مرجان یگانه پرست- روزنامه بهار
توسعه صنایع داخلی، رونق کسب و کار و ارتقای سطح رفاه عمومی را به دنبال دارد و همه این موارد پیشرفت تواما صنعت و اقتصاد و در نتیجه رضایت اجتماعی را به همراه خواهد داشت. صنایع داخلی اما برای توسعه و ارتقای کالاهای خدماتی و تولیدی خود، نیاز به حمایت مردمی و نهادهای مختلف دارند تا سرپا بمانند و چرخ صنعت را رونق بخشند. در این راستا شبکه جدیدی به نام «ایران کالا» در حال افتتاح است که حمایت از صنایع بزرگ و کوچک را در راس برنامههای خود قرار داده است. این شبکه که 6 ماه پیش، پخش آزمایشی خود را در تاریخ 4 اسفندماه 1395 با مدیریت اردشیرزابلیزاده شروع کرده بود، در اواخر مرداد ماه امسال به طور رسمی آغاز به کار خواهد کرد. این شبکه، محلی برای معرفی تولیدکنندگان و ترویج فرهنگ کالای داخلی آنها خواهد بود و این صنایع و خدمات را به مردم پیوند خواهند زد. اردشیر زابلیزاده درباره اهداف و خدمات شبکه «ایران کالا» توضیحاتی ارائه کرده است که در ادامه میخوانید.
***
نام شبکه این سؤال را در ذهن ایجاد میکند که آیا قرار است این شبکه فقط مختص معرفی کالا باشد یا اهداف و برنامههای دیگری هم دنبال میکند؟
چند سالی است که رهبری نظام جمهوری اسلامی بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح کردهاند، مبحثی که توجه مردم و مسئولین را به خود جلب کرده است. اواخر سال گذشته، ریاست محترم سازمان صدا و سیما به این فکر افتاد تا در زمینه بحث مقاومتی و حمایت از کالاهای ایرانی اقداماتی صورت دهد. توجه به این مسئله و جذب افکار عمومی از طریق رسانه در راس کار قرار گرفت. در نتیجه نظرخواهیها و گفتگوها قرار شد تا شبکهای برای حمایت از نشانهای تجاری طراحی شود. این شبکه بیشتر درصدد است تا از نشانهای تجاری حمایت کند و نه کالاها. این نشان ها، همان بنگاههای اقتصادی، خدماتی و برندهای معتبر هستند. در مرحله اول برای راهاندازی شبکه، اقدام و نام «ایران کالا» هم برای آن انتخاب شد. این نام شاید این شبهه را ایجاد کند که فقط شبکهای برای معرفی کالا یا نشانهای تولید کالا است اما برنامههای دیگری هم مورد نظر این شبکه هست. محصولات مختلف تجاری و فرهنگی مثل کتاب، فیلم و انیمیشن هم میتوانند در این شبکه مطرح شوند اما به این شرط که تولید داخلی با توجیه اقتصادی باشند. همچنین معرفی بنگاههای خدماتی مثل خدمات پزشکی، مهندسی، گردشگری و غیره هم جزو ماموریت شبکه «ایران کالا» هستند. بخشی هم به تبلیغ کالا اختصاص خواهیم داد که اغلب مختص فروشگاههای تلویزیونی است اما با ساختار و ژانرهای متفاوت به این بخش خواهیم پرداخت.
«ایران کالا» اختصاصا معرف کالاهای ایرانی خواهد بود؟ آیا این شبکه در راستای حمایت از تولید ملی راهاندازی شده است؟
ما در این شبکه اختصاصا به نشانهای ایرانی خواهیم پرداخت و با نشانها و برندهای خارجی کاری نداریم. در نظر داریم برنامههایی که در این زمینه ساخته میشوند، همه ژانرهای مستند، گزارش، انیمیشن، مسابقه و یا برنامههایترکیبی و نمایشی و حتی خبری را دربر بگیرند. قطعا رویکرد همه این برنامهها تبلیغی و در چارچوب اقتصاد مقاومتی است.
