تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۰۳ ساعت ۱۱:۱۵
کد مطلب : ۱۲۵۹۱۴
گمانه‌هایی درباره شیء نورانی آسمان ایران
پدیده فضایی یا بشقاب پرنده؟
نفیسه مرادی
روزنامه بهار
«یک شئ نورانی پرنده، که شباهت بسیاری به بشقاب پرنده داشت بر فراز آسمان غرب کشور مشاهده شد.» این خبری بود که در ساعات پایانی روز یک‌شنبه، خبرگزاری‌ها و دیگر رسانه‌های مجازی را به خود مشغول کرد.
در ساعت هفت شب
یکی از اولین گزارش‌ها درباره مشاهده این شئ، در شهر «پاوه» در استان کرمانشاه ثبت شده بود. در حدود ساعت 19 روز یک‌شنبه. بر مبنای مشاهدات مردم پاوه این شئ نورانی ابتدا یک چراغ روشن داشته است و بعد چند چراغ آن روشن شده است. به گفته مردم پاوه این شئ بیش از ۱۰ دقیقه در آسمان رویت شده و سپس محو شده است. همزمان با پاوه، مردم شهر «رویدر» در استان هرمزگان هم این شئ را دیده بودند. به گفته مردم رویدر این شئ با نوری خیره‌کننده از سمت شمال شهر حرکت کرده و به سمت جنوب شهر رفته است و در انتها از دیدگان مردم ناپدید شده است. شئ مورد نظر کروی شکل بوده و در دو طرف آن حالتی پرانتزی داشت که به سمت جلو متمایل بوده است.
یکی از شهروندان کرمانشاهی هم در گفتگو با «بهار» از مشاهده این شیء در جاده همدان خبر می‌دهد. این شهروند که در ساعت 19:20 دقیقه، در اتوبوس، در حال حرکت به سمت کرمانشاه بوده است، این شیء را چنین توصیف می‌کند: «اول نورش کم بود بعد کم کم نورش بیشتر شد و در فاصله 2 دقیقه یک نور پرانتزی شکل از شئ بیرون زد و کم کم به صورت غبار در آسمان محو شد. رنگ خاصی هم نداشت فقط سفید بود.» علاوه بر این گزارش‌ها که شباهت انکار ناپذیری به یکدیگر دارند، تصاویری از حضور این شئ در آسمان شهرهای مختلف، در فضای مجازی منتشر شده است. فیلم‌هایی که در استان‌های مرکزی، خوزستان، گیلان، کردستان، کرمانشاه، همدان، آذربایجان شرقی، هرمزگان و... تصویربرداری شده‌اند. همه موارد هم در حوالی ساعت 19.
بشقاب پرنده؟
ارائه گزارش درباره مشاهده شیء پرنده در آسمان، امر کم‌سابقه‌ای نیست. از سال‌ها پیش در سراسر جهان و از جمله در ایران، گزارش‌های فراوانی در این زمینه ارائه می‌شود و این مشاهدات، به‌طور معمول به مشاهده موجودات ناشناخته فضایی، بشقاب پرنده، موجودات ماورایی و... تفسیر می‌شود. اما اکثر این تفسیرها ناشی از ناآگاهی در زمینه دستاوردهای بشری بوده است. به‌طور معمول پس از مدتی مشخص شده است آن شئ که موجود ماورایی یا فضایی فرض شده، یک پدیده بشری بوده است و توضیح‌های منطقی درباره آن ارائه شده است. اما مواردی هم بوده است که هنوز توضیح منطقی به خود ندیده است. در فضای مجازی گزارشی منتشر شده است درباره مشاهده یک شئ پرنده با ابعاد غیرقابل توضیح در آسمان تهران: «شب ۲۸ شهریور ۱۳۵۵ساعت ده و نیم، تماس‌های مردم با نیروی هوایی ارتش خبر از رؤیت شئ پرنده در افق شمالیِ تهران در منطقه شمیرانات داد. پس از تأیید این گزارش‌ها توسط برج مراقبت فرودگاه مهرآباد تهران، از پایگاه هوایی شاهرخی (نوژه) دو فانتوم عازم تهران می‌شوند. خلبان هواپیمای اول پس از نزدیک شدن به شئ متوجه از کار افتادن وسایل ارتباط رادیویی هواپیما شده و به پایگاه باز می‌گردند. اما خلبان هواپیمای دوم تلاش می‌کند به شئ ناشناخته نزدیک شده و آن را مشاهده کند. وی می‌گوید: «خیلی سریع حرکت می‌کرد و با سرعت بالا جابه جا می‌شد. از خود چهار نور ساطع می‌کرد. از قسمت بالای آن نوری قرمز و چشمک زن، در پایین نوری نارنجی رنگ و در طرفین نوری آبی رنگ ساطع می‌شد. این نورها به قدری شدید بودند که امکان دیدن بدنه این شیء وجود نداشت.»
