ناگفته های یک دیپلمات هسته ای

در این جلسه دکتر کیهان برزگر استاد روابط بین الملل در سخنانی با اشاره به روحیه پژوهشگرانه و دفاع موسویان از منافع ملی اظهار داشت: فراز و نشیب های موضوع هسته ای، رویکرد تحلیلی کتاب و ویراستاری آن باعث جذابیت آن برای مخاطبان می شود. وی با بیان اینکه کتاب روایت بحران هسته ایران، مشروعیت روند هسته ای ایران را نشان می دهد، افزود: بزرگترین عامل حصول توافق، مشروعیت برنامه هسته ای ایران بود و راهی جز پذیرش آن توسط دنیا وجود نداشت. برزگر گفت: روند تاریخی پرونده هسته ای سیاستی را ایجاد کرد که موجب بدست آمدن توافق شد و در این میان اتفاقاتی همچون ورود دکتر صالحی به مذاکرات و توجه به جنبه های فنی موضوع باعث شد تا حق هسته ای ایران جایگاه خود را بیاید.

وی تصریح کرد: انتخاب یک ناشر آمریکایی برای انتشار این کتاب توسط موسویان، برای این بود که نویسنده احساس نیاز می کرد که سیستم داخلی آمریکا باید نسبت به موضوع هسته ای آگاه شود. این استاد روابط بین الملل اظهار داشت: داستان توافق ایران و غرب این بود که غربی ها از چند سال قبل به این نتیجه رسیده بودند که نمی توانند قدرت منطقه ای ایران را نادیده بگیرند و در این مسیر کتاب های چون کتاب موسویان باعث تغییر دیدگاههای آنها شد و همانطور که او در کتاب شرح می دهد برای تشریح و معرفی کتاب ناچار به سفر به مناطق مختلف در آمریکا شد.

وی با بیان اینکه نگاه تحلیلی نویسنده کتاب روایت بحران هسته ایران، نگاهی جدید محسوب می شود، ادامه داد: نویسنده سعی نکرده است تاریخ را به شیوه سنتی بیان کند؛ او هر جایی که نیاز بوده است فلاش بکی به اتفاقات تاریخی زده و به آنها استناد می کند. برزگر با بیان اینکه روند تاریخی مذاکرات هسته ای مشروعیتی را ایجاد کرد تا غربی ها توافق را بپذیرند، تصریح کرد: برخی کشورها چون عربستان سعودی که به دنبال دستیابی به تکنولوژی هسته ای هستند یک شبه نمی توانند برای این برنامه در جهان مشروعیت کسب کنند.

وی یا اشاره به نگاه واقع گرایانه کتاب موسویان به مقوله قدرت، یادآور شد: موسویان ژئوپلیتیک برنامه هسته ای را به نقش منطقه ای ایران گره می زند و از ابتدای کتاب، موضوع را از زاویه نگاه عربستان، نگاه رژیم صهیونیستی، روسیه، چین و... تبیین می کند. برزگر گفت: این کتاب شأن ایران را در ارتباط با نظم جهانی بالا می برد و جایگاه ایران را در مذاکرات بالا می برد. او ضمن بیان نکات حقوقی بیان می کند که از لحاظ پرستیژ سیاسی، اییران حاضر به کوتاه آمدن در بحث هسته ای نیست.

وی یادآور شد: تاریخ مذاکرات هسته ای سایر کشورها همچون هند نشان می دهد که جز با مقاومت، برای آنها موفقیت حاصل نشده است؛ گرچه ایران یک مورد خاص است و فشارها و تحریم هایی هم که بر ایران رقت قابل مقایسه با سایر کشورهای مذکور نیست. این استاد روابط بین الملل با بیان اینکه نگاه واقع گرایانه کتاب موسویان تداعی کننده مذاکره از موضع برابر است که بعدا در قالب راهبرد برد-برد تثبیت شد، گفت: رویکرد رئالیستی به مذاکرات در کتای موسویان مشهور است و نویسنده بیان می کند که می توان از این فرصت برای حل مسائل ایران و آمریکا استفاده کرد.

وی تأکید کرد: شاید بسیاری از روشنفکران و پژوهشگران بخواهند در مطالب خود، تمایلاتشان را مطرح کنند اما در این کتاب نویسنده «واقعیت» را بیان می کند. برزگر با اشاره به استفاده کتاب روایت بحران هسته ای ایران از واقعیات تاریخی یادآور شد: کتابی را تاکنون ندیده ام که به این اندازه از منابع دست اول استفاده کند؛ نویسنده کتاب برای جمع آوری اسناد، نامه ها، تلگرام ها و... زحمت زیادی کشیده است.

