تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۳/۱۱ ساعت ۱۶:۰۴
کد مطلب : ۱۰۸۵۲۵
مطالبات بانوان ایرانی؛ حلقه مفقوده‌ای که در مجلس دهم یافت می‌شود
مینو خالقی
گروه سیاسی- رسانه‌ها: سهیلا باوری در یادداشتی در نشریه بامداد زاگرس نوشت: هر جامعه انسانی از دو جنس زن و مرد تشکیل شده است که از گذشته‌های دور تا به امروز در پی شناسایی حقوق خویش و در جهت تأمین و تضمین آن بوده‌اند و البته زنان در همه دوره‌های تاریخ بشری به دنبال کسب برابرى زن و مرد در مواردی مانند کسب علم و دانش، استقلال عمل و آزادى انتخاب، برابرى در امور اقتصادى و برابرى در مجازاتها بوده‌اند که با نشان دادن توانایی خود تا حدودی توانسته‌اند به این حقوق دست یایند. اکنون که نگاه جهان بیشتر به سوی زنان معطوف شده است برای تحقق توسعه‌اجتماعی، تسریع فرآیند توسعه‌اقتصادی و محقق شدن عدالت‌اجتماعی، چنانچه به زن به عنوان نیروی فعال و سازنده نگریسته شود، قطعاً تأثیر بسیاری در روند توسعه و افزایش کمی و کیفی نیروی انسانی آن جامعه خواهد داشت و در تحول همه جوامع انسانی، عاملی بنیادی محسوب می‌گردد.
ارزش‌ها و باورهای رایج در ایران در گذشته باعث شد که زنان ایرانی بودن در خانه را به حضور در جامعه ترجیح دهند و این امر ضایع شدن حقوق آنها را در پی داشت اما در چندین دهه است شاهد هستیم این رویه تغییر کرده و زنان ایرانی با حضور در عرصه هایی مانند شورای اسلامی شهر، مجلس شورای اسلامی، بدنه مدیریتی کشور، سازمان‌های مردم نهاد، احزاب سیاسی و. . . توانایی هایی خود را نشان داده‌اند و البته جدی هم گرفته شده‌اند که نمونه آن را می‌توان در انتخابات مجلس دهم دید. انتخابات مجلس دهم پس از کش و قوس‌های فراوان و حاشیه هایی که به سبب رد صلاحیت تعداد زیادی از اصلاحطلبان در حول آن به وجود آمده بود به پایان رسید و کار خود را از هشتم خردادماه آغاز کرد در این دوره از مجلس رکورد حضور نمایندگان زن که تا پیش از این در اختیار مجلس پنجم (۱۴ نماینده) بود، با ۱۷ نماینده راه یافته شکسته شد، که اگر مینو خالقی نیز به مجلس راه پیدا می‌کرد تعداد نمایندگان زن این دوره از مجلس به ۱۸ نفر می‌رسید.
نگاهی به زنان منتخب مردم در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که در این میان، 12 زن اصلاح طلب و 5 زن مستقل وجود دارد، بنابراین بیشتر زنان نماینده در مجلس دهم گرایش‌های اصلاح‌طلبی دارند، اگرچه آنها تنها ۶ درصد کل نمایندگان را در دوره دهم تشکیل خواهند داد اما با همین وضع باز هم ۴ کرسی بیشتر از کرسی‌های زنان در مجلس پنجم را تصاحب کرده‌اند. افزایش تعداد بانوان در مجلس دهم، کوه یخ مطالبات زنان ایرانی را آب کرد و این انتظار را در آنها به وجود آورده است که پیگیر مطالبات خود و مسائل زنان که تا کنون مغفول مانده است باشند و این بانوان راه یافته به مجلس که در دوران تبلیغات انتخابات صحبت‌های زیادی در رابطه با سهم زنان، رفع تبعیض، تلاش برای تثبیت جایگاه و ارتقای سطح مشارکت بانوان در جامعه، عدالت جنسیتی، قرار گرفتن بانوان شایسته در بدنه مدیریتی کشور و. . . داشته‌اند را عملی کنند.