پس از نزدیک تر شدن، جسم نورانی کوچکی از آن جدا و به هواپیما نزدیک می‌شود. خلبان تصور می‌کند که موشک به سمت وی شلیک کرده‌است: «من فکر کردم موشکی به سمت من شلیک شده و سعی کردم با موشک حرارتی آن را هدف قرار دهم؛ ولی وقتی موشکم را انتخاب کردم، متوجه از کار افتادن وسایل دقیق و خاموش‌شدن همه چراغ‌ها بر روی صفحه مقابلم شدم. در آن لحظه آلات دقیق شروع به نوسان کردند و ارتباط رادیویی هم از کار افتاد.» با دور شدن هواپیما، جسم نورانی هم از تعقیب آنان صرف نظر می‌کند. تعقیب و گریز در آسمان تهران ادامه می‌یابد. خلبان رویت چند جسم نورانی دیگر را در بالای سر خود و سایر نقاط تهران گزارش کرده‌است؛ که هر بار همانند مورد اول با نزدیک شدن به آن، ارتباطات رادیویی هواپیما از کار می‌افتد.»
اما این گزارش هم با تردیدهای فراوانی همراه است. از جمله تردیدهایی که فرماندهان ارتش درباره صحت آن وارد کرده‌اند و در فضای مجازی می‌توان به آن دسترسی یافت.
علت‌یابی اشیای پرنده
در سال‌های اخیر، پس از فراگیر شدن تکنولوژی پهباد در فعالیت‌های نظامی و جاسوسی، اکثر موارد مرتبط با مشاهده شئ پرنده به مشاهده پهپاد تعبیر شده است، اما شئ پرنده شب یک‌شنبه، همزمان در شهرهای مختلفی که فاصله دوری از یکدیگر دارند مشاهده شده است. همین اثبات می‌کند که این شئ در ارتفاع بسیار بالایی قرار داشته است و نمی‌تواند پهباد باشد. کمی پس از مشاهده شئ مورد نظر در آسمان ایران، احتمال‌های مختلف در زمینه چیستی این شئ مطرح شد. از جمله «خسرو جعفری‌زاده» مدیر انجمن نجوم اهواز می‌گوید که این شئ، موشک فالکن 9 است که صبح یک‌شنبه از فلوریدای آمریکا به مقصد ایستگاه فضایی بین المللی پرتاب شده است. او مدعی بود تصاویر منتشر شده بازتاب نور از مواد بازمانده از سوخت این موشک است، که در مناطق غربی آسمان قابل رؤیت بوده است: «ارتفاع موشک بالای 200 کیلومتر از زمین بوده و حین تخلیه سوخت، نور خورشید را بازتاب داده به همین دلیل آن را به صورت جسمی نورانی می‌بینیم؛ و گرنه سوخت یک موشک از خود نوری ندارد. این اتفاقات در طول سال زیاد دیده می‌شود و به دلیل اینکه سوخت موشک به صورت متراکم در فضا مانده بود و بازتاب نور خورشید به سوخت موشک زیاد بوده به همین دلیل به شکل یک جسم نورانی در آسمان دیده شده است.قدر یا نور ظاهری سوخت این موشک برابر با منفی 6 بوده و این موضوع نظر بسیاری را به خود جلب کرده است.»اما بر طبق گزارشات ارسالی خلبانان در حال پرواز، این شیء در ارتفاع 40 تا 50 هزارپایی رویت شده و بعید به نظر می رسد که مربوط به موشک فالکن بوده باشد. همچنین رویت نشدن این شئ در آسمان دیگر کشورها این نظریه را ضعیف جلوه می‌دهد. از دلایل دیگر ضعیف بودن این فرض، هم افق نبودن دو کشور ایران و آمریکاست که باعث می‌شود مشاهده نور فالکنی که صبح از آمریکا پرتاب شده است، در شب ایران منطقی نباشد.
پدیده فضایی؟
«صادق زارعی» از منجمان آماتور شهر ارومیه نیز در این باره می‌گوید که این شئ ناشناس را در حوالی ساعت 21 و 40 دقیقه در ارتفاع 30 درجه‌ای افق غرب در حوالی جوزا دیده است. شاهدان عینی خبر از شکل مخروطی این شیء نورانی می‌دهند که سر مخروط رو به شمال و انتهای دم مخروط جهت جنوب را نشانه گرفته بود: «با اطلاع از شکل مخروطی، وصول تصاویر از این پدیده و تکرار آن برای چندین بار در آسمان ایران، کارشناسان علوم فضایی نجوم به ماهیت فضایی این پدیده پی بردند.»
