گروه سیاسی_رسانهها: روزنامه «وقایع اتفاقیه»نوشت:صداوسیما که از آن بهعنوان رسانه ملی هم یاد میشود، کمر همت را برای تخریب دولت حسن روحانی، محکمتر از همیشه بسته است. عملکرد سیاسی تلویزیون بهگونهای پیش میرود که بهنظر میرسد، جادو کردن مردم را هدف خود تا انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۶ تعیین کرده است.از اینروست که سردمداران این ماجرا، از برنامههای گفتوگومحور گرفته تا باکسهای خبری، نقدهای بیرحمانهای را متوجه دولت یازدهم میکنند تا برای افکار عمومی، این ذهنیت را شکل بدهند که این دولت، کاری انجام نداده است.
این رفتار تا جایی پیش رفت که صدای حسن روحانی را هم درآورد و گفت: «یکجاهایی، گوشت، دو روز گران میشود؛ اخبار تلویزیونی در خبر نخستش به قصابی میرود و میپرسد که گوشت چقدر گران شده است و اگر گوشت ارزان شود، این خبر را منتشر نمیکند یا در آخرین اخبارش میگوید.» اما واقعیت پشت پرده چیست که علاوه بر رئیسجمهوری، وزرا و سخنگوی دولت هم دادشان از دست صداوسیما به هوا بلند شده است؟
برای بررسی این وضعیت، محمد هاشمی، رئیس اسبق سازمان صداوسیما دراینباره به «وقایعاتفاقیه» میگوید: صداوسیما، خود را رقیب دولت میداند و برای همین بوده که تخریب روحانی و کابینه او را در دستور کار قرار داده است.اینروزها، پیداکردن کانالهای تلویزیونی و امواج رادیویی با برنامههایی انتقادی شدید، کار چندانسختی نیست. بزرگنمایی برخی آمارها و البته سیاهنمایی از رویدادها و فعالیتهای دولت فقط بخشی از تلاش رسانه ملی در تصویرسازی از عملکرد کمتر از چهار سال دولت یازدهم است. بااینحال، رویه انتقادی و تخریبی رسانه ملی که گاهی به طعنه، رسانه میلی نیز نام برده میشود، در مقایسه با عملکرد و نقد این سازمان به دولتهای نهم و دهم، گمانه قوی سیاسیکاری آنها را بهوضوح روشن میکند.
سران این سازمان عریضوطویل برای پیروزی در رقابت با دولت، برنامههای دیگری را هم در فهرست خود گنجاندهاند. برجستهسازی برخی چهرههای اصولگرا که یا اعلام رسمی برای کاندیداتوری کردهاند یا گمانهزنی میشود که در انتخابات ریاستجمهوری حاضر خواهند شد، کار دیگری است که نقشه آن را کشیدهاند، بهطوریکه تصویر و صدای این افراد را میتوان در بعضی شبکهها دید و شنید. این رویه صداوسیما، سؤال مهم و البته بیپاسخی را در طول سالهای گذشته در ذهن بهوجود میآورد؛ اینکه این رسانه ملی آن زمان که دولت محمود احمدینژاد، کشور را بهسوی نابودی پیش میبرد، چرا برای شفاف و آگاهسازی افکار عمومی اقدامی نکرد؟
بازتاب مهندسی اخبار با هدف تخریب دولت
رفتار صداوسیما، تا آنجا پیشروی کرد که محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس اوایل ماه جاری، تصمیم گرفت نامهای به رئیس رسانه ملی بنویسد. به گفته او، «بهرهمندی داوطلبان در تبلیغات انتخاباتی با تقسیم برابر متناسب با امکانات در هر انتخابات، حسب مورد از صدا وسیما بهعنوان یکی از سیاستهای ۱۸گانه کلی انتخابات ابلاغی مقام معظم رهبری مورد تصریح و تأکید قرار گرفته و علاوهبراین مطابق اصل «۱۷۵» قانون اساسی، در صداوسیمای جمهوریاسلامی ایران، آزادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور باید تأمین شود و این درحالی است که منشأ برخی از مناقشات در بعضی از انتخابات گذشته، کمتوجهی صداوسیما به این وظیفه بوده است. متأسفانه عملکرد صداوسیما آشکارا، سمتوسوی جناحی دارد و بهویژه پس از اعلام اسامی کاندیداهای احتمالی یک طیف خاص، به این نگرانی دامن زده که گویا باوجود ابلاغ این سیاستها، قرار نیست که تحولی در رویههای گذشته سازمان ایجاد شود. بهوضوح مشاهده میشود بعضی از نامزدهای احتمالی از هماکنون که بیش از دو ماه به انتخابات مانده، به بهانههای مختلف روی آنتن قرار میگیرند و آشکارا، سعی در چهرهسازی از آنها میشود. همچنین در پوشش اخبار مجلس، خبرها و مصاحبهها بهصورت مهندسیشده و عمدتا با تخریب رویکرد مجلس و دولت بازتاب داده میشود. اینجانب بهعنوان یکی از نمایندگان منتخب مردم، ضرورت التزام عملی سازمان صداوسیما به قوانین موضوعه و سیاستهای انتخاباتی ابلاغی مقام معظم رهبری را به جنابعالی تذکر میدهم.»