بانوان ایرانی به دنبال اراده‌ای هستند که به مسائل زنان توجه جدی داشته باشد و درصدد گذراندن قوانینی برای شرایط زیستی این گروه باشند که اگر زنان نماینده بتوانند چنین کاری را در مجلس دهم انجام دهند، بسیار مثبت خواهد بود، آنها از مجلس مشارکت فعال می‌خواهند نه مانند مجلس نهم که توصیه‌ی زنانی که در این دوره روی صندلی نشسته بودند این بود که اگر زنان در خانه بنشینند بهتر است، این نشان می‌دهد که او به اشتباه آنجا نشسته است و به انتظاری که از آنها می‌رفت که در مخالفت با طرح هایی که در راستای حقوق زنان نبوده است مانند تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها، منع زنان برای حضور در ورزشگاه‌ها، حمایت از برخی طرح‌های تعدد زوجات و ازدواج موقت، جلوتر از نمایندگان مرد مجلس حرکت کنند، عمل نکردند و به انتظارات، توقعات ملی و خواسته‌های زنان در چارچوب قانون اساسی نپرداختند.
مانند فاطمه آلیا عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم زمانی در مورد حضور زنان در ورزشگاه برای تماشای مسابقه والیبال گفته بود‌‌‌کار زن بچه‌دارشدن و‌تربیت فرزند و شوهرداری است نه دیدن مسابقه والیبال. یک عده‌ای می‌خواهند هر طور شده به زن نقش‌هایی بدهند که مخالف با وظایف شرعی است. زنی که دغدغه اصلی‌اش رفتن به ورزشگاه و شاغل‌شدن و این‌دست مسایل باشد که دیگر به وظایف اصلی خود نمی‌رسد. بروید از همان‌هایی که می‌خواهند بروند والیبال ببینند بپرسید که چندنفرشان ازدواج کرده‌اند، از میان آنها که ازدواج کرده‌اند چند نفرشان بچه‌دار شده‌اند و اگر هم بچه‌دار هستند چطور بچه خود را‌تربیت می‌کنند. ما در کشورمان مسابقات ورزشی زنان را داریم و اگر خانم‌ها خیلی مشتاق هستند، بروند و آن مسابقات را از نزدیک ببینند. دلیل ندارد جایی که چند هزار نفر مرد جمع می‌شوند، عده‌ای هم از زنان بروند. اینها زمینه بی‌حرمتی و تجاوز در جامعه است.
و این موارد باعث شد که زنان روشنفکر و آگاه ایرانی در انتخابات مجلس دهم با رای ندادن به این زنان، آنها را از حضور در این دوره از مجلس آگاهانه حذف کنند و البته این مهم مسئولیت زنان مجلس دهم را چندین برابر می‌کند و باید تلاش کنند تا امیدی را که برای بانوان این مرز و بوم به وجود آمده است را نا امید نکنند. ۴۹ درصد جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر زن سرپرست خانوار داریم و از ۱۲ میلیون نفر جوان در کشور نیمی از آنها را دختران تشکیل می‌دهند با توجه به این آمار، زنان به عنوان نیمی از بدنه فعال جامعه همچون مردان در حکومتی که بر پایه‌های دموکراسی بنا شده است می‌توانند مطالبات خود را طلب کنند، زنان اختصاصاتی دارند که برای بیان مشکلات خاص آنها باید از همجنس خودشان در مجلس حضور داشته باشد و تنها انتقال مشکلات به مسئولین کافی نیست، بلکه باید خانم‌ها قدرت اجرایی و تأثیرگذاری در امور داشته باشند تا بتوانند حرفی را به کرسی بنشانند زیرا مردان قادر به تشخیص مشکلات زنان نیستند و مخصوصا درک درستی از اولویت‌ها و فوریت‌ها در مسائل زنان ندارند، غیبت جدی زنان روشنفکر و شایسته در دوره‌های قبل مجلس شورای اسلامی باعث شد مطالبات زنان در جامعه دیده نشود که امیدواریم در مجلس دهم این مهم تحقق یابد.
