تاجزاده: به زندان بروم بازهم هشدار خواهم داد

تاج‌زاده یک روز پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ بازداشت شد و در تمام مدت حبس ۷ ساله انفرادی را تحمل کرد. وی در همان دوران زندان نامه هایی خطاب به مردم نوشت و اعلام کرد که برخی همراهی هایش با انقلابیون در دهه شصت خطا بوده است. همسر وی «فخر السادات محتشمی‌پور» که نقش مهمی در اطلاع رسانی در خصوص وضعیت زندان سیاسی و خانواده‌های آن‌ها بر عهده داشت، در همان سال‌ها به اتهام اطلاع رسانی و پیگیری وضعیت زندانیان سیاسی دستگیر شد. تاج زاده در تمام دوران زندگی حرفه ای و سیاسی اش همواره بر مسیر اصلاح‌طلبی پایمردی کرد و شرایط، هرگز او را از مسیر و رسالتش خارج نساخت. وی در بامداد روز ۱۵ خرداد ۹۵ پس از اتمام دوران محکومیتش پس از هفت سال از زندان آزاد شد. آنچه می‌خوانید گفتگوی اختصاصی هفته نامه غرب با سید مصطفی تاج زاده است.

🔹با توجه به اینکه هفته نامه‌ی ما در کرمانشاه منتشر می‌شود به نظر می‌رسد برای سوال اول اینگونه آغاز کنیم؛ آیا تا به حال به کرمانشاه سفر کرده اید و در کرمانشاه دوستانی دارید؟ چه خاطراتی از این شهر می‌توانند برای ما بگویید؟
✅- بله چندین بار به کرمانشاه سفر کرده ام و نه تنها هیچ خاطره‌ی بدی از آن جا ندارم بلکه خاطرات خوبی هم دارم؛ به ویژه آنکه چند تن از دوستان من قبل از انقلاب کرمانشاهی بودند و دوستیِ چهل و چند ساله‌ی ما همیشه در ذهن من بازتاب مثبتی داشته است. اولین خاطره بد من در کرمانشاه این بود که هر سفری که می‌آمدم صحبت از بیکاری بالای جوانان این شهر پهلوان پرور و آن استان جنگ زده است و خاطره‌ی مثبت هم مثل بسیاری از شهرهای دیگرِ ایران، مهمان نوازی و مواجهه‌ی گرمِ مردم با من بوده است. هفته‌ی پیش هم همسر گرامی من به همراه گروهی از خانم‌های کارآفرین به کرمانشاه رفته بودند، کارگاه‌های آموزشی برگزار کردند و از وضعیت زلزله زدگان گزارشی تهیه و عرضه کردند. انشالله که مشکلات مردم در زلزله‌ی اخیر هم هرچه سریع تر برطرف شود.

🔹شما چند بار و چند سال در حبس بوده اید؟
✅من یک بار حبس بوده ام و به مدت هفت سال که البته در مجموع انفرادی بودم. امکاناتِ رفاهی بند خوب بود اما تنها مرا نگه داشتند.

🔹در حال حاضر اجازه فعالیت رسمی سیاسی دارید؟
✅اگر منظور شما از فعالیت رسمی، فعالیت دولتی و اداری است که خیر. بازنشسته هستم اما اگر منظور فعالیت سیاسی واجتماعی و مدنی است که آزادم و به فعالیت مشغول. کاری هم به حکم دادگاه ندارم.

🔹دوران حبس بر شما چگونه گذشت؟
✅در دوران حبس غیر از دو ماه اول که خیلی سخت گذشت و دو ماه دوم که سخت بود، بعد از اینکه از انفرادی خارج شدم، با دوستان دو سه نفره چند ماهی با یکدیگر بودیم و دوباره تنها شدم؛ هرچند که در بند بودم نه در سلول اما به کتاب، روزنامه، رادیو و تلویزیون دسترسی داشتم بنابراین بر من خیلی سخت نگذشت بلکه یک فرصت استثنایی هم برای مطالعه و تأمل در مسائل مختلف و درس آموزی از زندگی بود. 

