رضا صادقیان
فراگیر شدن تحریمها و اعمال محدودیتهای بیشتر در حوزههای مختلف از قبیل فروش نفت و صادرات محصولات پتروشیمی، موانع خارجی برای ارسال کالاهای صنعتی و محدود شدن تبادلات مالی قله مرتفع سوء مدیریت را در کشور نمایانتر از همیشه کرده است.
بدون تردید اعمال تحریمهای بیشتر نسبت به سالهای گذشته هرگونه مبادله مالی، کالا، خدمات و تکنولوژی را برای مدیران ارشد و فعالان اقتصادی بخش خصوصی دشوارتر کرده است، ولی مشکل اصلی ما در زمان حال و بروز برخی دشوارههای جدید از قبیل گران شدن کالاهای مصرفی، برهم خوردن نظم بازار خودرو، گران شدن محصولات لبنیات، گوشت قرمز و مرغ و افول شاخص بازار سرمایه طی دو ماه گذشته و عدم اطمینان شهروندان به سخنان رییس دولت و مسئولان اقتصادی به تحریمها ارتباط ندارد. این همه به صورت مستقیم حاصل و آورده سیاستگذاریهای نادرست در سالهای اخیر و ارتباطی با تحریم نداشته و ندارد. سیاستهایی که با اصرار و تدبیر ناچیز از سوی مدیران مربوطه به مرحله اجرا گذاشته شد و حال همان سیاستها حاملان دشوارههای جدید برای زندگی شهروندان شدهاند!
به عنوان مثال؛ طی هفتههای اخیر شاهد افزایش قیمت تخم مرغ، برنج، کره، شکر و... بودهایم، هنوز مشخص نیست براساس کدام سیاستگذاریها و سوء مدیریتها چنین اتفاقی در بخش کالاهای مصرفی برای مردم رخ داده است. گران شدن چنین کالاهایی بیش از آنکه نمایانگر تحریمها و اعمال سیاستهای ضد شهروندان ایرانی از سوی کشورهای خارجی باشد، به تصمیمگیری مدیران در حوزههای مربوطه ارتباط دارد. بینظمی در بازار خودرو محصول پخش رانت در زمان نه چندان دور و برگزاری قرعهکشی برای فروش خودرو است، بازاری که نه تنها با سخنان مدیران ارشد به آرامش نرسید بلکه با تورم بیسابقهای روبرو شده است. افزایش قیمت لاستیک خودرو نیز حامل هیچ پیامی نیست مگر تصمیمگیریهای نادرست مدیران اجرایی.
نشانههای تحریمها را میتوان در بخشهایی اقتصاد کلان نگریست و لمس کرد که پای در ارتباطات، روابط خارجی و تبادلات مالی و تجاری با کشورهای خارجی دارند. سختیهای فروش نفت دقیقا به تحریمها باز میگردد، کاهش صادرات محصولات پتروشیمی به تحریمها ارتباط دارد، حتی گران شدن خودروهای خارجی و کالاهای صنعتی وارداتی به تحریمها مرتبط است. ولی گران شدن و نایاب شدن محصولات خوراکی نه تنها به تحریمها مربوط نمیشود، بلکه تصویری تمام نما از توان مدیرانی است که خوب سخن میگویند، عاشق عکس گرفتن در جلسات و نشستهای تخصصی و غیر تخصصی با سایر مدیران هستند ولی در هنگامه عمل نه تنها کارنامه موفق و قابل دفاعی ندارند، بلکه تلاش میکنند در چنین شرایطی سکوت اختیار کرده و از چشم ناظران و شهروندان به دور بمانند.
فشار اقتصادی و اجتماعی تحریمها به تک تک شهروندان ایران وارد شده و میشود، ولی از آن تلختر ناتوانی برخی مدیران است، شخصیتهای که در زمان خوشی و فراوانی پولهای نفت در هر کوی و برزنی و حتی به بهانه چیدن روبان یک ورزشگاه 100 نفری سر از پا نمیشناسند، ولی در زمان بحران نه تنها خوش نمیدرخشند بلکه چراغ اقبال آنان کم فروغتر از همیشه نور دارد و این همه در نهایت برای مردم سختتر، گرانتر، نا امید کنندهتر و غم انگیزتر خواهد بود. چرا که انتهای هر داستان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اعمال شده دولت شهروندان ایستادهاند، افرادی که با مال، روان و جان خویش سوء مدیریتها را بدون واسطه لمس میکنند.