زارعی معتقد است که پیش از این نیز چنین مواردی را مشاهده کرده‌اند و در همه موارد اثبات شده است که شئ مشاهده شده، یک پدیده فضایی بوده است: «پیش از این در خرداد 1386، خرداد 1391 و همچنین شهریور 1391 این اتفاق در آسمان ایران رویت شده بود که گزارش مفصل آن در ماهنامه نجوم به ترتیب به چاپ رسیده است. تمامی این پدیده‌ها منشأ فضایی داشتند، بدین ترتیب که با تخلیه سوخت یک موشک فضایی در طبقات فوقاتی جو، چنین شکلی در آسمان نقش می‌بندد.»
شهرام یزدان پناه، کارشناس علوم فضایی در این باره می‌گوید: «ساعت مشاهده در مقایسه با زمان غروب خورشید در منطقه، شکل و ظاهر پدیده رویت شده و بزرگی منطقه رصد، شکی باقی نمی‌گذارد که ما با یک پدیده مداری روبه‌رو بوده ایم. پدیده‌ای که با توجه به تجربیات و مشاهدات قبلی حدس زده می‌شود به مخزن سوخت مراحل پایانی یک پرتاب کننده فضایی یا موشک بالستیک دوربرد تعلق داشته باشد. محل وقوع آن به احتمال زیاد در ارتفاع خیلی زیادی رخ داده که در آن ساعت از شب هنوز نور خورشید به آنجا می‌رسیده است و بنابراین بازتاب آفتاب از گازهای رها شده از مخزن سوخت، منظره رعب آور یا شاید زیبای شامگاه سه شنبه در غرب ایران را پدید آورده است.» موشک‌های بالستیک از لحاظ ساختار بسیار به موشک‌های فضایی نزدیکند و از طبقات فوقانی جو عبور می‌کنند. یزدان پناه در پاسخ به سرمنشا این پدیده به ماهنامه نجوم گفت: «با توجه به موقعیت مکانی سکوهای پرتاب فضایی، به نظر نمی‌رسد پدیده مورد مشاهده حاصل پرتاب فضایی بوده است و بیشترین احتمال ممکن به آزمایش موشک‌های بالستیک روسی مربوط می‌شود.
روزنامه بهار
«یک شئ نورانی پرنده، که شباهت بسیاری به بشقاب پرنده داشت بر فراز آسمان غرب کشور مشاهده شد.» این خبری بود که در ساعات پایانی روز یک‌شنبه، خبرگزاری‌ها و دیگر رسانه‌های مجازی را به خود مشغول کرد.
در ساعت هفت شب
یکی از اولین گزارش‌ها درباره مشاهده این شئ، در شهر «پاوه» در استان کرمانشاه ثبت شده بود. در حدود ساعت 19 روز یک‌شنبه. بر مبنای مشاهدات مردم پاوه این شئ نورانی ابتدا یک چراغ روشن داشته است و بعد چند چراغ آن روشن شده است. به گفته مردم پاوه این شئ بیش از ۱۰ دقیقه در آسمان رویت شده و سپس محو شده است. همزمان با پاوه، مردم شهر «رویدر» در استان هرمزگان هم این شئ را دیده بودند. به گفته مردم رویدر این شئ با نوری خیره‌کننده از سمت شمال شهر حرکت کرده و به سمت جنوب شهر رفته است و در انتها از دیدگان مردم ناپدید شده است. شئ مورد نظر کروی شکل بوده و در دو طرف آن حالتی پرانتزی داشت که به سمت جلو متمایل بوده است.
یکی از شهروندان کرمانشاهی هم در گفتگو با «بهار» از مشاهده این شیء در جاده همدان خبر می‌دهد. این شهروند که در ساعت 19:20 دقیقه، در اتوبوس، در حال حرکت به سمت کرمانشاه بوده است، این شیء را چنین توصیف می‌کند: «اول نورش کم بود بعد کم کم نورش بیشتر شد و در فاصله 2 دقیقه یک نور پرانتزی شکل از شئ بیرون زد و کم کم به صورت غبار در آسمان محو شد. رنگ خاصی هم نداشت فقط سفید بود.» علاوه بر این گزارش‌ها که شباهت انکار ناپذیری به یکدیگر دارند، تصاویری از حضور این شئ در آسمان شهرهای مختلف، در فضای مجازی منتشر شده است. فیلم‌هایی که در استان‌های مرکزی، خوزستان، گیلان، کردستان، کرمانشاه، همدان، آذربایجان شرقی، هرمزگان و... تصویربرداری شده‌اند. همه موارد هم در حوالی ساعت 19.
