عملکرد روحانی در چینش کابینه دوازدهم

روزنامه بهار: چند روزی از اعلام نتیجه انتخابات۹۶ نگذشته بود که در فضای مجازی و برخی از رسانه‌ها شاهد نوعی یأس پراکنی نسبت به دولتی بودیم که هنوز فعالیتش را آغاز نکرده بود. جریان شکست خورده در انتخابات این بار در کناری ایستاده بود و شاهد شکافی بود که روز به روز بین حامیان دولت و منتخبشان ایجاد می‌شد. این وضعیت با اعلام اسامی کابینه‌ دوازدهم تشدید شد و برخی از حامیان دولت با پیشداوری نسبت به برخی وزرای پیشنهادی به این باور رسیدند که این روحانی همان روحانی که آن‌ها برای پیروزی او تلاش می‌کردند نیست. برخی او را متهم به خیانت به رای مردم کردند، گروهی از معامله پشت پرده روحانی سخن گفتند، بعضی فریب دادن مردم توسط روحانی ورد زبانشان شد و... این تلقی از چینش کابینه که بیشتر در میان حامیان جوان دولت دیده می‌شد در کمال تعجب با سکوت و گاهی همراهی چهره‌های اصلاح‌طلب و برخی رسانه‌های این جریان سیاسی همراه شد.

این همراهی عجیب با جو یأس آلود ایجاد شده برای دولتی که هنوز قدم از قدم برنداشته بود در حالی شکل گرفت که رییس‌جمهور و تیم همراه او این انتظار را داشتند که برخی که مدعی حمایت از دولت هستند اگر قرار نیست به شفاف شدن فضا کمکی کنند حداقل «آتش بیار معرکه» نشوند. این شکل از مواجهه با دولت کار را به جایی رساند که فراکسیون امید (حداقل در سطح تبلیغات و رسانه‌ها) از رای منفی به برخی وزرای پیشنهادی خبر داد. فراکسیونی که مدعی است ذیل مهم‌ترین جریان سیاسی حامی دولت فعالیت می‌کند.

حال و پس از طی مراحل رای اعتماد به کابینه دوازدهم و تشکیل دولت جدید خوب است که به این پرسش‌ها بیندیشیم که آیا واقعا حسن روحانی تغییر کرده است؟ آیا او به رای مردم خیانت کرده است؟ آیا کابینه دوازدهم حاصل بده بستان او با برخی اصحاب قدرت است؟ بیاییم نوع کنش سیاسی روحانی را در سه چهار دهه اخیر با دقت ارزیابی کنیم. اگر بخواهیم آن را در یک عبارت خلاصه کنیم به عبارت «مشی سیاسی آهسته و ‌پیوسته» خواهیم رسید. او همواره تلاش کرده است که تمامی پرونده‌های در اختیارش را چه در زمان طولانی حضور در جایگاه دبیری شورای عالی امنیت ملی، چه در دوران رهبری مذاکرات هسته‌ای در دولت اصلاحات و چه در زمان ریاست جمهوری‌اش در دولت یازدهم همواره با اجماع داخلی به پیش ببرد. تلاش روحانی بر این بوده است که برای برداشتن قدم‌های بزرگ، اجماعی داخلی را ایجاد کند. رایزنی با سطوح عالی نظام یکی از ویژگی‌های شخصیتی و سیاسی روحانی است، در نتیجه این‌که او درباره اعضای کابینه دوازدهم همانطور که خودش گفته است با رهبر انقلاب مشورت کند امری مخفی و تازه نبوده است. روحانی در همه این سال‌ها تیمی را در کنار خود داشته است که رساترین تعبیر برای توصیف‌ترکیب این تیم واژه «فراجناحی» است.

در نتیجه اینکه رییس‌جمهور روحانی کابینه‌اش را همچون کابینه یازدهم فارغ از رقابت‌های جناحی تشکیل می‌دهد هم امری عجیب و غیرقابل پیش بینی نبوده است. همانطور که روشن است تمامی مواردی که به نوعی مایه تعجب یا ناامیدی حامیان جوان دولت اعتدال شده است اساساً جزیی از شخصیت سیاسی روحانی است و با کمی دقت کاملا قابل پیش بینی بوده است. بنابراین تعابیری همچون خیانت روحانی به رای مردم بیشتر شبیه یک شوخی است.حال بیاییم از زاویه‌ای دیگر به عملکرد روحانی پس از انتخابات۹۶ بنگریم. آیا بین کابینه دوازدهم و کابینه یازدهم تفاوت چندانی دیده می‌شود؟

 به نظر جز یکی دو نقطه قوت نسبت به گذشته همان کابینه با اندکی جابه‌جایی در افراد تکرار شده است. با بررسی نظرسنجی‌ها شاهد آنیم که برخلاف تصوری که تبلیغ شده است رای روحانی در انتخابات اخیر بیشتر از آن‌که نه به رقیب او باشد، آری به کارنامه دولت یازدهم بوده است. پرسش قابل طرح در این زمینه آن است که اگر کابینه یازدهم توانسته است حمایت مردم را با عملکردش جلب کند به چه دلیلی می‌بایست نسبت به کابینه‌ای مشابه کابینه قبلی دولت اعتدال این گونه برآشفت و بر طبل ناامیدی کوبید؟ ! به نظر می‌رسد که این نقدها بیشتر از آن که ریشه کارشناسی و واقعی داشته باشد حاصل نوعی جوّزدگی و احساسات گرایی خام است که در کمال تعجب برخی چهره‌های سیاسی باتجربه هم به آن دامن می‌زنند.

برای فهم بهتر این نکته، خوب است که به چهار سال پیش بازگردیم. در تابستان۹۲ و با اعلام اسامی کابینه یازدهم برخی رسانه‌ها و چهره‌های جریان اصلاحات نسبت به عدم حضور محمدرضا عارف به‌عنوان معاون اول رییس‌جمهور انتقاد کرده و این گونه گفتند و نوشتند که روحانی نسبت به عارف و اصلاح‌طلبان قدرنشناسی کرده است. امروز و با گذشت چهار سال از آن انتخابِ روحانی که مورد اعتراض جریان اصلاح‌طلبی واقع شد جهانگیری در چه جایگاهی قرار دارد و نگاه‌ها به عارف چگونه است؟ از این نوع مثال‌ها کم نیستند به همین دلیل بهتر است آنان که روحانی را به خیانت متهم می‌کنند اندکی سکوت کنند و حداقل اجازه دهند فعالیت کابینه جدید شروع شود و بعد از آن تیر نقد را به سمت اعضای کابینه دوازدهم و منتخب اکثریت رها کنند.