از سوی دیگر، محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید هم بهتازگی نسبت به برخورد جانبدارانه صداوسیما واکنش نشان داده است. به گفته او، «تمامی امکانات بالقوه در اختیار جریان رقیب اصلاحات است؛ بهویژه تریبونهای اصلی همچون صداوسیما که نهتنها امکان استفاده برای اصلاحطلبان و اعتدالیون فراهم نیست بلکه تریبونی برای حمله به اصلاحطلبان شده است.»
عدول صداوسیما از تفسیر امام(ره)
محمد هاشمی بهعنوان چهرهای که به مدت ۱۰ سال بر مسند ریاست صداوسیمای ایران تکیه زده است، دراینباره به «وقایعاتفاقیه» توضیح میدهد: «رسانه ملی باید بیطرفانه به فعالیتهای انتخاباتی بپردازد و بدون جهتگیری، آنچه را که امام(ره) بر آن تأکید داشت، محقق کند. طبق فرموده امام(ره) و اصل «۱۷۵» قانون اساسی، صداوسیما زیر نظر قوای سهگانه اداره میشود اما این بهمعنای آن نیست که جانب طرف خاصی را بگیرد بلکه باید کاملا مستقل باشد اما صداوسیما از این تفسیر امام(ره) عدول کرده و رفتار سالهای گذشته آنان نشان میدهد که بهصورت جناحی عمل میکنند.»
به عقیده عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام، «صداوسیما همچون رقیبی رفتار میکند که در کنار دو جناح سیاسی فعال در کشور، نقش جانبداری از یک طیف و تحرک علیه طیف دیگر را برعهده دارد. اگرچه این رویه زیبنده رسانه ملی نیست اما با آیتالله هاشمیرفسنجانی نیز همین برخورد انجام شد.» این اظهارنظر او درحالی است که چه در زمان حیات رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و چه پس از فوت ایشان، هجمههای زیادی به آیتالله از سوی صداوسیما وارد میشد، بهطوریکه بسیاری از صاحبنظران نسبت به این رویه، گلایه و اعتراض داشتند.
حالا محمد هاشمی با عملکرد این روزهای صداوسیما از برخورد مشابه آنها با برادرش یادی میکند و میگوید: «صداوسیما از سال ۸۴ به بعد، تمام تلاش خود را برای سانسور آیتالله بهکار بست، حتی در وضعیتی که او نقش تعیینکنندهای در نظام داشت از او اسمی برده نمیشد تا به مرور فراموش شود؛ ازسویدیگر، افرادی را مطرح و برجسته میکردند که نقشی جدی در سرنوشت کشور نداشتند. نگاه صداوسیما به یک عالم دینی سیاستمدار، حذف ایشان از فیلمها و عکسها بود تا از صحنه روزگار محو شود اما اتفاقی که افتاد، افزایش روزبهروز محبوبیت مردمی آیتالله بود.» این مدیر پیشین سازمان صداوسیما با اشاره به انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸ توضیح میدهد: «در مناظرههای دهمیندوره انتخابات رئیسجمهوری اگرچه آیتالله کاندیدا نبود اما احمدینژاد او را مخاطب قرار داد و اتهامهایی را وارد کرد که طبق آییننامه صداوسیما باید به ایشان اجازه داده میشد تا به این موارد پاسخ دهد؛ با وجود ارسال نامه و درخواست برای پاسخگویی اما اجازه دفاع از سوی صداوسیما به آقای هاشمی داده نشد.»
تذکر دادهایم
شواهد تاریخی در مواقع حساس سیاسی ایران نشان میدهد که رفتار مغرضانه صداوسیما، پیشینهای بلند دارد؛ بااینحال، وزیر کشور بهتازگی با مدیران صداوسیما جلسهای برگزار کرده است تا به آنها نسبت به اقدامهای اخیر تذکر دهد. عبدالرضا رحمانیفضلی دراینباره توضیح میدهد: «قانون درباره انتخابات ریاستجمهوری، تکلیف را روشن کرده است. دراینزمینه، کمیته تبلیغات تشکیل میشود و صداوسیما برنامههای انتخاباتی خود را باید به تأیید این کمیته برساند که وزیر کشور هم رئیس این کمیته است. در جلسهای با رؤسای صداوسیما تأکید کردم که انتخابات، یک موضوع ملی است و صداوسیما نباید بهگونهای رفتار کند که شائبه طرفداری از نامزدی خاص در میان مردم ایجاد شود. از شما میخواهیم این مسائل را رعایت کنید؛ البته ما در وزارت کشور و شورای نگهبان، بازرسی و نظارت هم داریم که اگر به مواردی برسیم که در صداوسیما یا نهادی دیگر، خلاف بیطرفی عمل میشود، حتما تذکر داده میشود.»