بشقاب پرنده؟
ارائه گزارش درباره مشاهده شیء پرنده در آسمان، امر کم‌سابقه‌ای نیست. از سال‌ها پیش در سراسر جهان و از جمله در ایران، گزارش‌های فراوانی در این زمینه ارائه می‌شود و این مشاهدات، به‌طور معمول به مشاهده موجودات ناشناخته فضایی، بشقاب پرنده، موجودات ماورایی و... تفسیر می‌شود. اما اکثر این تفسیرها ناشی از ناآگاهی در زمینه دستاوردهای بشری بوده است. به‌طور معمول پس از مدتی مشخص شده است آن شئ که موجود ماورایی یا فضایی فرض شده، یک پدیده بشری بوده است و توضیح‌های منطقی درباره آن ارائه شده است. اما مواردی هم بوده است که هنوز توضیح منطقی به خود ندیده است. در فضای مجازی گزارشی منتشر شده است درباره مشاهده یک شئ پرنده با ابعاد غیرقابل توضیح در آسمان تهران: «شب ۲۸ شهریور ۱۳۵۵ساعت ده و نیم، تماس‌های مردم با نیروی هوایی ارتش خبر از رؤیت شئ پرنده در افق شمالیِ تهران در منطقه شمیرانات داد. پس از تأیید این گزارش‌ها توسط برج مراقبت فرودگاه مهرآباد تهران، از پایگاه هوایی شاهرخی (نوژه) دو فانتوم عازم تهران می‌شوند. خلبان هواپیمای اول پس از نزدیک شدن به شئ متوجه از کار افتادن وسایل ارتباط رادیویی هواپیما شده و به پایگاه باز می‌گردند. اما خلبان هواپیمای دوم تلاش می‌کند به شئ ناشناخته نزدیک شده و آن را مشاهده کند. وی می‌گوید: «خیلی سریع حرکت می‌کرد و با سرعت بالا جابه جا می‌شد. از خود چهار نور ساطع می‌کرد. از قسمت بالای آن نوری قرمز و چشمک زن، در پایین نوری نارنجی رنگ و در طرفین نوری آبی رنگ ساطع می‌شد. این نورها به قدری شدید بودند که امکان دیدن بدنه این شیء وجود نداشت.»
پس از نزدیک تر شدن، جسم نورانی کوچکی از آن جدا و به هواپیما نزدیک می‌شود. خلبان تصور می‌کند که موشک به سمت وی شلیک کرده‌است: «من فکر کردم موشکی به سمت من شلیک شده و سعی کردم با موشک حرارتی آن را هدف قرار دهم؛ ولی وقتی موشکم را انتخاب کردم، متوجه از کار افتادن وسایل دقیق و خاموش‌شدن همه چراغ‌ها بر روی صفحه مقابلم شدم. در آن لحظه آلات دقیق شروع به نوسان کردند و ارتباط رادیویی هم از کار افتاد.» با دور شدن هواپیما، جسم نورانی هم از تعقیب آنان صرف نظر می‌کند. تعقیب و گریز در آسمان تهران ادامه می‌یابد. خلبان رویت چند جسم نورانی دیگر را در بالای سر خود و سایر نقاط تهران گزارش کرده‌است؛ که هر بار همانند مورد اول با نزدیک شدن به آن، ارتباطات رادیویی هواپیما از کار می‌افتد.»
اما این گزارش هم با تردیدهای فراوانی همراه است. از جمله تردیدهایی که فرماندهان ارتش درباره صحت آن وارد کرده‌اند و در فضای مجازی می‌توان به آن دسترسی یافت.
