✍️ امیر دبیریمهر: امشب گشتی در شهر زدم آیین چهارشنبهسوری پر رونق تر از گذشته با چاشنی انحرافی ترقهبازی همه جا برگزار شد. این همه مداومت و اصرار و توجه ایرانیان به این سنت ملی چند دلیل دارد که شناخته شده هستند و مهمترین آنها شادیطلبی و دورهم بودن در شادیهاست اما یک دلیل دیگر کمتر بیان شده و آن هم اینکه ایرانیان خود را تنها متولی این سنت ایرانی میدانند که نظام سیاسی نه تنها هیچ نقشی در آن ندارد بلکه سالها برای نابود و کمرنک کردن آن به بهانه خطرات ترقهبازی کوشید اما هیچ توفیقی نداشت. هر چند من معتقدم ترقهبازی از زمانی به چهار شنبه سوری اضافه شد که وجه اعتراضی پیدا کرد و نوعی تقابل را تداعی کرد و گرنه در گذشتههای دور چیزی به نام ترقه و نارنجک وجود نداشت. بهر حال این سنت تنها یک متولی دارد و آن هم جامعه ایرانی در سراسر جهان است و همه ایرانیان خود را برای زنده نگهداشتن آن مسوول میدانند.
بهترین راهبرد حکمرانی در مواجهه با سنتهای اجتماعی، کنار کشیدن و نظارهگر بودن است. مردم خودشان بلدند زندگی کنند تجربه نشان داده هر جا دولتها و حکومتها کنار بکشند جامعه بهتر ساماندهی میکند و دخالت حاکمیت اغلب زیانبار است. این قاعده یک استثنا دارد و آن هم کار ویژههای دولت مانند امنیت و نظم و قانونگذاری است.
کاش این جشن زیبا و ...
کاش این جشن زیبا و باستانی با همون آیین کهن و قدیمیش برگزار میشد و گزارشهای ناراحت کننده به گوشمون نمیرسید...از آتش گرفتن درخت توی خیابون تا مغازه و فروشگاهها و آسیب رسیدن به خود مردم و حتی کشته شدن شماری از شهروندان...
ناگفته هم نماند که چنین جشنهایی جای فرهنگسازی داره اما از طرف نهادهای دولتی و فرهنگی اقدام جدی نمیشه و عدهای هم تلاششون بر همینه که آیینهای ایرانی رو به خشونت و بحران بکشن و اون رو زشت و مبتذل نشون بدن...به امید روزی که مردم از سختیهای امروزی کشورمون گذر کنن و با دل شاد و به شیوه درست، آیینهای کهن کشورمون رو جشن بگیرند.
چهارشنبهسوری نشانی از پاکی ایرانیان است
سياوش، يكى از مظلومترين چهرههاى شاهنامه است كه وقتى زن پدرش سودابه، به او دل بست هرگز به مكر نامادرى گرفتار نشد. تااينكه اين جسارت به گوش پدرش كيكاووس رسيد و شديدا مورد خشم او قرار گرفت. سياوش از پدر خواست تا براى اثبات پاكى و بيگناهيش از هفت تونل آتش گذر كند و اگر سالم بيرون آمد، آنرا دليل بىگناهیاش بداند.
این آزمون آتش در آخرين سه شنبه (بهرام شید) سال انجام گرفت و او سرفرازانه بيرون آمد. به دستور پدر، قرار شد که فردایش یعنی چهارشنبه (بهرام شید)در وسط میدان اصلی شهر، سوری به کل مردم بدهد که شد "چهارشنبه سوری" و اين روز جشن ملى شناخته شد. و ما هم واپسين سهشنبه را به ياد پاكى و انسانيت با پريدن از روى آتش جشن ميگيريم. چهارشنبهسوری در حقیقت نشانی از پاکی ایرانیان است. این جشن، فلسفهی زیبایی دارد ایران پرمهر چنین است!
روایت زیبای فردوسی بزرگ در شاهنامه
سیاوش پسر کاووس شاه بود و یک نامادری به نام سودابه داشت. سودابه عاشق سیاوش شده بود ولی سیاوش به این علاقه توجهی نداشت تا اینکه شبی سودابه قصد ِ به آغوش کشیدن فرزندخوانده را داشت اما سیاوش امتناع کرد:
تو بانوی شاهی و خورشید گاه
سزد کز تو ناید بدینسان گناه.
سودابه خشمگین شد و رفت نزد کاووس، شاه ِ ایران (شوهرش) و ادعا کرد سیاوش قصد تعرض به او داشته. سیاوش نیز که حیرت زده بود گفت:
سیاوش بدو گفت هرگز مباد
که از بهر دل سر دهم من به باد
چنین با پدر بیوفایی کنم
ز مردی و دانش جدایی کنم
سپس سیاوش گفت مرا از آتش عبور دهید، اگر گناهکار باشم، میسوزم و اگر بیگناه باشم، نجات خواهم یافت:
چو بخشایش ِ پاک ِ یزدان بُوَد
دَم ِ آتش و آب یکسان بود
نهایتاً سیاوش از آتش عبور داده شد و زنده و سالم ماند و بیگناهی او آشکار شد. کاووس شاه ایران نیز آن روز به مردم ایران سور داد و این میتواند احتمالاً یکی از دلایل جشن گرفتن چهارشنبه سوری باشد.
چهارشنبهسوریتان مبارک.