واحد‌های مسکونی شهری است. آخوندی از دو عامل اصلی برای به وجود آمدن این تعداد از واحد‌های خالی در بازار مسکن ایران یاد کرد و گفت: نخست این عامل بحث شهرفروشی بوده است. زمانی در ایران صحبت از فروش تراکم یا تغییر کاربری یک قبح ذاتی داشت و کسی جرأت بیان کردن آنها را پیدا نمی‌کرد، اما در حال حاضر در بسیاری از نقاط شهری رسما این دو موضوع به فروش می‌رسد و این فروش قانون باعث شده اوضاع بازار مسکن به هم بریزد.

وی ادامه داد: دلیل دیگر به شاخصه‌ای از جامعه ایرانی باز می‌گردد در ایران داشتن خانه همواره وسیله حفظ قدرت پول بوده است و این موضوع باعث بالا‌رفتن تدریجی قیمت ملک و زمین شده است. ما در تلاشیم در قالب طرح جامع مسکن در مقابل این دو عامل برهم زننده نظم بازار قرار بگیریم و اقداماتی را انجام دهیم، هرچند این موضوع یک مساله‌ی فرابخشی است و به شرایط اقتصاد کلان کشور نیز وابستگی بسیار دارد. وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که سال بودجه‌ای جاری یکی از سخت‌ترین سال‌های مالی برای دولت در سال‌های پس از انقلاب است، اظهار کرد: با توجه به پایین آمدن درآمد‌ها اگر دولت بخواهد به برنامه اصلی خود یعنی ورود نکردن به منابع اعتباری بانک مرکزی پایبند باشد قطعا از نظر منابع اعتباری به شدت در شرایط سختی قرار خواهد گرفت. در کنار آن بانک‌ها نیز به عنوان یاری‌کننده دولت در این شرایط وضعیت سختی دارند و از این ‌رو می‌توان گفت در شرایط فعلی تامین مالی یک از سخت‌ترین مسائل برای پروژه‌های مختلف کشور است.

آخوندی با اشاره به طرح‌های جدید وزارت راه و شهرسازی برای بهبود وضعیت تامین منابع مالی اظهار کرد: روز گذشته در قالب برنامه‌ای که با بانک مسکن نهایی کردیم برای نخستین‌بار یک پروژه مالی در کشور آغاز به کار کرد که در فضای بین‌المللی از آن به مدیریت دارایی‌ها یاد می‌شود. در قالب این پروژه دولت با یک نهاد مالی قرار‌داد می‌بندد و منابعی که در اختیار داشته، اما امکان نقد کردن آنها وجود نداشته است را به این نهاد اختصاص می‌دهد. وی ادامه داد: برای مثال در حال حاضر ما در شهر جدید پردیس چند هزار میلیارد تومان زمین داریم که نه قابل فروش است و نه می‌توان با تغییر کاربری در آن درآمدزایی کرد. در کنار آن برای رساندن خدمات زیربنایی به این نهادها نیز پول کافی در اختیار دولت نیست. در قالب طرح مدیریت دارایی‌ها ما به بانک وکالت می‌دهیم که خودش نحوه‌ی استفاده از این زمین‌ها را مدیریت کند، اما در کنار آن در کوتاه‌مدت به ما نقدینگی بدهد که بتوانیم از آن استفاده کنیم که البته این موضوع می‌تواند به خدمات زیربنایی طرح مسکن مهر نیز کمک کند.

150 هزار واحد مسکن‌مهر در مناطق "پرت‌و پلا" بود
وزیر راه و شهرسازی درباره‌ی آخرین وضعیت طرح مسکن مهر توضیح داد: این طرح که با ساخت دو میلیون و 300 هزار واحد مسکونی جدید در سرتاسر کشور کار خود را آغاز کرد در حال حاضر در چند محور مختلف طبقه‌بندی می‌شود. حدود 150 هزار واحد از مسکن مهر عملا در مناطق پرت و پلا قرار داشت و عملا پس از گذشت چند سال هیچ متقاضی برای آنها پیدا نشد، از این رو در حال حاضر این واحد‌ها در آمار مسکن مهر جای ندارد. آخوندی افزود: از میان دو میلیون و 150 هزار واحد باقی‌مانده تاکنون بیش از یک میلیون و 600 هزار واحد به بهره‌برداری رسیده و در اختیار متقاضیان قرار گرفته است. واحد‌های باقی‌مانده نیز هر یک در حدود 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارند که امیدواریم 300 هزار واحد آن در سال جاری و 200 هزار واحد باقی‌مانده نیز در سال بعد به افتتاح نهایی برسد.