از جمله مطالبات زنان از مجلس دهم می‌توان به بیمه زنان خانه‌دار، تنظیم سند ملی زن و خانواده، بهبود شرایط کاری مادران شاغل، حق تصرف در اموال و حقوق خانوادگی زنان، رفع تبعیض از قوانین جاری، پیگیری آسیب‌‌های اجتماعی زنان و. . . اشاره کرد که امید می‌رود بانوان نماینده مجلس دهم بتوانند اقدامات شایسته‌ای نسبت به امور زنان انجام داده و گام‌های لازم را بردارند تا حلقه مفقوده مطالبات زنان ایرانی در این مجلس یافت شود. بنابراین زنان این شانس را دارند تا در مجلسی همراه‌تر، گام‌های اساسی‌تری برای رفع تبعیض‌های قانونی و غیر قانونی علیه خود بردارند و البته نقش جامعه مدنی، تشکل‌ها و نهاد‌های و شخصیت‌های تاثیر گذار در کشور در این راه پر رنگ‌تر از گذشته خواهد بود.
ارزش‌ها و باورهای رایج در ایران در گذشته باعث شد که زنان ایرانی بودن در خانه را به حضور در جامعه ترجیح دهند و این امر ضایع شدن حقوق آنها را در پی داشت اما در چندین دهه است شاهد هستیم این رویه تغییر کرده و زنان ایرانی با حضور در عرصه هایی مانند شورای اسلامی شهر، مجلس شورای اسلامی، بدنه مدیریتی کشور، سازمان‌های مردم نهاد، احزاب سیاسی و. . . توانایی هایی خود را نشان داده‌اند و البته جدی هم گرفته شده‌اند که نمونه آن را می‌توان در انتخابات مجلس دهم دید. انتخابات مجلس دهم پس از کش و قوس‌های فراوان و حاشیه هایی که به سبب رد صلاحیت تعداد زیادی از اصلاحطلبان در حول آن به وجود آمده بود به پایان رسید و کار خود را از هشتم خردادماه آغاز کرد در این دوره از مجلس رکورد حضور نمایندگان زن که تا پیش از این در اختیار مجلس پنجم (۱۴ نماینده) بود، با ۱۷ نماینده راه یافته شکسته شد، که اگر مینو خالقی نیز به مجلس راه پیدا می‌کرد تعداد نمایندگان زن این دوره از مجلس به ۱۸ نفر می‌رسید.
نگاهی به زنان منتخب مردم در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که در این میان، 12 زن اصلاح طلب و 5 زن مستقل وجود دارد، بنابراین بیشتر زنان نماینده در مجلس دهم گرایش‌های اصلاح‌طلبی دارند، اگرچه آنها تنها ۶ درصد کل نمایندگان را در دوره دهم تشکیل خواهند داد اما با همین وضع باز هم ۴ کرسی بیشتر از کرسی‌های زنان در مجلس پنجم را تصاحب کرده‌اند. افزایش تعداد بانوان در مجلس دهم، کوه یخ مطالبات زنان ایرانی را آب کرد و این انتظار را در آنها به وجود آورده است که پیگیر مطالبات خود و مسائل زنان که تا کنون مغفول مانده است باشند و این بانوان راه یافته به مجلس که در دوران تبلیغات انتخابات صحبت‌های زیادی در رابطه با سهم زنان، رفع تبعیض، تلاش برای تثبیت جایگاه و ارتقای سطح مشارکت بانوان در جامعه، عدالت جنسیتی، قرار گرفتن بانوان شایسته در بدنه مدیریتی کشور و. . . داشته‌اند را عملی کنند.
بانوان ایرانی به دنبال اراده‌ای هستند که به مسائل زنان توجه جدی داشته باشد و درصدد گذراندن قوانینی برای شرایط زیستی این گروه باشند که اگر زنان نماینده بتوانند چنین کاری را در مجلس دهم انجام دهند، بسیار مثبت خواهد بود، آنها از مجلس مشارکت فعال می‌خواهند نه مانند مجلس نهم که توصیه‌ی زنانی که در این دوره روی صندلی نشسته بودند این بود که اگر زنان در خانه بنشینند بهتر است، این نشان می‌دهد که او به اشتباه آنجا نشسته است و به انتظاری که از آنها می‌رفت که در مخالفت با طرح هایی که در راستای حقوق زنان نبوده است مانند تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها، منع زنان برای حضور در ورزشگاه‌ها، حمایت از برخی طرح‌های تعدد زوجات و ازدواج موقت، جلوتر از نمایندگان مرد مجلس حرکت کنند، عمل نکردند و به انتظارات، توقعات ملی و خواسته‌های زنان در چارچوب قانون اساسی نپرداختند.