🔹در غیاب شما زندگی خانوادگیتان چگونه بود؟آیا کسانی در این دوران از شما حمایت کردند؟
✅بر خانواده ام خیلی سخت گذشت، هم بر همسر و دو دختر عزیزم و هم بر پدر و مادرم. آن‌ها سختی بسیاری تحمل کردند. آنچه تحمل همه‌ی این‌ها را راحت می‌کرد، محبت بی دریغ مردم بود. دوست و آشنا و حتی غریبه و خوشبختم که بگویم کسانی بیشتر محبت کردند که در شرایط عادی کمتر دور و بر ما بودند و به بهترین نحو رسالت و عواطف انسانی و لطفشان را بروز دادند. 

🔹از رابطه‌ی خود با سرکار خانم محتشمی پور برایمان بگویید، اینطور به نظر می‌رسد بیش از رابطه همسری این رابطه‌ی رفاقت است که به چشم می‌آید.
✅بله، من و خانم محتشمی با هم رفیق هستیم و حتی بیشتر از یک رفیق. همین جا باید مراتب سپاسگزاری خودم را از فداکاری و تلاش‌های زیاد ایشان به خصوص در هفت سال اسارتم و سرپا نگه داشتن کانون خانواده ابراز و اعتراف کنم که در مقابل این همه محبت، ایثار و از خود گذشتگی من به هیچ وجه نتوانستم کاری در خور شأن ایشان انجام دهم. امیدوارم ناسپاسی نکرده باشم و بعد از این هم نکنم. به هر حال من همسرم را خیلی دوست دارم همچنانکه دو فرزندم را.

🔹فرزندان شما آیا به خط شما در حرکت بوده اند؟ چقدر با دنیای شما قرابت دارند؟
✅هر دو دخترم از منظرجهت گیری‌های سیاسی کم و بیش به هم نزدیک هستیم اما از جهت رفتاری خیر. من یک شخص حرفه ایسیاست ورز هستم و آن‌ها هیچ کدام علاقه ندارند وارد احزاب و فعالیت‌های حرفه ای سیاسی بشوند؛ البته هر دو مثل من به دموکراسی باور دارند و اینکه ما باید در جامعه ای آزاد، آباد و امن زندگی کنیم که سلایق مختلف همدیگر را تحمل کنند.

🔹ایام محاکمه چطور گذشت؟ بسیاری بر این اعتقاد بودند که شما در حضور دادگاه اعترافاتی داشته باشید که در نهایت بتوان همچنان از وجود افرادی مانند شما بهره برد و این بهتر از این است که خدایی ناکرده حذف گردید.آیا شما این روش را پیش گرفتید و اعترافی خلاف واقع کردید؟
✅نه! من اساساً در دادگاه از خودم دفاع نکردم در اعتراض به اینکه چرا به شکایت‌های قبلی من از آقای جنتی رسیدگی نشده بود. هرقدر قاضی به من اصرار کرد که از خود دفاع کنم نکردم و به درخواست او پاسخ مثبت ندادم. حکمی هم که برایم صادر شد بدون انجام دفاعیه از طرف من داده شد. بله کسانی بودند که می‌گفتند دفاع کن و حتی به آنچه آن‌ها می‌خواهند اعتراف کن. وجود تو بیرون از زندان مؤثرتر است تا درون زندان؛ ولی من این استدلال را برای خود قبول نداشتم و دفاع نکردم و مجازات را که شش سال زندان بود پذیرفتم. یک سال هم به آن علت که از درون زندان مطالب می‌فرستادم، دادگاه جدید تشکیل دادند که در آن اصلا شرکت نکردم؛ یعنی نه تنها دفاع نکردم که در دادگاه حاضر نشدم و به جای آن یک سال حبس بیشتر را پذیرفتم. در مجموع هفت سال را تحمل کردم و فکر می‌کنم کار درستی انجام دادم.

