من سرپرست و قیم خود هستم

به گزارش  ایرنا، زنان عربستانی در کشوری ثروتمند زندگی می کنند اما از ابتدایی‌ ترین حقوق محروم هستند. آنها برای کار و تحصیل به اجازه قیم نیاز دارند و عرف به ایشان اجازه رانندگی نمی‌ دهد. حتی اگر عزیزترین آدم زندگی ‌شان را از دست داده باشند، بر خلاف عرف همه جوامع دیگر بانوان سعودی اجازه ندارند در مراسم تشییع جنازه او شرکت کنند. این نمونه یکی از عجیب ‌ترین قوانین درباره کشوری است که حتی در ساده ‌ترین موارد حقوق زنان را نادیده می ‌گیرد.بی بی سی عربی در گزارشی به آزادی یکی از فعالان زن عربستانی از زندان پرداخت و نوشت: آزادی مریم العتیبی فعال عربستانی در حوزه دفاع از حقوق بانوان که بیش از سه ماه در بازداشت به سر می برد، واکنش های ضد و نقیضی در میان مردم عربستان داشته است. در حالی که برخی از فعالان آزادی العتیبی بدون همراهی سرپرست او را «گام مهمی» در حقوق زنان می دانند، برخی دیگر در رسانه های اجتماعی گفته اند که این اقدام وی ترغیب دیگران برای عدم اطاعت از ولی و قیّم است.در اینجا به جزئیات برخی پویش ها و فعالیت هایی که علیه سرپرستی مردان بر بانوان در عربستان به راه افتاده است، اشاره می شود:
«من سرپرست و قیم خود هستم»
زن عربستانی طبق نظام سرپرستی و قیومیت حاکم بر این کشور به هر سنی برسد و در هر مرتبه علمی، آکادمیک و اجتماعی هم که قرار بگیرد برای تحصیل، ازدواج، سفر یا خروج از زندان نیاز به موافقت سرپرست و رضایت کتبی وی دارد.اگر زنی به هر دلیل زندانی شود یا در مرکز پلیس در بازداشت به سر ببرد، حتی اگر بی گناهی اش ثابت شود یا دوره محکومیتش به پایان برسد، تنها با حضور و همراهی سرپرست و ولی آزاد می شود. در بسیاری از موارد نیز سرپرست از موافقت برای خروج وی از زندان سرباز می زند و می گذارد او در زندان بماند.
در برابر چنین وضعی، زنان عربستانی به مقابله با این قانون و مطالبه حقوق زن در کشورشان برخاستند که وضعیتش بدتر از سایر کشورهای منطقه است.در ادامه این گزارش آمده است: در پی انتشار گزارش سازمان دیده بان حقوق بشر (هیومن رایتس واچ) درباره واقعیت نظام سرپرستی مرد بر زن در عربستان که این امر را «بزرگترین مانع پیش روی بانوان برای رسیدن به حقوق شان» عنوان کرده بود، گروهی از زنان عربستانی پویش «من سرپرست خود هستم» را به راه انداختند. از برجسته ترین فعالان عربستانی علیه نظام سرپرستی زن بر مرد در این کشور می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
«عزیزه الیوسف»
فعال حقوقی و استاد بازنشسته دانشگاه ملک سعود که توانست در دهه 80 میلادی تحصیلات خود را خارج از عربستان ادامه دهد. وی در سال 2013 میلادی پس از شرکت در آزمون رانندگی از سوی پلیس سعودی بازداشت شد و پلیس به شرط حضور سرپرستش در محل آگاهی، او را آزاد کرد.الیوسف اقدامات مختلفی برای دفاع از حقوق بانوان عربستانی انجام داده که آخرین آن، به راه انداختن پویش «من سرپرست و قیم خود هستم» بود که در آن خواستار لغو نظام سرپرستی مرد بر زن شد. این فعال سعودی معتقد است که نظام سرپرستی مرد بر زن نظامی قرار دادی و نه شرعی است و تاکید می کند که دین اسلام زن را مجبور به اخذ اجازه شوهر یا سرپرست برای سفر نکرده است.عزیزه با وجود اینکه مشکل شخصی در این باره ندارد و بنا بر اظهاراتش در خانواده روشنفکری بزرگ شده که همواره حامی او بودند، توانست امضای بیش از 14 هزار زن و مرد عربستانی را پای نامه ای که درباره مطالبه حقوق زن نوشته بود، جمع آوری کند.