در شبکههای بین المللی شاهد شبکههای فروشگاهی و TV SHOPPING بودهایم که تنها به معرفی کالاها و برندها میپردازند. شبکه هایی که هم برای مردم به جهت معرفی کالاهای مورد نیاز و هم برای بنگاههای اقتصادی سودبخش بوده اند. در شرایطی که شبکههای مجازی امکان بهتری در اختیار مردم گذاشته اند، چنین شبکهای برای معرفی کالاها با توجه به ریزش مخاطب تلویزیون و در دسترس بودن شبکههای اجتماعی چقدر میتواند اثرگذار باشد؟
اینکه در مقابل شبکههای نوپای اجتماعی، برودکست چه رادیویی و چه تلویزیونی افت کرده است، نیاز به آمار میدانی داریم. من به عنوان کسی که 34 سال مدیر رسانه بودهام و در زمینه ارتباطات سالها تدریس کرده ام، معتقدم که در دنیا رسانههای برودکست در مقابل شبکههای اجتماعی ضعیفتر نخواهند شد. این اتفاق در دنیا هم رخ نداده است ولی اینکه شبکههای اجتماعی به عنوان شبکههای نوپا از بستر تکنولوژیکی مثل موبایل رشد داشته اند، درست است. در حال حاضر مردم با یک سری تکنولوژی جدید و جذاب مواجه شدهاند و به همین دلیل مورد توجه آنها قرار گرفته است. رادیو هم به دلیل سهولت در استفاده و دسترس بودنش، مخاطبان خاص خودش را در طی این سالها داشته است. زمانی که تلویزیون وارد عرصه شد، باعث افت در میزان نفوذ رادیو شد اما این رسانه با تغییر در سیستمهای خود و قابل حمل شدن، دوباره توانست خودش را بالا بکشد و افت جدی نداشته باشد. بیتردید تحول رسانهها با این چالشها مواجه هستند. شبکههای اجتماعی در زمینه رونق دهی به کسب و کار وارد شدهاند و موفقیتهای خوبی هم کسب کرده اند، همچنین از ناحیه مردم هم پذیرفته شده اند. ما از بحث TV SHOPPINGها در کنار دیگر ژانرها میتوانیم استفاده کنیم. اگر بخواهیم در شبکه «ایران کالا» فقط در زمینه TV SHOPPING کار کنیم، برای تماشاگر خسته کننده خواهد شد. مردم میتوانند نیاز زندگی شان را در TV SHOPPING جستجو کنند و در کنار آن درباره مسائل اقتصادی یا سرمایه گذاری سرمایههای شان اطلاعات بگیرند. به طور مثال مردم مایلند به بازار بورس وارد شوند ولی اطلاعات لازم را ندارند. از طرفی اگر این اطلاعات به آنها داده شود، به نفع بازار خواهد بود. در همین مدت کوتاهی که شبکه به صورت آزمایشی فعال بود، بسیاری از مخاطبان از ما درباره هدایت سرمایه هایشان سؤال میپرسیدند. این شبکه میتواند در این زمینه راهگشا باشد و از کارشناسان اقتصادی برای کمک به مردم بهره بگیرد.
شبکه شما از چه تولید کننده هایی حمایت میکند؟ آیا این شبکه به همه بنگاههای متقاضی بها خواهد داد؟
در شبکه «ایران کالا» این طور نخواهد بود که از هر تولید کنندهای به صرف این که ایرانی هستند، حمایت کند. در این شبکه به تولید کنندهای بها داده خواهد شد که به استانداردهای بالا و جهانی دست پیدا کرده باشد تا وقتی مردم به این کالاها روی میآورند، اعتمادشان به ما خدشه دار نشود. وظیفه ما در وهله اول این است که باور مردم را به کالای ایرانی افزایش بدهیم و دوم این که تولید کننده را مجاب کنیم که نفع آنها برای سود بیشتر، رفتن به سمت استانداردهای جهانی است. این شبکه به ظاهر یک شبکه اقتصادی است، در حالی که در اساس اهداف فرهنگی و اجتماعی را هم دنبال میکند و لازم است که باورهای مخاطبان داخلی به کالای ایرانی را تغییر دهیم. اساس این شبکه، رویدادها و اتفاقاتی که در صنایع کوچک و تولید کالاهای ایرانی میافتد. بهانه ما در این شبکه، رویدادهای مختلف است اما به آن نشان تجاری که کالا تولید کرده است، میپردازیم. به طور مثال وقتی خبری درباره تحول در تولید خرمای کشور مطرح میشود، بهانه اعلام خبر آن رویداد است اما در کنار آن به برندهایی که این محصول را عرضه میکنند هم مطرح میکنیم.
