صورت مسئله حصر پاك شد

سجاد خداکرمي- روزنامه بهار: موضوع حصر محصوران ثلاثه روز گذشته با اظهارات جدید دبیر شورای عالی امنیت ملی مبنی بر رد کامل این موضوع به نظر وارد فاز جدیدی شده است. البته در ارتباط با گفته های علی شمخانی دو دیدگاه وجود دارد که یکی آن را پاک کردن صورت مسئله حصر می‌داند و دیگری آن را احتمالی بر ورود به فضای کاهش محدودیت‌های حصر.
دبیر شورای عالی امنیت ملی روز گذشته در نشست خبری خود در محل نمایشگاه مطبوعات در برابر پرسش خبرنگاران از موضوع حصر و آخرین تحولات در این ارتباط قرار گرفت و در خصوص رفع حصر بیان کرد: زمانی که دلیل وقوع آن حل شود، دلیل آن هم روشن است که پس از انتخابات ۸۸ رخ داده است. علی شمخانی با بیان اینکه آنها هر کسی را که اراده کنند می‌توانند ببینند، یادآور شد: واژه حصر واژه درستی نیست این آقایان مدنظر شما در حصر نیستند. وی همچنین افزود: اخیرا آقای کروبی درخواست کرد که آقای دوستی را ببیند و انجام شد. گفته‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی در ارتباط با موضوع حصر و نابجا دانستن واژه حصر برای محصورین در حالی است که کمی پس از این گفته‌های شمخانی، حسین کروبی و زهرا موسوی فرزنان محصوران به آن واکنش نشان دادند.

ابراز تاسف  فرزندان
حسین کروبی پسر حجت الاسلام مهدی کروبی رییس مجلس سوم و ششم شورای اسلامی در این ارتباط گفت: نخست برای آقای روحانی متاسف هستم که دبیر شورای امنیت ایشان این چنین در مورد حصر توضیح می‌دهد. آقای شمخانی در این اظهارات منکر حصر شده است. این سخن ایشان هم به استناد ملاقات یکی از اعضای شورای مرکزی حزب اعتماد ملی با آقای کروبی است. برای آقای شمخانی نیز متاسف هستم که به جای آنکه بگوید در این ۵ سال برای رفع حصر چه کاری کرده صورت مساله را پاک می کند. بهتر است ایشان توضیح دهد که در این ۵ سال شورای امنیت چه اقدام مثبتی برای رفع حصر انجام داده است. وی همچنین افزود: در ارتباط با ملاقات آقای دوستی با آقای کروبی نیز، نیروهای امنیتی فرد ملاقات کننده را انتخاب کردند که پیش حاج آقا برود و همچنین در مورد اشخاص دیگر نیز به همین ترتیب است و خود آقای کروبی نگفته‌اند چه کسی به ملاقاتشان برود. این که پس از هفت سال گفته شود حصری وجود ندارد کار مناسب، اخلاقی و خوبی نیست خصوصا آنکه سخنگوی قوه قضاییه نیز بارها در مورد حصر صحبت کرده است.همچنین زهرا موسوی خامنه دختر میرحسین موسوی خامنه و زهرا رهنورد نیز در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر در این ارتباط نوشت: راست گفتند که سه عزیز حصر نیستند از حصر بدتر شرایطی‌ست که قریب به 7سال ادامه دادند تا هرکس برای دور کردن خود از قبح آن ناچار به توجیهی برایش باشد.

گره‌ای جدی‌تر
اما در کنار واکنش فرزندان محصورین به گفته‌های شمخانی باید توجه داشت که بسیاری از مقامات قضایی و امنیتی از سال ۸۹ تا کنون درباره حصر صحبت کرده‌ و آن را مصوبه شورای امنیت خوانده‌اند به طوری‌که محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضاییه چندی پیش گفت: «مصوبه شورای عالی امنیت ملی درباره حصر قانونی و لازم‌الاجرا است و حصر کماکان به قوت خودباقی است.» از سوی دیگر با وجود آنکه دبیر شورای امنیت ملی گفته است که محصورین می‌توانند هرکس را که بخواهند ملاقات کنند، و با وجود گزینشی بودن ملاقات کننده مورد ذکر با آقای کروبی آنگونه که پسر ایشان گفته‌اند، موضوع دیگر ان است که همين ديدار گزينشى برای دو تن دیگر محصوران هنوز انجام نشده و دیدارهای آنان با فرزندانشان نیز چون گذشته هفته‌ای یک بار است. این مورد و بسیاری دیگر از موارد را وقتی در کنار صحبت‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی قرار می‌دهیم متاسفانه بازخورد خوبی نمی‌توان از این صحبت‌ها گرفت و به نوعی این تصویر تحکیم می‌شود که شاید موضوع حصر دچار گرهی جدی‌تر به نام پاک کردن صورت مسئله شده است.برای روشن شدن ابعاد این موضوع به سراغ تنی چند از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و سه نفر از نمایندگان عضو فراکسیون امید و کمیته رفع حصر این فراکسیون رفتیم و نقطه نظرات آنها را جویا شدیم.

