هوشنگ عطاپور
شاید یکی از مهمترین رخدادهای حوزه سیاست داخلی در سال جاری، شروع حملات تند و تیز تندروها به حوزههای علمیه باشد! وقتی که سخنان تند و تیز «رحیمپور ازغدی» در درون حوزه علیمه قم، علیه سبک و سیاق حاکم بر آن نهاد علمی -مدهبی بر زبان جاری و از طریق رسانههای حاکمیتی، به شکل گستردهای منتشر شد؛ در ابتدا به نظر میرسید که، نهادهای حاکمیتی و جریانهای سیاسی وابسته به اصولگرایان، این منتقد پرشور را محکوم و به حمایت از حوزههای علمیه اقدام نمایند.
اما روند امور، نقض بودن این تصور را اثبات کرد. زیرا جریان اصولگرایی، نه تنها رحیمپور ازغدی را نقد نکرد، بلکه بسیاری از شخصیتها و رسانههای وابسته به طیف تندروی اصولگرایان، به حمایت جدی از رحیم پور ازغدی برخاستند و صدا و سیما نیز از آنها حمایت کرد. به جز چند تن از مراجع، و بخشی از جریان اصلاح طلبی کسی، به حمایت از حوزه برنخاست. رحیم پورازغدی نیز در «موضع انتقاد از حوزه ثابت قدم ماند» تا این که در قبال این انتقاد، پاداش حضور و سخنرانی دیگری را علیه حوزه، در نماز جمعه تهران و پیش از خطبههای نماز جمعه حجه الاسلام صدیقی دریافت کرد و تندتر از سخنرانی گذشته اش، حوزه را به سکولاریسم متهم و خواستار تغییر در آن نهاد گردید.
حال در این 5 سال، چه اتفاق خاصی در حوزههای علمیه افتاده است که ستاد اقامه نماز جمعه؛ چراغ سبز دعوت از سخنرانان انتقادی را به ائمه جمعهها صادر کرده و ستاد اقامهی نماز جمعه تهران، خودشان در این امر سیاسی پیشقدم شده اند؟ ! شاید مهمترین و تنهاترین علت، عدم حمایت علنی و عملی علما و مراجع تقلید از مواضع افراطیون در حوزه سیاست خارجی و حمایت آنها از اقدامات دولت تدبیر و امید در عرصه دیپلماسی، تنش زدایی در عرصه روابط بین الملل و برجام بوده باشد؟ قطعا به یاد داریم که در دو دوره دولت آقای احمدی نژاد، و در رخدادهای تنشزای سیاسی در عرصه داخلی و خارجی، که آن عوامل دو دولت مبدع آنها بودند، همه روزهتریبونهای صدا و سیما در بیوت مراجع به تهیه گزارشهای خبری برای حمایت از اقدامات بحران آفرین در حوزه سیاست داخلی و خارجی، مشغول بودند. که البته برخی مراجع، در همان ابتدا و با شنیدن توهم هاله نور، به انتقاد از عملکرد رئیس دولت وقت پرداختند و در سالهای پایانی دولت دوم احمدی نژاد، تعداد دیگری از مراجع، از پشتیبانی وی که به توصیه بخشهای از نظام صورت میگرفت، دست کشیدند.
بعد از ریاست جمهوری دکتر روحانی و استقرار دولت تدبیر و امید، ، ارتباط موثری بین دولت و علمای قم برقرار شد. رفت و آمدهای اعضای هیات دولت و نمایندگان رییس جمهور، فرصتی را فراهم ساخت تا اطلاعات دقیق و صحیح از اوضاع اقتصادی کشور، به مراجع داده شود و آنها در جریان دقیق شرایط حاد اقتصادی و اجتماعی کشور قرار بگیرند. اکنون طیفهای افراطی اصولگرایان، به دنبال یارگیری از علمای قم و حوزههای علمیه، برای مخالفت با دولت به ویژه برجام و راهبرد سیاست خارجی آن هستند، و چون انتقاد بلندی را در مخالفت با دولت از درون حوزههای علمیه به ویژه قم، نمیشنوند، و آشکارا هم نمیتوانند نیت خود را از این مخالفت بیان بکنند، به برهان خلف و استدلال معکوس پناه میبرند و در تلاش هستند که از طریقتریبونهای نماز جمعه و افرادی چون ازغدی به مراجع فشار بیاورند. به هر تقدیر، به نظر میرسد بخشی از حاکمیت بالاخص، از عملکرد فعلی حوزه علمیه قم رضایت ندارد و در تلاش است با این فشارها، آنها را به جناح سیاسی خود نزدیک نماید.