وی گفت: موسویان در این کتاب فهم دقیقی را از رویکرد قدرت های بزرگ ارائه می دهد و از دلیل رأی مثبت روسیه و چین به قطعنامه های شورای امنیت علی رغم تمام روابط شان با ایران، سخن می گوید. این استاد روابط بین الملل در خصوص تأثیر کتاب روایت بحران هسته ای ایران بر خوانندگان خارجی گفت: این کتاب منبع آموزشی و پژوهشی در بسباری از دانشگاههای دنیاست و اندوخته ای را به ادبیات مذاکرات، موضوع خلع سلاح و... اضافه کرد.

وی در پایان گفت: موسویان عمر خود را برای نگارش این کتاب صرف کرده است و در آن بر اساس صداقت با خواننده برخورد می کند. در ادامه این جلسه دکتر رحمن قهرمانپور مترجم کتاب روایت بحران هسته ای ایران با بیان اینکه این کتاب در بخش هایی از خود دیدگاههای دکتر موسویان در مورد برنامه هسته ای را بازگو می کند، گفت: او در این کتاب می گوید که دیدگاههای آقای هاشمی رفسنجانی را قبول دارد و سعی می کند این دیدگاهها در کشور تقویت شود.

وی افزود:روایت موسویان در بخش هایی از کتاب(پس از مذاکرات پاریس) که خودش در مذاکرات دیگر حضور ندارد، رنگ و بوی متفاوتی نسبت به قبل از آن می گیرد. قهرمانپور با بیان اینکه این کتاب تلاش کرده است مواضع ایرانیان را برای خارجی ها توضیح دهد گفت: در این کتاب روایت منحصر به فردی از دیدار روحانی و البرداعی بازگو شده است.

وی با بیان اینکه کتاب تلاش کرده بی طرفانه قضاوت کند و همه دیدگاهها را بیان کند، یادآور شد: برخی مطالب کتاب برای اولین بار بیان شده است و موسویان مذاکرات لبنان، مذاکرات ایران و عربستان و مسائل داخلی را به خوبی در کتاب خود آورده است و در برخی موارد حتی بیش از کتاب خاطرات آقای روحانی مصلحت اندیشی را کنار گذاشته است. این استاد روابط بین الملل با بیان اینکه در این کتاب با نظام تصمیم گیری موضوع هست های در ایران آشنا می شویم، گفت: در موضوع خلع سلاح سیستم تصمیم گیری بسیار مهم است؛ در کشورهایی که نظامی ها تصمیم گیر بوده اند احتمال حرکت به سمت بمب اتم بیشتر بوده است و در کشورهایی که اینگونه نبوده، این روند به چشم نمی خورد.

قهرمانپور کتاب روایت بحران هسته ای ایران را روایتی دست اول در این مسأله خواند و گفت: در این کتاب گرچه تلاش شده تا از همه افراد به نیکی یاد شود، اما ادعاهایی هم مطرح شده که واکنش هایی را در پی خواهد داشت. در ادامه این نشست حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی مدیر موسسه اطلاعات در سخنانی، خاطراتی را از دوران همکاری با سید حسین موسویان در مجلس شورای اسلامی در ابتدای انقلاب بیان کرد و گفت: بعد از آنکه موسویان با انتقام گیری های طیفی در کشور مواجه شد که موفقیت های او را برنمی تابیدند ایشان آزرده شد اما در همان دوران آزردگی با برخورد وطنی و دوستانه، پشتوانه ای برای موفقیت هایی بود که می توانست برای ایران کسب شود. وی در پایان موسویان را دیپلماتی برخاسته از متن انقلاب خواند.

در پایان این نشست دکتر سید رضا صالحی امیری رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سخنانی گفت: موسویان مظلوم واقع شد و به حق نبود که با او آنگونه برخورد شود و باید از او تظلم خواهی شود. وی با اشاره به سابقه همکاری هفت ساله اش با سید حسین موسویان، او را در کنار آقایان ظریف و زمانی نیا سه تن از برجستگان دیپلماسی کشور دانست.

صالحی امیری، واقع گرایی، تدین، توجه به هویت ملی و دینی را از دیگر خصوصیات موسویان دانست و گفت: کسانی که اتهاماتی چون تعلق خاطر او به یگانگان را می زنند یا جاهل و یا عنود هستند و ایشان امروز باید متقاعد شود تا به داخل کشور بیاید و نظریه پردازی کند. وی در پایان موسویان را مرد مدیریت بحران ها خواند. در این نشست مدیر انتشارات «تیسا» خبر داد که موسویان در حال نگارش کتاب جدید است که قرار است به صورت همزمان به زبان فارسی در ایران منتشر شود.