اگر حصر نیست پس چیست؟
روز گذشته نائب رئیس مجلس شورای اسلامی که به نمایشگاه مطبوعات آمده بود در حال بازدید از غرفه روزنامه بهار و در واکنش به گفته‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی با تعجب از این گفته‌ها، این‌گونه واکنش نشان داد: واقعا آقای شمخانی این حرف را زده است؟! وی همچنین با این پرسش ادامه داد که «اگر محصوران، حصر نیستند پس وضعیتشان را باید چه نامید؟! این عضو کمیته رفع حصر فراکسیون امید مجلس اظهارات بیشتر در این زمینه را در گرو پاسخ‌های روشن دبیر شورای عالی امنیت ملی به پرسش‌هایی از این دست دانست و ابراز امیدواری کرد که موضوع حصر هرچه زودتر مرتفع شود و رفع حصر تحقق یابد.

حصر قابل انکار نیست
یک عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در واکنش به گفته‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی در ارتباط با حصر گفت: صحبت‌های روز گذشته آقای شمخانی را از دو وجه می‌توان پرداخت. یکی اینکه این صحبت‌ها را مدخل رفع این معضل بدانیم که بالاخره بعد از چند سال قرار است رفع شود و یا اینکه فکر کنیم ایشان نتوانستند از سوال فرار کنند و یا خواستند از پاسخ درست به سئوال خبرنگار فرار کنند و صحبتی کردند که در هر دو صورت به چند مدل می‌توان به آن توجه کرد. ساجده عرب سرخی افزود: در نمایشگاه مطبوعات سال 94 وقتی درباره رفع حصر از آقای شمخانی سئوال شد ایشان از پاسخگویی فرار کردند و گفتند یک لیوان آب به من بدهید بخورم. اگر خوش‌بینانه به پاسخ‌های روز گذشته آقای شمخانی نگاه کنیم، می‌توان گفت این صحبت‌ها می‌تواند به نوعی رونمایی از پروژه رفع حصر باشد که با ملاقات آقای کروبی و آقای دوستی شروع شده است. نکته مثبت دیگری هم وجود دارد و آن هم این است که تا به حال بارها گفته شده که مسئولیت حصر با شورای عالی امنیت ملی است اما خود اعضای شورای عالی امنیت ملی به سمت عضویت در آن، صحبت رسمی نکرده بودند. شاید برای اولین بار این اظهار نظر صریح دبیر شورای عالی امنیت ملی را بتوانیم با دیدی خوش‌بینانه یک گام به جلو تلقی کنیم و بگوییم ایشان که تا به حال موضع‌گیری صریحی درباره حصر نداشتند وقتی درباره حصر صحبت می‌کنند، انشاءاله قرار است اتفاقات مثبتی بیفتد. وی در ادامه یادآور شد: اما این صحبت‌ها نکات  منفی هم  دارد و آن چند سخن غیرواقع ایشان است. از میان سه محصور درست است که آقای کروبی ملاقاتی داشتند اما آقای موسوی و خانم رهنورد هیچ ملاقاتی نداشتند و اخباری مبنی بر اینکه با آنها درباره ملاقات‌ها صحبت شده باشد هم وجود ندارد. گفته‌های آقای شمخانی درباره اینکه محصوران هر که را که مد نظرشان باشد را می‌توانند ببیند، غیرمنصفانه می‌دانم و حداقل این بود که می‌توانستند بگویند داریم تلاش می‌کنیم برای اینکه این اتفاق بیفتد.دیگر حرف غیرواقع ایشان در ارتباط با موضوع ملاقات آقای دوستی و آقای کروبی است، موضوعی که پسر آقای کروبی آن را رد کردند و اخبار دیگرهم همین را تایید می کند که آقای دوستی از سمت وزارت اطلاعات و نهادهای دیگری خواسته شدند، با ایشان صحبت و گفته شده که می‌توانند به ملاقات بروند. متاسفانه آقای شمخانی از این ملاقات به عنوان مصداق صحت صحبت‌هایشان اسم بردند. همچنین یکی از دختران آقای موسوی و خانم رهنورد گفتند که حصر همچنان برقرار است و از سه‌شنبه گذشته که ملاقات داشتند تا این سه‌شنبه هیچ خبری از پدر و مادر خود نداشته‌اند. اگر ما دیوارهای حصر را، عدم امکان خروج محصوران از خانه‌شان و نگهبان‌هایی که مستقر هستند را حصر ندانیم، همین که اقوام درجه یک خانواده‌ای در عرض یک هفته هیچ خبری از خانواده خود نداشته و تحت پروتکل‌های خاص امنیتی بتوانند هفته‌ای یک بار در ساعت مقرر به دیدار پدر و مادر خود بروند، موضوع را روشن می‌کند. عرب‌سرخی در ادامه گفت: آقای شمخانی مشخصا در نشست خبری خود می‌گویند این اسمش حصر نیست و آقایان مد نظر شما در حصر نیستند. اگر این حصر نیست خوب است آقای شمخانی توضیح دهند که پس این موضوع چه نام دارد؟ در هر حال اصل حصر قابل انکار نیست. بحث دیگری که جنبه منفی و بدبینانه صحبت‌های آقای شمخانی است و آن هم اتفاقی است که در دو سه هفته اخیر بیشتر دیده‌ام، موضوعی مانند مصاحبه‌ای که آقای مقدم‌فر داشتند که گفته‌ بودند محصوران اسب‌سواری می‌کنند و موارد دیگر. نگرانی من این است که عادی جلوه دادن حصر توسط برخی که اخیرا در مصاحبه‌ها آماده است، در صحبت‌های آقای شمخانی ادامه پیدا کرده باشد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خاتمه افزود: در هر حالت همه اینها تحلیل است و من هیچ خبری از اینکه پشت پرده صحبت‌های آقای شمخانی چیست و ایشان دارند از یک اتفاق خوب کد می‌دهند یا اینکه می‌‌خواهند عادی‌سازی کرده و از یک مدل دیگری از حصر رونمایی کنند. اما در نهایت شخصا ترجیح می‌‌دهم فکر کنم آقای شمخانی به جای فرار از پاسخ و یا موضوع دیگری دارند برای تحقق این مطالبه ملی که رفع حصر است زمینه‌سازی می‌کنند.

