داریوش احمدیان
«در برگزاری انتخابات تخلفاتی انجام گرفته است اما سلامت انتخابات تایید میشود» این جمله را تقریبا با کمی تغییر در تمامی دورههای انتخابات از سوی مسئولان اجرایی و نظارت میشنویم. جملهای دوپهلو و تکراری که همواره این سوال را ایجاد میکند که اگر تخلفات بر سلامت انتخابات تاثیری نداشته است چه اصراری بر تاکید بر آن است و اگر تخلفات باعث مخدوش شدن سلامت انتخابات است پس چرا انتخابات را انتخاباتی سالم مینامیم؟ به نظر میآید که این مسئله دنبالهدار باید یک جایی حل و فصل شود. نمیتوان از یک سو از تخلفات بسیار سخن گفت و از طرف دیگر بر سلامت انتخابات مهر تایید زد همانطور که نمیتوان به طور همزمان که از سلامت انتخابات میگوییم از تخلفات گستردهاش هم ذکری به میان بیاوریم.
شاید بتوان راه حل عبور از این تناقض را برخورد صریحتر با افرادی دانست که در دورههای گوناگون مرتکب تخلف و یا جرم شده اند. به عنوان مثال آیا اگر در انتخابات88 نیز مانند انتخابات این دوره به همین شکل با افرادی که مرتکب تخلفات انتخاباتی شدهاند (چه در نهاد ناظر و چه در بین مجریان انتخابات) همین طور صریح و علنی برخورد میشد و مانند این دوره از بخشهای خبری صداوسیما نیز خبر دستگیری و بررسی تخلفاتشان به مردم اطلاع رسانی شده بود شاهد ادامه یافتن آن فضای ملتهب بودیم؟
برخورد صریح و شفاف با تخلفات انتخاباتی و از سوی دیگر عدم اصرار بر اینکه سلامت انتخابات در ایران همواره تضمین شده است میتواند زمینههای کاهش حساسیتهای موجود در این عرصه را فراهم آورد. حساسیت هایی که در انتخابات اخیر مشخص شد فقط مختص به یک جریان سیاسی خاص هم نیست و ظاهرا آنان که «با بصیرت» خوانده میشوند هم نسبت به تقلب و تخلفات گسترده در انتخابات دلواپسی هایی دارند.
در بلند مدت هم برای غلبه بر شک و تردیدهایی که چه بخواهیم چه نه در بخش هایی از جامعه در هر دوره از انتخابات ایجاد میشود میتوان به سازوکاری تازه برای برگزاری و نظارت بر انتخابات اندیشید. سازوکاری که در آن دیگر نه دولت مستقر اجرای انتخابات را بر عهده بگیرد و نه افرادی که سوگیریهای سیاسی عیانی دارند و حتی از بیان این جهتگیریها هم ابایی ندارند وظیفه سخت نظارت بر انتخابات را بر عهده داشته باشند.
ایجاد کمیسیونی فراجناحی برای اجرای مراحل گوناگون انتخابات و همچنین تغییر در الگوی مدیریتی - سیاسی حاکم بر تنها رسانه عمومی کشور که رفتاری انحصارگرایانه را سالهاست در دستور کار خود قرار داده است (صداوسیما) و همین طورنظارت بر انتخابات از سوی نهادهای بینالمللی و یا به دلیل حساسیتهای موجود برای چنین پیشنهادی، سپردن نظارت بر انتخابات به چهرههایی ملی که فراتر از جناحبندیهای مرسوم در دنیای سیاست جای میگیرند میتواند هم از تردیدهای بیان شده نسبت به سلامت انتخابات از هر دو سوی سپهر سیاست کشور بکاهد و هم مرّ قانون در فرآیند انتخابات و همچنین پیش و پس از آن به درستی اجرایی گردد.