عملكرد رسانه ملی بر اساس نظريات فرويد

فرويد، پدر علم روانكاوي، معتقد است ضميرناخوداگاه (The unconscious) انباري است پر از تمايلات و آرزوهاي خارج از دسترس كه تعيين كننده رفتار و گفتار ماست. براي واكاوي محتويات ضميرناخوداگاه قاعدتا بايد سوابق و گذشته آن را بررسي كرد. به عبارت ديگر بايد ديد آن انبارِ ناخوداگاه چگونه پرشده است.

هفته های گذشته شاهد تحريف سخنان رييس جمهور در شبكه خبر بوديم. جايي كه روحاني گفته بود «به قوه قضائيه دعوت شدم» ولي رسانه ملی! در زيرنويس شبكه خبر از كلمه «احضار» استفاده كرد. البته بعد از اينكه با واكنش گسترده كاربران فضاي مجازي روبرو شد -بدون عذرخواهي- از آن با عنوان اشتباه سهوي ياد كرد. در سايت شبكه خبر با لحني حق به جانب آمده: " اين اشتباه بعدا اصلاح شد ولي به هرحال بهانه لازم به طرفداران دولت داده شده بود! "

با شروع به كار دولت يازدهم در مرداد ١٣٩٢ شاهد كارشكني ها و حملات جناح بازنده بوديم. از همان زمان بود كه مخالفان، تمايلات و آرزوهايشان را از انباري ناخوداگاهشان بيرون كشيدند و در رسانه هاي گسترده اي كه در اختيار داشتند، منتشر كردند. يكي از اين تمايلات، يك دوره اي شدن دولت تدبير و اميد بود. به عنوان مثال در گفتگوي تصويري كه حميدرسايي-نماينده سابق مجلس-در ١٠ آبان ١٣٩٥ با سايت تاريخ آنلاين داشت از احتمال ردصلاحيت روحاني سخن به ميان آورد و در ادامه با اطمينان پيش بيني كرد كه "دولت روحاني اولين دولت ٤ ساله خواهد بود".

در كنار اينگونه اظهارنظرها ناديده گرفتن دستاوردها و اقدامات دولت توسط صداوسيما تا جايي رسيد كه رييس دولت را به واكنش واداشت. البته قضيه به همين جا ختم نمي شود و حملات كم سابقه به دولت از جمله مخالفت شديد با مذاكرات هسته اي  و در پي آن انكار دستاوردهاي برجام گوشه اي از تلاش طرف مقابل است. از طرفي، حاميان دولت كه از تفرقه، خشونت و افراطي گري فرسنگها فاصله دارند، در ضميرناخوداگاهشان سالهاست ايران را براي همه  ايرانيان مي خواهند، اهل گفتگو با تمدنها و عقايد مختلف هستند و طرفدار احترامِ متقابل،مذاكره و صلح.

ماههاي منتهي به انتخابات ٩٦ هرگاه صداوسيما مي خواست نقبي بزند به اين رويداد سرنوشت ساز و نظر مردم كوچه بازار را جويا شود، بدون استثناء ماحصل نظرات پخش شده سعي در متقاعد كردن مخاطبان در ناكارآمد بودن دولت روحاني داشت. گويي آن ١٩ ميليون نفري كه خرداد١٣٩٢ به دولت اعتدال راي داده بودند همگي نادم و پشيمان شده بودند. اوضاع بازار خراب است، همه بيكاريم، برجام هيچ دستاوردي نداشته، رييس جمهوري مي خواهيم كه اهل سازش نباشد، انقلابي باشد و.. اينها كليدواژه هاي مصاحبه هاي پخش شده از صداوسيما بود.

پس از انتخابات معنادار ارديبهشت ٩٦ وقتي تلاش براي القاء شائبه تخلف و شيطنت هايي از اين دست راه به جايي نبرد، شاهد دو اتفاق نادر بوديم كه فرويد به آن "تداعي آزاد" (Free association) مي گويد. حالتي كه در آن، فرد هرآنچه را در ذهن دارد بدون ملاحظه و بدون درنظرگرفتن منطقي يا غيرمنطقي بودنش، بيان مي كند. اتفاقات روز قدس و نمازعيدفطر. دفاع تمام قد صداوسيما از نوحه خوانيِ سياسي در روز عيد مسلمانان و انتقاد از كاربراني كه به اين بي حرمتي اعتراض كرده بودند، هرچند دور از ذهن نبود ولي بارديگر سوالات زيادي را بوجود آورد. مخاطبان سالهاست كه به خوبي از تمايلات پنهان و آشكار صداوسيما مطلع هستند لذا در اين دهكده ي جهاني كه هيچ خبر و اتفاقي از ديد مخاطب قرن ٢١ م پنهان نمي ماند رسانه ها دائما در بوته ي راستي آزمايي قرار مي گيرند. پس نياز به گفتن نيست كه بي توجهي به ضميرناخوداگاه ٢٤ ميليون راي دهنده، متاسفانه ريزش روزافزون مخاطبان صداوسيما را درپي خواهد داشت.