ظاهر ناخوشایند؛ امید به باطن خوشایند
یکی دیگر از اعضای شورای مرکزی حزب اتحاد ملت نیز در واکنش به گفته‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: ظاهر گفته‌های آقای شمخانی خوشایند نیست زیرا به نظر می‌رسد ایشان یک واقعیت کاملا ملموس درباره حصر را کتمان کردند. زمانی که آقای شمخانی تاکید کردند که حصر نیست، کماکان آن درب‌های آهنی و میله‌هایی که فضای حصر را ایجاد کرده بود وجود داشت و همچون گذشته کسی نمی‌توانست از مقابل ماموران امنیتی که محافظان حصر هستند نزد محصوران برود.در مصاحبه منسوبین آقای کروبی و اطلاعاتی که از خانواده مهندس موسوی دریافت شده، نشان می‌دهد که اینطور نیست که آنها هرکه را که می‌خواهند بتوانند ببیند.حسین نورانی‌نژاد افزود: اما وجه مثبتی را می‌توان از این مصاحبه برداشت کرد که تا حدی مبتنی بر حسن ظنی هست که کماکان نسبت به آقای شمخانی به خاطر سابقه با مروتی که از ایشان سراغ داریم در ذهن‌ها ایجاد می‌شود. در نظر فعالان سیاسی آقای شمخانی متفاوت از کسانی است که مجله‌ای مانند رمز عبور را منتشر کرده و حرف‌های عجیبی درباره خوش‌گذرانی محصوران می‌زنند که همه هم می‌دانند کاملا دروغ است. بنابراین به خاطر این خوش‌بینی، باطن مصاحبه آقای شمخانی مقداری امیدبخش می‌شود، بدین معنا که شاید قرار است ما از این پس شاهد رفع ابعاد حصر باشیم تا جایی که رفع کامل حصر صورت بگیرد. این فعال سیاسی اصلاح طلب در ادامه یادآور شد:دیدارآقای کروبی  با آقای دوستی اگر آغاز راهی باشد برای کاهش حصر تا جایی که رفع کامل حصر باشد، اقدام مثبتی است و در این صورت نیازی هم نبوده که آقای شمخانی بگویند این دیدار به درخواست آقای کروبی بوده است. اما اگر این حرف را هم از ایشان بپذیریم و کاری نداشته‌باشیم که دیدار مذکور به درخواست چه کسی بوده، طبیعی است که از این به بعد باید شاهد دیدار آزاد محصورین با خانواده و دوستانشان و هرکسی باشیم که آنها اراده می‌کنند. بنا بر آنچه آقای شمخانی مطرح کردند به این معنا که اصلا حصری وجود ندارد، انتظار می‌رود  حرف ایشان نویدبخش اتفاقات مثبتی در آینده باشد.