همه این اقدامها و اظهارات برای روشنکردن رفتار غیرمنصفانه صداوسیما، بهنظر میرسد در سالهای گذشته بیفایده بوده است؛ انگار با وجود مصوبههای قانونی درباره اهمیت رعایت انصاف از سوی رسانه ملی، گوش مدیران این سازمان به قانون هم بدهکار نیست زیرا در ماههای اخیر تا توانسته، حسن روحانی و تیم او را مورد حمله قرار داده است. نمونه این رفتار، برخورد دوگانه آنها با موضوع مذاکرات هستهای و برجام در دولت فعلی و قبلی است. از سوی دیگر، در برابر دستهگلهای اخیر شهرداری تهران و پدیدههایی همچون «املاک نجومی» و «استخدامهای نجومی» نیز سکوت اختیار کرده است. همه اینها نشان میدهند که فرمان صداوسیما بهدست افرادی است که برای تکدورهای کردن حسن روحانی، نقشهها در سر دارند، غافل از اینکه مردم ایران نشان دادهاند بازیهای سیاسی را خوب میفهمند و در بزنگاههای مهم، رفتاری خلاف آنچه نهادهایی همچون صداوسیما خواهان آن هستند، از خود نشان میدهند؛ نمونه آن، انتخابات دهمیندوره نمایندگان مجلس در سال ۹۴.
تیم سیاسی ویژهای در صداوسیما، تخریب دولت را برعهده دارد
انتقادها به عملکرد صداوسیما در هفتههای اخیر به اوج خود رسیده است، بهطوریکه محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت، نیز دیروز در نشست خبری خود با اصحاب رسانه به آن اشاره کرد و گفت: رسانه ملی گاهی کار سخیفی را در اطلاعرسانی به مردم انجام میدهد. این سازمان از ما سؤال کند که چه کارهایی انجام شده و بعد براساس پاسخمان جستوجو کرده و ببیند آیا راست میگوییم یا خیر. او تأکید کرد: کار کارشناسی این نیست که با چند مصاحبه با مردم بگویید آثار اقدامات دولت قابل رؤیت نیست. از رئیس رسانه ملی قدردانی میکنم اما یک تیم سیاسی که برخی برنامهها را تهیه میکند، در زمره آنان قرار نمیدهیم. رسانه ملی دانشگاه است که باید مسیر درست را در اختیار مردم قرار دهد، انتقاد ما به تیم سیاسی ویژهای است که تخریبها را انجام میدهد. هاشمی در مورد سکوت صداوسیما درباره رشد اقتصادی در دولت یازدهم عنوان کرد: از اینکه رسانه ملی دولت را تخریب نکرد که رشد اقتصادی ۱۱,۶ بود، تشکر میکنم. تخریب دولت، صحیح نیست. رسانه ملی امانت در دست مسئولان آن است. ما اعتبارات سازمان صداوسیما را صددرصد پرداخت کردهایم، هرچند نمیگویم بیشتر هم پرداخت کردهایم و تا بهبود وضع خیلی فاصله داریم.
گروهی پرنفوذ برای اداره جناحی صداوسیما
از سوی دیگر، وزیر ارتباطات هم گفت: هنوز بخشهایی در صداوسیما هستند که آنجا را بهعنوان یک دانشگاه اداره نکرده و به آن بهعنوان یک مجموعه منصف نگاه نمیکنند. این گروه محدود که نفوذ زیادی هم دارند، میخواهند صداوسیما را بهعنوان یک حزب و جناح اداره کنند که این مسأله خیلی اشتباه است. محمود واعظی در پاسخ به این سؤال که نظر شما درمورد تخریبهایی که روحانی و کابینه او را نشانه گرفته است، چیست؟ تصریح کرد: مقام معظم رهبری همواره توصیه کردهاند که ما تبلیغات زودهنگام انتخاباتی نداشته باشیم و اجازه بدهیم همان دورهای که قانون برای انتخابات مشخص کرده، مورد استفاده قرار گیرد. متأسفانه، من نمیدانم چه اتفاقی افتاده است که از مدتها قبل گروهی، دولت را تخریب میکنند و متأسفانه، برخی مواقع شاهد هستیم بخشهایی از صداوسیما هم به این مسئله دامن میزنند. او تأکید کرد: دولت همواره از انتقاد استقبال کرده اما اسم این اقدامات انتقاد نیست بلکه تخریب است. امیدوارم گروههای سیاسی خودشان بدانند که مردم فرق انتقاد و تخریب را بهخوبی متوجه میشوند و انتقاد اثر میگذارد اما تخریب تأثیری معکوس خواهد داشت.
برنامههای انتخاباتی صداوسیما نظارت میشوند
در این میان، با تصمیم شورای نظارت بر صداوسیما، کمیتهای تشکیل شد تا بر ویژهبرنامههای انتخاباتی صداوسیما نظارت کند. طبق اطلاعیه پایگاه اطلاعرسانی شورای نظارت بر سازمان صداوسیما، اعضای شورا که با ریاست حجتالاسلام محسنیاژهای و حضور نمایندگان قوای سهگانه برگزار شد، با توجه به اهمیت رعایت قانون و نیز حقوق کاندیداها، مقرر کردند کمیتهای برای نظارت بر ویژهبرنامههای انتخاباتی رسانه ملی در شورای نظارت تشکیل شود.