توجه به نشانهای تجاری و کالاهای معتبر ایرانی، ارزشمند است اما آیا ممکن است بعد از مدتی بنگاههای ایرانی به اتمام برسند و مجبور شوید که خارج از قاعده عمل کنید و به محصولات و نشانهای خارجی هم بپردازید؟
82 هزار بنگاه تجاری کوچک و بزرگ در ایران داریم که در حال حاضر 40000 بنگاه فعال و استاندارد را شناسایی کرده ایم. از این مجموعه، 20000 دارای استاندارد فوق العاده هستند، ما در سال 96 خیلی تلاش بکنیم میتوانیم 5000 مورد را معرفی کنیم. اگر این جریانسازی خوب اتفاق بیفتد تا برسیم به بنگاههای بعدی، آنها هم خود را بالا خواهند کشید و متحول خواهند شد. ما موظفیم که آنها را به این باور برسانیم که اگر آنها میخواهند جایی در میان کالاهای ایرانی معتبر داشته باشید، باید خود را به استانداردهای لازم برسانند. ضمن این که ما هم در شبکه موظفیم برنامه هایی با ساختارهای استاندارد بسازیم و کوتاهی نکنیم.
چه ساز و کاری برای معرفی کالاهایی که امکان حضور در شبکه «ایران کالا» را پیدا میکنند، در نظر دارید؟
در ابتدا باید برنامهها از پرداخت خوبی برخوردار باشند و با روایت، فیلمبرداری جذاب و موارد دیگر اجرایی، معرفی تمام و کمالی از کالاها صورت بگیرد. لازم است از جذابیتهای تصویری، صدای مطلوب صداپیشهها و همچنین گرافیک قابل توجه بهره بگیریم. همچنین استفاده از ژانرها در اولویت کاری ما است. همه این موارد از سوی دیگر به بودجه پرداختی بنگاهها هم ارتباط دارد. بسیاری از بنگاههای کوچک قادر نیستند که برای معرفی کالای خودشان هزینه بالا در نظر بگیرند، در اینجا شبکه از آنها حمایت میکند اما برخی دیگر درآمدهای خوبی دارند و لازم است که خودشان برای معرفی کالاها کمک کنند. تولید و پخش برنامهها برعهده شبکه «ایران کالا» است اما همان طور که میدانید در حال حاضر بازرگانی سازمان صدا و سیما، برای حمایت از صنایع و کالاها، پخش برنامهها را با تخفیف در راس کار قرار داده است. ما در این شبکه هم برنامهسازی و هم پخش آن را برعهده داریم. امسال شعار حمایت از تولید ملی و اشتغال است، توجه به مقوله اشتغال هم در برنامه کار ما هست. در این زمینه با مجتمع فنی تهران تفاهم نامهای را به امضا رساندیم که مهارتهای مختلفی را از طریق سایتی آموزش میدهند. از طریق شبکه «ایران کالا» و لینک به آن سایت، سعی داریم که آموزش مهارتها را فراهم کنیم. 70 درصد کار آماده شده و امیدواریم که بتوانیم در زمینه ایجاد اشتغال هم فعالیت کنیم. همچنین بنگاههای کوچکی در زمینه انیمیشین فعال هستند که کسی آنها را نمیشناسد، امیدواریم که بتوانیم برای اشتغال این بنگاهها، با معرفی آنها موثر باشیم.
بنگاههای مختلفی که با شما همکاری میکنند، خودشان باید هزینه تولید برنامهها را تامین کنند یا شبکه از آنها حمایت میکند؟
برنامه هایی که ما خواهیم ساخت با نگاه تبلیغاتی تولید میشوند. صنایع متوسط خودشان میتوانند فیلم مورد نظرشان را به کمک نیروهای خارج از سازمان بسازند که به نوعی اشتغالزایی هم ایجاد میشود. البته ما استانداردهای لازم را به آنها اعلام میکنیم و سی بار تیزر و سی بار برنامه هایشان را بدون دریافت هزینهای پخش خواهیم کرد اما برای بنگاههای کوچکتر برنامه میسازیم. با وجود مشکلات بودجهای که سازمان با آن روبه رو است، با این حال قصد داریم که در جهت اقتصاد مقاومتی پیش برویم و از بنگاههای اقتصادی حمایت کنیم.