علت‌یابی اشیای پرنده
در سال‌های اخیر، پس از فراگیر شدن تکنولوژی پهباد در فعالیت‌های نظامی و جاسوسی، اکثر موارد مرتبط با مشاهده شئ پرنده به مشاهده پهپاد تعبیر شده است، اما شئ پرنده شب یک‌شنبه، همزمان در شهرهای مختلفی که فاصله دوری از یکدیگر دارند مشاهده شده است. همین اثبات می‌کند که این شئ در ارتفاع بسیار بالایی قرار داشته است و نمی‌تواند پهباد باشد. کمی پس از مشاهده شئ مورد نظر در آسمان ایران، احتمال‌های مختلف در زمینه چیستی این شئ مطرح شد. از جمله «خسرو جعفری‌زاده» مدیر انجمن نجوم اهواز می‌گوید که این شئ، موشک فالکن 9 است که صبح یک‌شنبه از فلوریدای آمریکا به مقصد ایستگاه فضایی بین المللی پرتاب شده است. او مدعی بود تصاویر منتشر شده بازتاب نور از مواد بازمانده از سوخت این موشک است، که در مناطق غربی آسمان قابل رؤیت بوده است: «ارتفاع موشک بالای 200 کیلومتر از زمین بوده و حین تخلیه سوخت، نور خورشید را بازتاب داده به همین دلیل آن را به صورت جسمی نورانی می‌بینیم؛ و گرنه سوخت یک موشک از خود نوری ندارد. این اتفاقات در طول سال زیاد دیده می‌شود و به دلیل اینکه سوخت موشک به صورت متراکم در فضا مانده بود و بازتاب نور خورشید به سوخت موشک زیاد بوده به همین دلیل به شکل یک جسم نورانی در آسمان دیده شده است.قدر یا نور ظاهری سوخت این موشک برابر با منفی 6 بوده و این موضوع نظر بسیاری را به خود جلب کرده است.»اما بر طبق گزارشات ارسالی خلبانان در حال پرواز، این شیء در ارتفاع 40 تا 50 هزارپایی رویت شده و بعید به نظر می رسد که مربوط به موشک فالکن بوده باشد. همچنین رویت نشدن این شئ در آسمان دیگر کشورها این نظریه را ضعیف جلوه می‌دهد. از دلایل دیگر ضعیف بودن این فرض، هم افق نبودن دو کشور ایران و آمریکاست که باعث می‌شود مشاهده نور فالکنی که صبح از آمریکا پرتاب شده است، در شب ایران منطقی نباشد.
پدیده فضایی؟
«صادق زارعی» از منجمان آماتور شهر ارومیه نیز در این باره می‌گوید که این شئ ناشناس را در حوالی ساعت 21 و 40 دقیقه در ارتفاع 30 درجه‌ای افق غرب در حوالی جوزا دیده است. شاهدان عینی خبر از شکل مخروطی این شیء نورانی می‌دهند که سر مخروط رو به شمال و انتهای دم مخروط جهت جنوب را نشانه گرفته بود: «با اطلاع از شکل مخروطی، وصول تصاویر از این پدیده و تکرار آن برای چندین بار در آسمان ایران، کارشناسان علوم فضایی نجوم به ماهیت فضایی این پدیده پی بردند.»
زارعی معتقد است که پیش از این نیز چنین مواردی را مشاهده کرده‌اند و در همه موارد اثبات شده است که شئ مشاهده شده، یک پدیده فضایی بوده است: «پیش از این در خرداد 1386، خرداد 1391 و همچنین شهریور 1391 این اتفاق در آسمان ایران رویت شده بود که گزارش مفصل آن در ماهنامه نجوم به ترتیب به چاپ رسیده است. تمامی این پدیده‌ها منشأ فضایی داشتند، بدین ترتیب که با تخلیه سوخت یک موشک فضایی در طبقات فوقاتی جو، چنین شکلی در آسمان نقش می‌بندد.»
شهرام یزدان پناه، کارشناس علوم فضایی در این باره می‌گوید: «ساعت مشاهده در مقایسه با زمان غروب خورشید در منطقه، شکل و ظاهر پدیده رویت شده و بزرگی منطقه رصد، شکی باقی نمی‌گذارد که ما با یک پدیده مداری روبه‌رو بوده ایم. پدیده‌ای که با توجه به تجربیات و مشاهدات قبلی حدس زده می‌شود به مخزن سوخت مراحل پایانی یک پرتاب کننده فضایی یا موشک بالستیک دوربرد تعلق داشته باشد. محل وقوع آن به احتمال زیاد در ارتفاع خیلی زیادی رخ داده که در آن ساعت از شب هنوز نور خورشید به آنجا می‌رسیده است و بنابراین بازتاب آفتاب از گازهای رها شده از مخزن سوخت، منظره رعب آور یا شاید زیبای شامگاه سه شنبه در غرب ایران را پدید آورده است.» موشک‌های بالستیک از لحاظ ساختار بسیار به موشک‌های فضایی نزدیکند و از طبقات فوقانی جو عبور می‌کنند. یزدان پناه در پاسخ به سرمنشا این پدیده به ماهنامه نجوم گفت: «با توجه به موقعیت مکانی سکوهای پرتاب فضایی، به نظر نمی‌رسد پدیده مورد مشاهده حاصل پرتاب فضایی بوده است و بیشترین احتمال ممکن به آزمایش موشک‌های بالستیک روسی مربوط می‌شود.