وی با بیان این‌که خدمات زیربنایی مسکن مهر 5600 میلیارد تومان منابع اعتباری نیاز دارد، اظهار کرد: بخشی از مشکلات مربوط به واحد های افتتاح نشده به ما بر نمی‌گردد و مشکل از حدود 200 تعاونی است که دراین عرصه فعال بوده و به دلیل اختلال در نحوه‌ی مدیریت با مشکلاتی مواجه شده‌اند که البته در این راستا مذاکرات‌مان با وزارت کار برای تعیین تکلیف این تعاونی‌ها ادامه دارد. وزیر راه و شهرسازی به سهم بالای زمین در قیمت تمام شده مسکن در ایران نیز اشاره کرد و گفت: به‌طور میانگین در واحد‌های مسکونی حدود 60 درصد از قیمت تمام شده ساختمان به زمین اختصاص پیدا می‌کند. این رقم در بازار‌های لوکس حتی به بیشتر از 90 درصد نیز می‌رسید. این در حالی است که موضوع زمین در بسیاری از نقاط دنیا حل شده و در ایران به عنوان یک پدیده غیرقابل حل مطرح شده است.

آخوندی ادامه داد: تا زمانی که ما در مقابل سوداگری زمین نایستیم و فروش قانون در کشور را متوقف نکنیم وضعیت تغییر چندانی نمی‌کند قطعا مقابله با زمین‌خواری در گردنه حیران هم امری مهم است، اما این زمین‌خواری‌ها و تخلف‌ها خود معلول پدیده‌ای هستند که از فروش قانون آغاز شده است. وی در پاسخ به این سوال که پیش‌بینی می‌شود چه زمانی رونق دوباره به بازار مسکن نیز باز گردد، گفت: این‌که رونق به بازار مهم مانند مسکن باز گردد امری درون‌بخشی نخواهد بود و قطعا از وضعیت اقتصاد کلان کشور نشأت می‌گیرد. ما تلاش کردیم در قالب طرح‌های مختلف تحرک را به بازار برگردانیم، اما خروج از رکود تنها در شرایط خروج کل اقتصاد ایران از رکود معنا پیدا می‌کند.

وام‌های جدید مسکن تاثیر مثبت گذاشتند
وزیر راه و شهرسازی با دفاع از عملکرد وام‌های جدید در بازار مسکن اظهار کرد: این وام‌ها در سطح خود توانسته‌اند تاثیرات مثبتی بر جای بگذارند. تقاضای زیادی در طول ماه‌های آینده برای وام 80 میلیونی داشته که البته بسیاری از آنها به شهرهای میانی باز می‌گردد. آخوندی با بیان این‌که این دولت ثابت کرده در مقابل سوداگری و افزایش قیمت‌ها می‌ایستد، اظهار کرد: برای جلوگیری از افزایش دوباره قیمت مسکن در ادامه بازگرداندن رونق به این بخش دو نکته مهم را ما در دستور کار خود قرار داده‌ایم یکی این‌که تقاضای واقعی مسکن تقویت شود از این‌رو بوده که وزارت راه و شهرسازی طرح‌هایی با محوریت پس‌انداز را پیش کشیده زیرا پس‌انداز در مقابل سوداگری قرار می‌گیرد و نکته‌ی دوم مقابله با سوداگری و کنترل این عرصه بوده است.

وی در پاسخ به این سوال که وضعیت مدیریت شهری ایران چه زمانی بهبود خواهد یافت نیز گفت: متاسفانه در شهرهای ما به جای این‌که آدم‌ها محور باشند این ماشین‌ها و ساختمان‌ها هستند که محوراند . ما باید تلاش کنیم در قالب طرح‌هایی چون بازآفرینی شهری و البته با پذیرش خود جامعه آدم‌ها را به عنوان محور جدید شهرها معرفی کنیم تا بدین ترتیب هم وضعیت کیفیت زندگی در شهرهای ایران افزایش پیدا کند و هم محوریت ماشین‌ها کنار گذاشته شود.