«مریم العتیبی»
داستان مریم العتیبی از جایی شروع شد که فعالان عربستان در صفحه اجتماعی توییتر درباره او وضیت وی نوشتند. العتیبی در سن 29 سالگی در معرض رفتارهای خشونت آمیز، ضرب و شتم برادرش قرار گرفت. او علیه برادرش شکایت کرد اما به درخواست پدرش از شکایتش صرف نظر کرد به شرط اینکه بردارش دیگر وی را مورد ضرب و شتم قرار ندهد.اما بردارش دست از رفتارهای خشونت آمیز خود برنداشت و مریم برای دومین بار شکوائیه علیه برادرش به پلیس ارائه داد. وی در صفحه شخصی خود نوشت: علیه شخصی که به تو هتاکی کرده یا تو را تهدید کرده به پلیس شکایت می کنی. اگر آن شخص تو را برای منصرف کردن از تصمیمت، تحت فشار قرار دهد، جرم دیگری مرتکب شده است.اما پدر العتیبی بار دیگر از وی خواست که از این مسئله چشم پوشی کند و او را تهدید کرد در صورت مخالفت به جرم نافرمانی از پدر از او شکایت می کند. اما مریم العتیبی این بار از شکایت خود صرف نظر نکرد. پدرش نیز با عملی کردن تهدیدش، علیه دخترش شکایت کرد و او را به زندان انداخت.
«دینا علی لسلوم»
دینا قصد داشت در اعتراض به رفتاری و محدودیت های زنان در کشورهمانطوری که خودش می گوید با آنها مانند برده رفتار می کنند، کشورش را ترک کند. وی در 24سالگی از استرالیا درخواست پناهندگی کرد. بنابر خواست سفارت ریاض از بخش ترانزیت فرودگاه مانیلا در فیلیپین به عربستان سعودی بازگردانده شد. مقامات فرودگاه مانیلا، پاسپورت و کارت پرواز دینا علی لسلوم را مصادره کردند و او را به هتل فرودگاه برده تا بستگانش از راه برسند و وی را تحویل بگیرند.
«آلاء العنزی»
دختر 23 ساله عربستانی، فعال در صفحات اجتماعی و دانشجوی دانشکده پزشکی است. پلیس وی را به مدت چند روز به دلیل حمایت از دینا علی لسلوم بازداشت کرد. او در پی فراخوانی که در شبکه های اجتماعی برای استقبال از دینا علی لسلوم به هنگام ورودش به فرودگاه ریاض برای اطیمنان یافتن از سلامتی اش شده بود، در فرودگاه حاضر و سپس توسط پلیس دستگیر شد. پلیس او را در 18آوریل (فروردین/اردیبهشت) گذشته آزاد کرد.
«عایشه المانع»
وی مدیر خدمات پشتیبانی بیمارستان های عمومی در منطقه الشرقیه و عضو موسس مجلس امنای دانشکده علوم پزشکی «محمد المانع» است. یکی از فعال ترین بانوان در حوزه دفاع از حقوق زن در عربستان به شمار می رود که سال های سال در این راه مبارزه کرده است. از برجسته ترین تلاش های او در این زمینه می توان به فعالیتش در سال2011 اشاره کرد که توانست با برگزاری کارگاه هایی درخصوص مسائل مربوط به سرپرستی و قیومیت شرعی در شهرهای ریاض، جده و الخبر، تغییرات و اصلاحاتی در امور مربوط به سرپرستی مرد بر زن ایجاد کند.عایشه المانع در سال 2013 در کنفرانسی درباره مفهوم ارث در اسلام شرکت کرد که یکی از اهدافش مطالبه حق ارث برابر برای زنان بود.