عطا افشاريان
جدای از کارشناسی علمی و آمار و محاسبات دولتها و اصطلاحات اقتصادی، در بحثهای دوستان و همکاران برای مشخص شدن وضعیت قدرت خرید جامعه، تورم ماستی را مثال ميزدم، از این نظر که ماست در زندگی دانشجویی نقش مهمی داشت، که از جنبه طنز آن را برای بهار ميفرستم.
در سال 1383 حقوق پایه یک فارغ التحصیل فنی از دانشگاهها با دانش فنی نسبی حدود 300000 تومان بود(البته بخش خصوصی مد نظر است). سال 1383 ماست نیم کیلویی گلپایگان، که البته با طرح و بسته بندی امروزی نبود، را حدود 200 تومان ميفروختند (ماست بدون یارانه بود). با این حساب، در آن زمان قدرت خرید یک تازه کار حدود 1500 ماست نیم کیلویی بوده است. امروز برای خرید این تعداد ماست باید حدود 2.6 میلیون تومان پرداخت کرد، هر ماست حدود 1700 تومان، ولی سوال اینجاست که آیا درآمدها اینقدر افزایش داشته است؟
در سال جاری یک فرد تازه کار در بهترین حالت با حدود یک میلیون تومان در ماه استخدام ميگردد که با این حساب، قدرت خرید 580 ماست نیم کیلویی را خواهد داشت. به عبارتی قدرت خرید یک فارغ التحصیل دانشگاهی طی ده سال اخیر حدود 60 درصد کاهش داشته است (البته مشروط بر یافتن کار مناسب). جدول زیر گویای ماجراست:
عنوان | قیمت سال 83 تومان | قدرت خرید با سیصد هزار در سال 83 | قیمت سال 92 تومان | قدرت خرید با یک میلیون در ماهسال 92 | درصد کاهش قدرت خرید |
اجاره آپارتمان 50 متری در مرکز تهران | 150000 | 2 | 1500000 | 0.5 | 75 |
خرید آپارتمان هر متر مربع در مرکز تهران | 400000 | 0.75 | 6000000 | 0.17 | 75 |
گوشت گوسفندی | 4500 | 66 | 27000 | 37 | 45 |
کرایه تاکسی ابتدا تا انتهای عباس آباد | 100 | 3000 | 1000 | 1000 | 66 |
ویزیت پزشک متخصص | 4000 | 75 | 25000 | 40 | 47 |
نرخ بلیط هواپیما تهران مشهد | 19000 | 15 | 132000 | 7.5 | 50 |
قیمت سکه | 88000 | 3.4 | 1000000 | 1 | 71 |
قیمت ژتون غذا دانشگاه | 100 | 3000 | 1500 تا 2500 | 600 | 80 |
اعداد فوق را ميتوانید بر مبنای حداقل حقوق سال 83 و 92 محاسبه کنید تا قدرت خرید کارگران با حداقل حقوق نیز مشخص گردد. طی دهه گذشته قدرت خرید مردم به نصف کاهش یافته و بیکاری دو برابر شده است و این بهترین پاسخ برای عدم تمایل جوانان به ازدواج است. عزمی جدی و تغييري اساسي در سياستهاي داخلي و بينالمللي لازم است تا کشور از این بحران نجات یابد.