🔹پیش از نامه‌ی سرگشاده آقای کروبی به رهبری، کمی گشایش در روابط آقای موسوی و خانم رهنورد با بیرون ایجاد شد که شما نیز ابراز خشنودی کردید، آیا این چنین گشایش‌های تدریجی آنها را به شهروندان کنترل شده ای تبدیل نمی کند؟
✅من از هرگونه گشایشی درباره‌ی حصر استقبال می‌کنم و آن را به نفع کشور، شخص رهبر و ملت می‌دانم و امیدوارم روز به روز گشایش بیشتری صورت بگیرد. نگران کنترل شدن آقایان موسوی و کروبی نیستم. آن بزرگواران زیر بار تحمیلات غیر قانونی و غیر عادلانه نخواهد رفت.

🔹در این مدت بارها بر اجباری نبودن حجاب تاکید داشته اید. با آن که خود به آن اعتقاد دارید، چه چیز بیش از همه سیستم را بر ادامه این مسیر در مورد حجاب مصر ساخته است؟
✅به باور من اجباری کردن حجاب یکی از اشتباهات جمهوری اسلامی بوده است و باید هرچه سریع تر برطرف شود. علت هم این است که حجاب اجباری نه تنها به اصل حجاب ضرر زیادی زده و آن را زیر سؤال برده است و اگر نجنبیم به ضد ارزش تبدیل می‌شود بلکه اساساً کل دین و ارزش‌ها و هنجارهایش را دارد برای درصد قابل توجهی از جوانان این سرزمین به امری نامعقول و ضدارزشی تبدیل می‌کند؛ بنابراین باید هرچه سریعتر آزاد شود. من سال هاست به دنبال این قضیه هستم و خوشحالم که جامعه‌ی ما امروز دارد به طور جدی درباره‌ی آن می‌اندیشد و بسیاری از بزرگان، علما و دانشگاهیان دارند در مذمت این سیاست غلط سخن می‌گویند و جامعه را آگاه می‌کنند که حجاب باید آزاد باشد مثل ۹۹ درصد کشورهای جهان؛ حجاب در حدی که عرف جامعه می‌پذیرد لازم است.

🔹شما بیشتر از قبل در انتقاداتتان صریح الهجه شده اید و خط قرمزهای زیادی را رد می‌کنیدآیا حس می‌کنید فضا بازتر شده است؟
✅به نظر من هم فضا باز شده و ظرفیت حکومت برای شنیدن انتقادات بیشتر شده است؛ ولی حتی اگر این‌ها هم نبود من امروز صریح اللهجه تر از همیشه حرف می‌زدم زیرا شرایط جامعه‌ی ما بسیار حساس شده است و اگر به مردم و حکومت هشدار ندهیم ممکن است خدایی ناکرده در چاه ویل درگیری‌های داخلی و هرج و مرج بیفتیم.

🔹نگرانی ندارید که برخوردی مثل قبل رقم بخورد؟
✅بله احتمال دارد که با من برخورد قضایی کنند گرچه درصدش پایین است. ولی نگران نیستم چون اگر هم به زندان بروم باز هم سخن خواهم گفت و به جامعه و حکومت هشدار خواهم داد. به اعتقاد من باید این شرایط حساس را با گفت و گوی ملی، تفاهم، همفکری، همدلی و هم زبانی پشت سر بگذاریم.

🔹برای شخص خودتان چه آینده ای پیش بینی می‌کنید؟
✅من قصد شرکت در هیچ انتخابات و پذیرش هیچ پست دولتی را ندارم. روشن است که الان هیچ کس به من پیشنهاد نمی دهد اما اگر هم بدهد قاطعانه آن را رد می‌کنم. تعریفی که از خود دارم فعالیت در جامعه‌ی مدنی است. انتظارم از دوستان این است که دعا کنند عاقبتمان ختم به خیر شود.