منفعت مردم در ارتباط با این شبکه و مواجهه با کالاهای مختلف چیست؟
قطعا حمایت از تولید ملی به نفع همه مردم است و در واقع همه کسانی که در بخش تولید کالاهای مختلف فعالند، بخشی از مخاطبان این شبکه و از طرفی مصرف کننده هم هستند. کالاهای استاندارد ایرانی در مقابل برخی از کالاهای خارجی باکیفیتترند و حتی برخی از آنها با نشان کالای خارجی به فروش میرسند. سود معرفی این کالاهای باکیفیت به سوی مردم است و جلب اطمینان مردم، در هزینههای مصرفی خانواده اثر خواهد گذاشت. وقتی رئیس جمهور بیزینسمن آمریکا میگوید که آمریکایی، آمریکایی بخر؛ چرا ما باید از تولیدات داخلی خودمان حمایت نکنیم. از طرفی کارآفرینهای خلاقی آماده به کار هستند که بودجه لازم برای تولید انبوه محصولات شان را ندارند و با حمایت، کارشان میتواند رونق بگیرد. این شبکه ضمن معرفی کالاها به مردم و حمایت از تولید کننده ها، باید باور لازم را در کارآفرینها هم ایجاد کند. به طور نمونه این شبکه با پرداخت به مناطق گردشگری ناشناخته، میتواند به این صنعت و معرفی آن کمک کند. بسیاری از مردم به دلیل تلاش رسانههای خارجی و تبلیغات به مناطق گردشگری خارجی و داخلی خاصی میروند، این در حالی است که کشور ما مملو از زیباییها و فضاهای گردشگر پذیر است که چرخش این صنعت به نفع همه خواهد بود. این وظیفه شبکه ما است و ما باید به این بخش صنعتی هم کمک کنیم.
رقابت بین کالاهای ایرانی و خارجی شاید بد هم نباشد. آیا ممکن است برای ایجاد رقابت، کالاهای خارجی را هم تبلیغ کنید؟ از طرفی آیا به جذب مخاطب غیر ایرانی و پخش جهانی هم فکر میکنید؟
ما به کالاهای خارجی نمیپردازیم اما به موفقیتهای کسب شده آنها میپردازیم. به طور مثال اشاره میکنیم که اگر این اتفاقات در این محصولات افتاده است، این کارها را انجام داده اند. این روند میتواند فکر و رقابت ایجاد کند. ضمن اینکه در کشور ما تبلیغات کالاهای خارجی در حال انجام هست و اگر قرار است رقابت ایجاد شود، خارج از شبکهها در حال اتفاق افتادن است. ما در «ایران کالا» قصد داریم که سهمی از بازار جهانی را برای تولیدات داخلی فراهم کنیم. در گام اول کالاهای ایرانی را به زبان انگلیسی و عربی معرفی خواهیم کرد. از موقعی که این شبکه تاسیس شده و با اینکه فعالیتهایمان هنوز جدی آغاز نشده است، چند کشور عربی با ما وارد مذاکره شدهاند و این نشان میدهد که بازارهای منطقه مشتاق و علاقهمند به کالاهای ایرانی هستند. این در حالی است که کالاهایترکی بازار منطقه را در دست گرفتهاند ولی تولید کننده ما سهمی از این بازار ندارد. به نظر من رسانه به خوبی میتواند این شرایط را فراهم کند.
آیا در کنار این شبکه، فعالان و کارشناسان اقتصادی و متخصص هم همکاری خواهند کرد؟
خیلی از تولیدکنندههای داخلی این حس را پیدا کردهاند که این شبکه، متعلق به آنهاست. آنها به این اطمینان رسیدهاند که میتوانند کالاهای شان را از این طریق مطرح کنند و برخی از موسسات هم وارد عمل شدهاند که چگونه میتوانند با این شبکه همکاری کنند. هر چند در کنار این موسسات و تولید کنندهها نیازمندیم که رسانههای مکتوب و غیرمکتوب در زمینه کسب و کار یا کمپینهای حمایت از تولید ملی هم با ما همکاری کنند.