انکار پذیرفتنی و شدنی نیست
همچنین در این ارتباط  عضو دیگری از فراکسیون امید مجلس در بازدید از غرفه روزنامه بهار در نمایشگاه مطبوعات گفت: این که بخواهیم یک واقعیت را انکار کنیم،  جامعه نمی‌پذیرد. به هر حال مقصود از حصر این است که فردی را در محلی معین به صورت اقامت اجباری و به دور از ارتباط آزاد با دیگران محدود کنیم، به هر ترتیب این موضوعی است که در ارتباط با محصورین وجود دارد و قابل انکار هم نیست. محمود صادقی افزود: ماهم شنیده‌ایم گشایش‌هایی به وجود آمده و امیدواریم این گشایش‌ها آغازی برای برطرف شدن حصر باشد. به نظر می‌آید اراده‌ای که در مجموع نظام شکل گرفته این است که رفته‌رفته این معضل حل شود اما آغاز این راه با انکار اصل موضوع شدنی نیست.

امیدواری و فقط امیدواری
در کنار تمامی این واکنش‌ها اما واکنش غلامرضا حیدری دیگر عضو کمیته رفع حصر فراکسیون امید جالب توجه بود. این نماینده اصلاح‌طلب مردم تهران به گفته‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی مثبت نگریست و آن را نوید آغاز دوران گشایش‌های جدید در ارتباط با موضوع حصر دانست. حیدری با بیان اینکه آقای شمخانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی مقام مسئول هستند و در زمینه حصر هم خودبه‌خود مسئول‌تر، گفت: امیدواریم این فرمایش که این عزیزان در حصر نیستند و درست نیست که کلمه حصر به کار برده شود، واقعیت داشته و یا به امید خدا واقعیت پیدا کند. زیرا اینطور که ایشان فرمودند، آقایان موسوی و کروبی و سرکار خانم رهنورد می‌توانند با هر کسی که خواستند ملاقات کنند، طبیعی است که تعبیر حصر خودبه‌خود نباید به کار برده شود.
وی در پاسخ به اینکه برخی معتقدند دیدارهای انجام‌شده با محصورین گزینشی بوده، گفت: خوب است که ما همین صحبت‌های آقای شمخانی را ملاک قرار دهیم و به تحقق آن امیدوار باشیم. باید تشویق کنیم به اینکه این فرمایشات برای همه مشهود باشد. یعنی دیگر همه به صحت فرمایش ایشان شهادت دهند که قطعا هم صحت خواهد داشت.این نماینده اصلاح‌طلب مردم تهران همچنین در پاسخ به اینکه اگر این اظهارات صحت دارد، چرا دیدارهایی برای هر سه نفر میسر نشده است، اظهار کرد: ایشان نگفتند این گشایش‌ها در گذشته بوده، بلکه این اتفاقات به امید خدا در حال انجام است و فرمایشات آقای شمخانی هم جدید است.
..........................................................................................................

گفتني اينكه، صفحه اول روزنامه بهار -چهارشنبه - که به موضوع حصر پرداخت و همچنین از اصلاح‌طلبان که پس از ۵ سال هنوز «دولت قبل» را سوژه اصلی خود دارند انتقاد کرد؛ بیش از ۱/۵ میلیون بار فقط در کانالهای تلگرام دیده شد