مانند فاطمه آلیا عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم زمانی در مورد حضور زنان در ورزشگاه برای تماشای مسابقه والیبال گفته بود‌‌‌کار زن بچه‌دارشدن و‌تربیت فرزند و شوهرداری است نه دیدن مسابقه والیبال. یک عده‌ای می‌خواهند هر طور شده به زن نقش‌هایی بدهند که مخالف با وظایف شرعی است. زنی که دغدغه اصلی‌اش رفتن به ورزشگاه و شاغل‌شدن و این‌دست مسایل باشد که دیگر به وظایف اصلی خود نمی‌رسد. بروید از همان‌هایی که می‌خواهند بروند والیبال ببینند بپرسید که چندنفرشان ازدواج کرده‌اند، از میان آنها که ازدواج کرده‌اند چند نفرشان بچه‌دار شده‌اند و اگر هم بچه‌دار هستند چطور بچه خود را‌تربیت می‌کنند. ما در کشورمان مسابقات ورزشی زنان را داریم و اگر خانم‌ها خیلی مشتاق هستند، بروند و آن مسابقات را از نزدیک ببینند. دلیل ندارد جایی که چند هزار نفر مرد جمع می‌شوند، عده‌ای هم از زنان بروند. اینها زمینه بی‌حرمتی و تجاوز در جامعه است.
و این موارد باعث شد که زنان روشنفکر و آگاه ایرانی در انتخابات مجلس دهم با رای ندادن به این زنان، آنها را از حضور در این دوره از مجلس آگاهانه حذف کنند و البته این مهم مسئولیت زنان مجلس دهم را چندین برابر می‌کند و باید تلاش کنند تا امیدی را که برای بانوان این مرز و بوم به وجود آمده است را نا امید نکنند. ۴۹ درصد جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر زن سرپرست خانوار داریم و از ۱۲ میلیون نفر جوان در کشور نیمی از آنها را دختران تشکیل می‌دهند با توجه به این آمار، زنان به عنوان نیمی از بدنه فعال جامعه همچون مردان در حکومتی که بر پایه‌های دموکراسی بنا شده است می‌توانند مطالبات خود را طلب کنند، زنان اختصاصاتی دارند که برای بیان مشکلات خاص آنها باید از همجنس خودشان در مجلس حضور داشته باشد و تنها انتقال مشکلات به مسئولین کافی نیست، بلکه باید خانم‌ها قدرت اجرایی و تأثیرگذاری در امور داشته باشند تا بتوانند حرفی را به کرسی بنشانند زیرا مردان قادر به تشخیص مشکلات زنان نیستند و مخصوصا درک درستی از اولویت‌ها و فوریت‌ها در مسائل زنان ندارند، غیبت جدی زنان روشنفکر و شایسته در دوره‌های قبل مجلس شورای اسلامی باعث شد مطالبات زنان در جامعه دیده نشود که امیدواریم در مجلس دهم این مهم تحقق یابد.
از جمله مطالبات زنان از مجلس دهم می‌توان به بیمه زنان خانه‌دار، تنظیم سند ملی زن و خانواده، بهبود شرایط کاری مادران شاغل، حق تصرف در اموال و حقوق خانوادگی زنان، رفع تبعیض از قوانین جاری، پیگیری آسیب‌‌های اجتماعی زنان و. . . اشاره کرد که امید می‌رود بانوان نماینده مجلس دهم بتوانند اقدامات شایسته‌ای نسبت به امور زنان انجام داده و گام‌های لازم را بردارند تا حلقه مفقوده مطالبات زنان ایرانی در این مجلس یافت شود. بنابراین زنان این شانس را دارند تا در مجلسی همراه‌تر، گام‌های اساسی‌تری برای رفع تبعیض‌های قانونی و غیر قانونی علیه خود بردارند و البته نقش جامعه مدنی، تشکل‌ها و نهاد‌های و شخصیت‌های تاثیر گذار در کشور در این راه پر رنگ‌تر از گذشته خواهد بود.
